Babin

W artykule, odwołującym się do norweskich doświadczeń, omówiono wnioski płynące z badań dotyczących wpływu bibliotek publicznych na jakość i poziom życia obywateli. Z przeprowadzonej w Stanach Zjednoczonych ankiety Pew Research Centre wynika, że 30% populacji określa swoje związki z bibliotekami jako bliskie i uważa, że zamknięcie lokalnej placówki bibliotecznej miałoby dla nich osobiście bardzo duży wpływ. Autorowi nie udało się znaleźć wyników podobnych sondaży, odnoszących się bezpośrednio do znaczenia bibliotek dla mieszkańców Norwegii, powołuje się jednak na wskazówki uzyskane na podstawie danych zebranych w czasie projektu PLACE (Public Libraries as Arenas for Citizenship), realizowanego w Danii i Norwegii i w latach 2012-2016 i dotyczącego roli bibliotek jako przestrzeni społecznych i miejsc spotkań (por. babin.bn.org.pl/?p=3294).

Dyskomfort lub lęk związany z wyszukiwaniem informacji (ang. information seeking anxiety – ISA) traktowany jest jako jedna z fundamentalnych barier poznawczych, mająca nie tylko różne emocjonalne, kognitywne i behawioralne implikacje, lecz również wpływ na osiągnięcia studentów. Z cytowanych w tekście badań wynika również, że ISA doświadczany jest w różnym stopniu przez większość studiujących i odbierają oni ogrom dostępnych informacji w znacznie bardziej negatywny sposób niż personel bibliotek. Niepokój bywa dla nich stałym elementem procesu poszukiwania właściwych źródeł w olbrzymim uniwersum informacyjnym, w którym czują się często „bezradni”, „zagubieni”, „pokonani”, „przygnębieni” i „zdezorientowani”, bądź też niezdolni do podejścia do problemu badawczego w sposób logiczny i efektywny. Odpowiednie rozumienie tego zjawiska jest niezbędne przy opracowywaniu bazujących na potrzebach programów edukacji informacyjnej oraz pomocne przy przygotowywaniu studentów do uczenia się przez całe życie. Ponieważ większość piśmiennictwa koncentruje się na analizie szerzej ujętej problematyki lęku przed biblioteką (ang. library anxiety), brakuje też jakościowych badań poświęconych ISA, autor zdecydował się na podejście do tego zagadnienia z wykorzystaniem jakościowej metodologii.

Outsourcing IT (technologii informacyjnych) stał się popularną strategią zarządzania dla wszystkich typów organizacji, jest także praktyką stosowaną coraz częściej w sektorze publicznym. W ciągu ostatniej dekady, liczba przypadków przekazywania innym podmiotom obsługi infrastruktury IT znacząco wzrosła, zwłaszcza w dziedzinie usług e-administracji, realizacja wielu takich projektów wiązała się jednak z dużymi wyzwaniami, a część z nich zakończyła się porażką, być może ze względu na zbyt sztywne wzorowanie się na zasadach stosowanych w sektorze prywatnym. Ponieważ liczba badań poświęconych analizie specyfiki takich przedsięwzięć w instytucjach samorządowych i jednostkach budżetowych jest nadal stosunkowo mała, autorzy postanowili zidentyfikować czynniki mogące decydować o powodzeniu outsourcingu IT w takim środowisku i porównać uzyskane wyniki z materiałem empirycznym dotyczącym wdrażania tej koncepcji biznesowej w prywatnych przedsiębiorstwach.

W ciągu ostatnich 15 lat liczba osób z całego świata, które osiedliły się na Islandii znacząco wzrosła i obecnie ok. 12,5% mieszkańców Reykjaviku to imigranci (głównie z Polski, Litwy i Filipin). Ze względu na zmiany zachodzące na społecznej mapie wyspy i pojawienie się na niej nowych grup o odmiennych potrzebach informacyjnych, kulturowych i edukacyjnych, lokalne biblioteki zaczęły przewartościowywać swoje dotychczasowe role i zadania. W artykule przybliżono międzykulturowe programy realizowane od 2008 r. przez Miejską Bibliotekę Publiczną Reykjaviku (MBPR) we współpracy z partnerami z różnych sektorów (szkołami, instytucjami kultury, organizacjami pozarządowymi itp.), ukierunkowane na tworzenie więzi między ludźmi, językami i kulturami obecnymi w stolicy Islandii.

W artykule omówiono opinie futurologów dotyczące możliwych kierunków rozwoju technologii wykorzystywanych w środowisku bibliotecznym, zaprezentowane na obradach studium panelowego pn. Top Tech Trends, zorganizowanego przez sekcję Amerykańskiego Stowarzyszenia Bibliotek (ALA) ds. bibliotecznych technologii informacyjnych – Libary Information Technology Association (LITA).

Wraz ze wzrostem zainteresowania technologiami druku i skanowania 3D w szkolnictwie i w sektorze bibliotecznym, rośnie też liczba modeli przestrzennych dostępnych dla studentów i pedagogów w sieci www, a rozwój ten dotyczy nie tylko kolekcji popularnych stron, takich jak Thingiverse.com, lecz również portali organizacji typu NASA czy Instytut Smithsona, które zaczęły ostatnio tworzyć zasoby trójwymiarowych modeli  i udostępniać je bezpłatnie online. Ponieważ wiedza na temat ogólnej struktury zasobów 3D oferowanych w Internecie jest nadal niewielka, autor postanowił przeanalizować rynek modelowania przestrzennego i określić, kto tworzy wymieniane w sieci modele, kto kontroluje ich udostępnianie, jaka część z nich jest faktycznie przydatna do celów edukacyjnych i ile wzorów można legalnie wykorzystywać jako narzędzia dydaktyczne.

