Babin

W artykule omówiono zagadnienie relacji między wysokością wynagrodzenia a motywacją pracowników i satysfakcją z wykonywanej pracy na przykładzie bibliotek uniwersyteckich w Estonii. Według literatury przedmiotu, zarobki są bardzo istotnym czynnikiem motywacyjnym i mają znaczący wpływ na poziom zadowolenia pracowników. Dotyczy to bibliotek zarówno w krajach rozwiniętych, jak i rozwijających się, a niezadowolenie z wysokości pensji wydaje się być wśród bibliotekarzy powszechne.

W artykule omówiono wyniki przeglądu fachowego piśmiennictwa poświęconego cechom osobowym, tradycyjnym kwalifikacjom zawodowym oraz dodatkowym umiejętnościom, głównie związanym z rozwojem technologii informacyjnych, wymaganym od pracowników bibliotek dziecięcych i młodzieżowych w erze cyfrowej. Przybliżono również wytyczne ALA dotyczące przygotowania i predyspozycji bibliotekarzy pracujących z dziećmi i młodzieżą, sporządzając na tej podstawie listę pożądanych kompetencji. Następnie, przedstawiono wnioski z ankiet przeprowadzonych w ramach weryfikacji wśród 9 bibliotekarzy pracujących w działach dziecięcym i młodzieżowym Biblioteki Aleksandryjskiej, pytając ich czy wymieniane w literaturze przedmiotu kompetencje są istotne, nieistotne lub też ważne ale nieprzydatne w ich pracy z dziećmi i młodzieżą.

We współczesnym świecie, w którym kwestie wizerunkowe i medialne mają bardzo duży wpływ na dokonywane przez ludzi wybory, sposób odbioru w społeczeństwie zawodów związanych z bibliotekoznawstwem i informacją naukową (BIN) staje się dla środowiska bibliotecznego coraz ważniejszym problemem, zwłaszcza w kontekście restrukturyzacji szkolnictwa wyższego, przemian zachodzących w sferze informacji i technologii, rosnącej konkurencji między dostawcami treści i nowych warunków w jakich muszą działać instytucje kultury i nauki. Mimo transformacji i modernizacji bibliotecznych serwisów, powszechny obraz bibliotekarza nadal odbiega w znaczącym stopniu od tego, czym faktycznie zajmują specjaliści BIN i jaka jest wartość świadczonych przez nich usług, a rozbieżności te mogą mieć negatywny wpływ na finansowanie sektora bibliotecznego oraz przyszłość profesji i edukacji BIN.

Popularność technologii 2,0 sprawiła, że są powszechnie wykorzystywane w bibliotekach jako narzędzia komunikacyjno-marketingowe, coraz więcej bibliotekarzy używa ich też do kontaktów ze współpracownikami, w literaturze przedmiotu znaleźć można jednak niewiele prac analizujących wpływ mediów społecznościowych na relacje w tej grupie zawodowej. W artykule przybliżono poglądy bibliotekarzy na wykorzystywanie serwisów społecznościowych w pracy, zebrane w trakcie badania mającego na celu ustalenie ich praktyk w tym zakresie.

W artykule, na podstawie systematycznego przeglądu fachowego piśmiennictwa, przeanalizowano warunki mogące zapewnić długoterminowe powodzenie i trwałość inicjatyw e-learningowych podejmowanych na uczelniach wyższych, identyfikując czynniki powiązane z kwestiami instytucjonalnymi, projektowymi, technologicznymi, programowymi i personalnymi (oceny studentów i kadry naukowej). Odwołano się przy tym do prac autorów badań empirycznych opublikowanych w recenzowanych źródłach, i poświęconych lokalnym programom e-learningu, porównując inicjatywy, które były nadal prowadzone po upływie 3 lat od publikacji dotyczących ich artykułów, z projektami które zawieszono lub przerwano. Następnie wykorzystano późniejsze raporty autorów wyjaśniające i oceniające, wg ważności, rolę każdego z wymogów w kontynuacji danego przedsięwzięcia (do czasu w którym prowadzono badanie) lub jego wcześniejszym zakończeniu.

