Babin

Ministerstwo Kultury i Komunikacji Québecu w początkowych latach XXI wieku postanowiło przeznaczyć znaczne fundusze na ożywienie i rozwój kulturalny regionu, w tym na rozbudowę infrastruktury bibliotek publicznych. Zgodnie z tymi planami Montreal miał się stać nowoczesną metropolią kultury. W ramach programu rozbudowy, modernizacji i budowy nowych budynków publicznych w mieście Montrèal – RAC (Le Programme de rénovation, d’agrandissement et de construction de bibliothèques de la Ville de Montréal) powiększono, unowocześniono lub przeniesiono do nowej siedziby 5 bibliotek publicznych. W artykule omówiono koncepcję biblioteki jako „trzeciego miejsca” z książki Raya Oldenburga oraz szczegółowo scharakteryzowano z tej perspektywy projekty zrealizowane w ramach RAC.

Idea „trzeciego miejsca” zakłada, że biblioteka ma pełnić rolę placówki integrującej lokalną społeczność, stanowić trzeci, poza domem i pracą, i centralny dla życia lokalnej społeczności ośrodek, w którym skupia się życie towarzyskie, gdzie chce się bywać i gdzie ludzie mogą czuć się swobodnie. Chodzi o stworzenie neutralnej, nieformalnej przestrzeni zachęcającej do spotkań z przyjaciółmi i rodziną, dyskusji, odpoczynku, uczestnictwa w kulturze i realizacji pasji twórczych oraz umożliwiającej wirtualny kontakt z całym światem.

Architekci realizujący pięć projektów bibliotek publicznych tworzonych, powiększanych lub modernizowanych w ramach RAC, byli laureatami konkursów na najciekawsze i najbardziej innowacyjne rozwiązania. Ich projekty uzyskały też certyfikat LEED tzn. spełniły wymagania dotyczące oszczędności energii i ochrony środowiska, a budynki dobrze wkomponowano w otoczenie, np. wykorzystując położenie obok parku. Wszystkie posiadają kawiarnię, miejsce na ekspozycję książek i dzieł sztuki, sale zebrań oraz laboratoria wyposażone w najnowszą technologię. Dużą uwagę poświęcono rozwiązaniom plastycznym oraz zapewnieniu możliwości dzielenia przestrzeni tak, aby użytkownikom ułatwić realizację różnorodnych potrzeb, np. ośrodek kultury Notre-Dame-de-Grâce posiada salę ze sceną teatralną i salę wystawową. Realizując nowe projekty bibliotek starano się stworzyć miejsca przyjazne ludziom, ładne i komfortowe, zachęcające do pobytu i uczestnictwa w kulturze. Inspiracją dla twórców były biblioteki skandynawskie i londyński magazyn idei (Idea Stores) (por. babin.bn.org.pl/?p=1843). Stwierdzono, że program RAC pomógł bibliotekom Montrealu osiągnąć poziom wiodących bibliotek kanadyjskich.