Jedną z form współpracy między środowiskiem naukowym i bibliotecznym w Ameryce Północnej są programy rezydenckie przeznaczone dla osób chcących prowadzić badania dotyczące bibliotek lub związane z gromadzonymi przez te instytucje materiałami. Tradycyjnie, status rezydenta w bibliotekach szkół wyższych oferuje się naukowcom, by zachęcić ich do korzystania z bibliotecznych zasobów i usług. Obecnie, w Kanadzie, popularność zdobywa nowa forma takich programów (Library’s Researcher-in-Residence – LRiR), planowanych tak, by stymulować w bibliotekach rozwój kultury badawczej. W artykule, pisanym z perspektywy osób mających doświadczenia z rezydenturą, omówiono korzyści związane z wdrażaniem takich inicjatyw, zarówno dla środowiska bibliotecznego, jak i dla uczelni wyższych, przeanalizowano także, w jaki sposób programy LRiR mogą przyczyniać się do wzrostu potencjału badawczego jednostek i instytucji.

Cyfrowe technologie i portale społecznościowe odgrywają bardzo istotną rolę niemal we wszystkich branżach zawodowych, jednak w porównaniu z innymi globalnymi sektorami, w środowisku akademickim włączanie sieci społecznościowych do praktyk organizacyjnych przebiega stosunkowo powoli. Autorki postanowiły dokonać przeglądu piśmiennictwa poświęconego akceptacji akademickich serwisów z funkcjami społecznościowymi (ASS) wśród pracowników uczelni wyższych i przedstawić główne tematy poruszane w literaturze przedmiotu, zidentyfikować ograniczenia przeprowadzonych dotychczas prac oraz określić potencjalne kierunki dalszych badań. Ich kolejnym, praktycznym celem było przeprowadzenie analizy porównawczej popularnych ASS, takich jak Academia.edu, Mendeley.com, ResearchGate.net, Zotero.org i GoogleScholar, i opracowanie informatora dla naukowców, mającego ułatwić im ocenę i porównanie funkcji tych portali.

Jedną z typowych cech szkolnictwa wyższego w Wielkiej Brytanii jest nacisk na niezależną naukę, na którą studenci muszą poświęcać czas poza formalnymi godzinami zajęć, a rolą uniwersytetów jest zapewnienie studiującym miejsc, w których mogą się samodzielnie uczyć. Tradycyjnie, zadanie to realizują biblioteki, które w związku z rozwojem nowych technik i praktyk pedagogicznych takich jak hybrydowe formy kształcenia (blended learning) czy odwrócone nauczanie (flipped classroom), muszą dostosowywać się do nowych oczekiwań odbiorców dotyczących lepszych i bardziej zróżnicowanych środowisk edukacyjnych, i przekształcać swoje wnętrza tak, by mogły służyć różnym grupom użytkowników i wspierać różne formy i style uczenia się. W artykule omówiono krótko nowe koncepcje związane z projektowaniem i zmianą rozumienia funkcji budynków bibliotek akademickich, a następnie zreferowano założenia i proces budowy Ośrodka Zasobów Naukowych Uniwersytetu Chichester, otwartego w 2012 r., w kampusie Bognor Regis (Bognor Regis Learning Resource Centre – BRLRC). Przedstawiono także wyniki badania analizującego sposób zaprojektowania poszczególnych stref tego obiektu, a także ich faktycznego wykorzystania i dopasowania w praktyce do potrzeb studentów.

Działania edukacyjne zostały uznane przez Amerykańskie Stowarzyszenie Bibliotek (American Library Association) jako jedna z kluczowych funkcji bibliotek, a kształcenie ustawiczne (lifelong learning) włączono do dokumentu tej organizacji, określającego podstawowe wyznaczniki praktyki i etyki zawodowej bibliotekarzy i opublikowanego w 2004 r. pod nazwą Core Values of Librarianship (Podstawowe Wartości Bibliotekarstwa). Zgodnie z zawartym w nim stanowiskiem ALA, stowarzyszenie to „promuje tworzenie, utrzymywanie i rozwój społeczeństwa kształcącego się”, zachęcając swoich członków do współpracy z pedagogami, urzędnikami i organizacjami różnego typu, w celu inicjowania i wspierania wszechstronnych działań na rzecz zapewnienia w każdej bibliotece szkolnej, publicznej, akademickiej i specjalnej, działającej w każdej społeczności, usług umożliwiających uczenie się przez całe życie wszystkim mieszkańcom. W ostatnich latach, sposób realizacji tego zadania jako wartości podstawowej, spotkał się z krytyką części amerykańskiego środowiska bibliotecznego, zwraca się też uwagę na niejednoznaczność pojęć „podstawowa wartość” i „kształcenie ustawiczne”, i problemy z ustaleniem, jakim priorytetom przyznawać pierwszeństwo w sytuacji ich konfliktu i jak należy traktować opisywany dokument – jako luźny punkt odniesienia, czy jako przewodnik mający kształtować wszystkie decyzje podejmowane przez biblioteki.