Biblioteka Narodowa używa na swojej stronie plików cookies. Brak zmiany ustawień przeglądarki oznacza zgodę na ich użycie. [zamknij]

Modele opisu zasobów w Sieci Semantycznej: porównanie FRBR, RDA i BIBFRAME

Autor: Małgorzata Waleszko,

Kategorie: Opracowanie informacji

Tagi: , , , , , , , , , ,

Możliwość komentowania Modele opisu zasobów w Sieci Semantycznej: porównanie FRBR, RDA i BIBFRAME została wyłączona

Większość bibliograficznych metadanych w sieci www, opisujących dokumenty takie jak książki, artykuły czy pliki graficzne wzorowanych jest na dorozumianej strukturze pojedynczej jednostki (zasobu) i jej atrybutów (cech) – na schemacie tym oparto np. popularny, bazujący na Dublin Core format XML dla protokołu OAI-OMH. W ciągu ostatnich 2 dekad powstało jednak kilka bardziej zróżnicowanych koncepcji danych bibliograficznych, w których np. książka nie jest postrzegana jako książka, lecz jako zestaw jednostek w różny sposób odzwierciedlających znaczenie, sposób realizacji i fizyczność danego obiektu, takich jak przedstawiony w dokumencie IFLA z 1998 r. model FRBR, stanowiący inspirację dla całej rodziny formatów ujmujących zasoby bibliograficzne w podobnych kategoriach. W artykule porównano, jak modele te zostały wyrażone w postaci słowników Sieci Semantycznej bazujących na składni RDF. Przeanalizowano również, co słowniki te mówią o naturze jednostek bibliograficznych i w jaki sposób definiują je jako klasy RDF, w odróżnieniu od specyfikacji źródeł nie bazujących na tym języku.

W badaniu uwzględniono własny słownik IFLA dla FRBR, słowniki RDF dla RDA (Resource Description and Access) – nowego standardu katalogowania bazującego na FRBR oraz BIBFRAME – zainicjowanym przez Bibliotekę Kongresu projekcie standardu danych bibliograficznych w specyfikacji RDF, opartego na FRBR.

W pierwszej części artykułu autorzy prezentują, jak koncepcje Linked Data różnią się w fundamentalny sposób od zasad przetwarzania danych w zamkniętym środowisku relacyjnych baz danych i formatów dokumentów dominujących w technologiach wykorzystywanych przez biblioteki od lat 60. ubiegłego wieku. Następnie omawiają specyfikę analizowanych modeli i prezentują, na przykładach, przydatność ich wyrażeń RDF w środowisku Sieci Semantycznej oraz różnice w sposobie definiowania w każdym modelu jednostek bibliograficznych (czym są, jakie są ich wzajemne relacje oraz odniesienia do jednostek w innych modelach). W kolejnej części artykułu przedstawiają wnioski dotyczące modelowania danych bibliograficznych, postulując by słowniki ich elementów, wyrażane w RDF, były możliwie proste i elastyczne, co umożliwiłoby bibliotekom łatwiejszą integrację ich danych z informacyjnym ekostytemem sieci www. Wskazują również, że niezależnie od swojego przeznaczenia i zakładanych celów wykorzystania, słowniki RDF jako takie nie określają ograniczeń integralności dla walidacji danych i kontroli jakości (co postrzegane jest jako istotna luka w technologii Sieci Semantycznej), więc wykorzystanie nowych rozwiązań (m.in. prace W3C nad standardyzacją podejść do walidacji RDF, prace grupy roboczej DCMI ds. bazujących na RDF profilach aplikacji dostosowanych do wymogów dziedzictwa kulturowego i in.) pozwoliłoby na znaczące uproszczenie badanych słowników dla wielojednostkowych modeli bibliograficznych i zwiększenie ich użyteczności i wykorzystania poza sektorem bibliotecznym. We wnioskach, konceptualizują jednostki typu WEMI (1. grupa modelu FRBR) nie w postaci klas lecz różnie kształtowanych grafów, które mogą być wyrażone przy pomocy elastycznych słowników RDF, a podlegać walidacji w konkretnych kontekstach aplikacyjnych, zgodnie z precyzyjnymi zasadami tradycyjnych, „zamkniętych” środowisk informacyjnych.

Komentarze wyłączone.