Babin

W artykule przedstawiono wyniki przeglądu anglojęzycznego piśmiennictwa z lat 2009-2010 poświęconego zarządzaniu zasobami i kształtowaniu zbiorów, wskazującego na gwałtowne tempo i destrukcyjny charakter zmian zachodzących w środowisku, w jakim funkcjonują biblioteki oraz na znaczący i utrzymujący się wpływ czynników takich jak recesja gospodarcza, zmiany w komunikacji naukowej i szybki rozwój technologii sieciowych na sytuację tych instytucji.

W celu doboru materiału do badania autorka przejrzała m.in. spisy treści czasopism z zakresu bibliotekoznawstwa i informacji naukowej, bibliografie i wykazy cytowanych prac,  komercyjne bazy WorldCat, GoogleBook, Google Scholar oraz strony organizacji bibliotecznych, szkół wyższych i instytucji badawczych, ustalając na podstawie ewaluacji i selekcji ponad 600 cytowań książek, artykułów naukowych i raportów badawczych listę 130 poddanych dalszej analizie publikacji, prezentujących najpopularniejszą w badanym okresie tematykę, związaną z rolą zbiorów w bibliotekach, przyszłością zarządzania zbiorami i najlepszymi praktykami w tym sektorze (znalazły się na niej głównie materiały dotyczące bibliotek w Ameryce Północnej).

Scharakteryzowała na tej podstawie zaobserwowane w literaturze trendy i tendencje oraz najczęściej poruszane tematy, w tym m. in.:

• wyzwania związane z przechodzeniem z formatu analogowego na cyfrowy i zarządzaniem zasobami w środowisku sieciowym,
• rolę bibliotek naukowych w zarządzaniu danymi i ich cyfrowej ochronie,
• przenoszenie drukowanych zasobów do wspólnych repozytoriów,
• współpracę miedzy bibliotekami i w ramach instytucji, jako główną strategię zarządzania i metodę radzenia sobie z  budżetowymi ograniczeniami;
• rolę i specyfikę zbiorów specjalnych i rzadkich kolekcji,
• popularyzację gromadzenia na podstawie preferencji i decyzji użytkowników, czyli w modelu Patron Driven Acquisition (PDA);
• przełomową sytuację e-książek na rynku i szybki wzrost zainteresowania tym formatem
• zagadnienia praktyczne związane z doborem, selekcją, magazynowaniem, inwentaryzacją i ewaluacją zbiorów i  zarządzaniem zasobami cyfrowymi

Z dokonanego przeglądu wynika, że mimo oficjalnego ogłoszenia w 2009 r. końca „Wielkiej Recesji”, w 2010 można mówić o utrzymywaniu się negatywnego wpływu globalnego kryzysu na zbiory biblioteczne, a także kontynuacji i intensyfikacji trendów z lat poprzednich, w tym coraz większa liczbę apeli o potrzebę fundamentalne zmiany funkcji i organizacji działalności bibliotek. Obserwowalne w tym czasie tendencje to także m.in. postępująca redukcja zbiorów drukowanych, przenoszenie ich do magazynów składowych lub utrzymywanych wspólnie z innymi instytucjami repozytoriów i ewaluacja kolekcji w celu szukania oszczędności i efektywniejszych sposobów ich kształtowania. Widać także odchodzenie bibliotek naukowych od zasady gromadzenia wszystkiego i skupianie się na materiałach odpowiadających misji instytucji, a zwłaszcza rzadkich i unikalnych dokumentach, jak również poszerzanie zakresu obowiązków specjalistów dziedzinowych o zadania związane z ochroną cyfrową.