Linked Data dla bibliotek: korzyści z konceptualnego przejścia do modeli danych bazujących na RDF
,Kategorie: Opracowanie informacji, Biblioteki jako kolekcje
Tagi: FRBR, MARC, RDA, RDF, Sieć 3.0, Sieć Semantyczna, linked data, metadane, sieć 2.0, struktury danych i metadanych
Możliwość komentowania Linked Data dla bibliotek: korzyści z konceptualnego przejścia do modeli danych bazujących na RDF została wyłączona
Autorzy przedstawiają w artykule dyskusje związane z zasadnością i potrzebą dostosowania obecnie używanych bibliotecznych standardów, takich jak RDA i FRBR do modeli opartych na zasadach Linked Data. Na podstawie przeglądu piśmiennictwa poświęconego standardom metadanych, sieci 2.0 i Linked Data (artykuły z baz Emerald, czasopisma D-lib Magazine, książki i publikacje na blogach), omawiają zasady tego ostatniego modelu oraz bieżący stan jego wykorzystania w bibliotekach, precyzują też kwestie terminologiczne związane z używanymi wyżej pojęciami oraz RDF, RDFS, OWL, SPARQL i URI, a następnie przedstawiają argumenty na rzecz zalet wdrażania założeń Linked Data w bibliotekach cyfrowych oraz związane z tym wyzwania, a także rekomendacje dotyczące przeprowadzenia takiej konceptualnej zmiany. W aspekcie technicznym, proponują odejście od czytelnego maszynowo katalogowania (format MARC) do reprezentacji danych w postaci RDF.
Podkreślono, że współczesne standardy biblioteczne niosą ze sobą część ograniczeń typowych dla tradycyjnych, kartkowych systemów katalogowych, i niezbyt dobrze współdziałają ze współczesnym krajobrazem informacyjnym i nowymi sieciowymi narzędziami, a ze względu na pojęciowe i techniczne bariery nakładane przez struktury zapisu danych i oprogramowanie używane w bibliotekach, generowane w nich rekordy są traktowane jako dokumenty przeznaczone głównie do ludzkiej konsumpcji, a nie komputerowego przetwarzania. Konsekwencją „dokumento-centrycznego” podejścia do współczesnych bibliotecznych metadanych i stosowania technicznych formatów takich jak MARC są problemy związane z duplikowaniem metadanych, niespójnością danych, czy brakiem granularności i złożoności.
W środowisku bibliotecznym znaleźć można zwolenników zarówno koncepcji porzucenia, bieżących formatów i opracowania zupełnie nowych modeli, jak i tych optujących za modyfikacją bądź adaptacją dotychczas stosowanych standardów. W autorów, zarzucenie modeli FRBR i RDA byłoby sprzeczne z etosem Sieci Semantycznej. Proponują w zamian mieszane, łączone podejście do metadanych, czyli ponownie przemyślenie podstaw tych systemów, by dostosować je do założeń Linked Data, oraz konwersję istniejących, zgodnych z MARC rekordów na formaty RDF/XML i wykorzystanie zalet skoncentrowanego nie na dokumentach, a na danych modelowania, z uwzględnieniem kwestii takich jak współdzielenie i wymiana metadanych, zapewnianie użytkownikom możliwości fasetowej nawigacji, skutecznego wyszukiwania i precyzyjnego dostępu do informacji, dokonywania przypadkowych odkryć zasobów informacyjnych oraz identyfikacji nowych trendów w nazewnictwie i słowników wykorzystywanych przez użytkowników. Wymaga to także włączenia do nowego podejścia społecznie tworzonych (sieć 2.0) metadanych, by wzbogacić obiekty informacyjne o różne interpretacje i ujęcia.