W rankingach najbardziej perspektywicznych kierunków studiów i dyplomów uniwersyteckich, pod względem wysokości zarobków i szans na znalezienie dobrze płatnej pracy, bibliotekoznawstwo i informacja naukowa (BIN) zajmują zazwyczaj niskie pozycje – np. wg prognoz magazynu Forbes z 2012, porównujących 35 popularnych w Stanach Zjednoczonych dyplomów 2. stopnia, magisterium z bibliotekoznawstwa znalazło się na ostatniej pozycji (w 2013 – również ostatniej, a w 2014 – na 3 od końca), jako stopień mogący gwarantować stabilność zatrudnienia i godziwe zarobki w średnim stadium kariery zawodowej. Aby sprawdzić wiarygodność tych szacunków, autorzy przeanalizowali wysokość płac amerykańskich bibliotekarzy dziedzinowych i specjalnych, wykorzystując w tym celu dane z kwestionariuszy płacowych Special Libraries Association. Ich wyniki porównano z indeksem CPI (wskaźnikiem cen towarów i usług konsumpcyjnych) z lat 1982-2012, traktowanym jako miara inflacji i zmian kosztów utrzymania.

Szybki rozwój technologii 2.0 i sieci społecznościowych wpłynął znacząco na zmianę paradygmatu edukacji informacyjnej (EI) i zapoczątkował myślenie o niej w kontekście interaktywnych, partycypacyjnych środowisk, w które angażują się studenci, i które wiązane są przez badaczy z erozją kontekstów informacyjnych, wynikającą m.in. z decentralizacji i oddolnego charakteru klasyfikacji zasobów sieciowych. Dostosowanie programów kształcenia do nowych, sieciowych wyzwań i dekontekstualizacji informacji wydaje się podstawowym problemem edukacyjnym i głównym zadaniem pedagogiki 2.0. W artykule zaproponowano przetestowany praktyce, nowy model nauczania i ćwiczenia EI, wykorzystujący platformy społecznościowe do uczenia metaliteracy – metapiśmienności rozumianej przez autorki jako krytyczna świadomość tego, co i dlaczego robimy z informacją oraz umiejętność skutecznego uczestnictwa w środowiskach online.

Pytanie o przyszłość bibliotek jest szczególnie aktualne w obliczu zachodzących współcześnie zjawisk, takich jak rozwój technologiczny, niedocenianie zawodowych kalifikacji bibliotekarzy i niedoinwestowanie infrastruktury bibliotek. W Wielkiej Brytanii na przykład, części bibliotek publicznych grozi zamknięcie ze względu na brak środków, a w Stanach Zjednoczonych, z tego samego powodu placówki szkolne zatrudniają na coraz szerszą skalę niewykwalifikowany personel. Dostęp do materiałów online sprawia, że specjalista dziedzinowy może wydawać się niepotrzebny, spada też liczba szkół kształcących w zawodzie oraz pozycja bibliotekarzy w ramach struktur uczelni. Według czarnej wizji, promowanej przez część środowiska naukowego, nadchodzi koniec bibliotek, autor odwołując się do literatury przedmiotu, rysuje jednak pozytywny obraz przyszłości tych instytucji.

Projekty MOOC – masowych, otwartych kursów online (zob. babin.bn.org.pl/?p=1898, babin.bn.org.pl/?p=2075, babin.bn.org.pl/?p=2516), realizowane pierwotnie głównie w Stanach Zjednoczonych, zyskują na świecie coraz większą popularność, a do ruchu MOOC przyłącza się coraz więcej europejskich uniwersytetów. Wraz ze wzrostem oddziaływania tych inicjatyw staje się również jasne, że ich rozwój na Starym Kontynencie, w tym zwłaszcza w krajach niemieckojęzycznych, nie może przebiegać w taki sam sposób jak Ameryce Północnej, z powodu odmienności systemów edukacyjnych i ramowych wymagań oraz uwarunkowań prawno-gospodarczych. Implementacja różnych typów MOOC w Europie Środkowej wiąże się z wieloma trudnościami, do których należy podchodzić uwzględniając lokalny kontekst. Artykuł poświęcono analizie, z lokalnej perspektywy, korzyści i ryzyka związanych z oferowaniem MOOC  oraz omówieniu wstępnych warunków, które muszą spełnić uczelnie i władze by umożliwić budowę i upowszechnienie platform MOOC oraz wsparcie dla otwartej edukacji. Przedyskutowano również, na przykładzie Austrii, wyzwania związane z tworzeniem i dystrybucją treści, ewaluacją wiedzy i rozwojem modeli finansowania MOOC.

Autorka, kierownik Ośrodka Materiałów Związanych z Programem Studiów Stanowego Uniwersytetu w Murray, na podstawie własnych doświadczeń omawia jak przeprowadzić w bibliotekach konieczne zmiany nie niszcząc przy tym szans na dalszy rozwój własnej kariery oraz osiągnięcie zakładanych celów transformacji.