Babin

Artykuł poświęcono analizie źródeł satysfakcji zawodowej absolwentów bibliotekoznawstwa i informacji naukowej (BIN) oraz wpływu strukturalnych i technologicznych zmian w środowisku bibliotecznym na tradycyjnie wysoki poziom zadowolenia z pracy wśród amerykańskich bibliotekarzy. Wykorzystano w nim dane zebrane w pierwszej fazie badania dotyczącego kwestii kadrowych w BIN (Workforce Issues in Library and Information Science – WILIS), realizowanego w latach 2005-2012 i finansowanego przez amerykański Instytut Usług Muzealnych i Bibliotecznych (IMLS). Celem projektu było przyczynienie się do lepszego zrozumienia problemów z którymi stykają się specjaliści BIN, związanych z edukacją, rozwojem zawodowym, środowiskiem pracy i retencją personelu.

W jego ramach, badaniami sondażowymi objęto wszystkich absolwentów 5 uniwersyteckich programów magisterskich BIN i jednego 2-letniego zawodowego kursu BIN (community college), prowadzonych w Północnej Karolinie w latach 1964-2009. W artykule zreferowano wyniki 1. ankiety WILIS, skierowanej do ok. 9 tys. osób (stopa zwrotu 35%). Analizowano w niej zmienne tradycyjnie powiązane z pracą zawodową, takie jak pensje, elastyczne godziny pracy, współpracownicy, dodatkowe świadczenia socjalne i poziom zadowolenia z pracy, oraz dodatkowo aspekty, których nie badano wcześniej w literaturze bibliotekoznawczej, powiązane z profesjonalizmem i kwalifikacjami (autorzy używają w odniesieniu do nich pojęcia craft, definiowanego jako chęć wykonywania swoich obowiązków dobrze, niezależnie od zewnętrznych wpływów i czynników i dążenie pracownika do uzyskania wysokiej jakości wyników) oraz osiągnięciami zawodowymi i dynamiką rodzinną, analizując ich wpływ na satysfakcję zawodową.

Ustalono, że osiągnięcia zawodowe i wewnętrzna motywacja związana z właściwym wykonywaniem swoich obowiązków (craft) są wśród absolwentów BIN największymi determinantami satysfakcji zawodowej, nie mają na nią natomiast większego wpływu czynniki takie jak stan cywilny, pensje (zawód bibliotekarza nie jest zazwyczaj wybierany ze względu na profity finansowe), posiadanie lub brak dzieci czy status żywiciela rodziny. Pozytywnie skorelowane z satysfakcją zmienne to również wspierający współpracownicy i członkostwo w branżowych organizacjach; znaczenie ma tu również płeć (kobiety okazały się bardziej spełnione zawodowo niż mężczyźni). Negatywnie na zadowolenie z pracy wpływa natomiast niepokój o stabilność zatrudnienia i, ze względu na rosnącą liczbę zadań i przepracowanie – pełny etat; okazało się również, że ze względu na szczególne wymagania (presja publikowania itp.), środowisko biblioteki akademickiej jest oceniane przez respondentów jako najbardziej stresujące. Z badania wynika, że choć ankietowani są ogólnie bardzo zadowoleni z pracy, można wnioskować, że nie są pewni swojej przyszłości i niepokoją ich zachodzące w sektorze bibliotecznym zmiany, takie jak rosnąca liczba czasowych ofert pracy, zleceń zawieranych na podstawie umów cywilnoprawnych i stanowisk dla samozatrudnionych oraz, w sytuacji kurczących się budżetów, zasobów kadrowych i wzrostu wymagań wobec bibliotek, obarczanie pełnoetatowych pracowników coraz większą liczbą obowiązków.