Babin

W artykule przybliżono dyskusje prowadzone w ramach eForum – moderowanej, mailowej listy dyskusyjnej, organizowane co miesiąc przez Association of Library Collections and Technical Services (ALCTS) – jeden z oddziałów American Library Association (ALA). Skoncentrowano się zwłaszcza na omówieniu i skomentowaniu wątków i tematów poruszonych w trakcie debaty pn. „Rozwój zawodowy w zakresie katalogowania i metadanych” z lutego bieżącego roku, prowadzonej przez Lisę Robinson z Michigan State University i Stacie Trail z University od Minnesota.

Opinie wyrażane przez uczestników dotyczyły wyzwań związanych ze zmieniającym się charakterem danych bibliotecznych, sposobami ich tworzenia i organizacji oraz kształtowaniem nowych kompetencji i specjalizacji potrzebnych katalogerom i bibliotekarzom, odpowiedzialnym za zarządzanie metadanymi. Ich podsumowanie zaprezentowano na publicznie dostępnej stronie ALA.

Członkowie eForum zwracali m.in. uwagę na brak zrozumienia specyfiki pracy katalogerów przez kierownictwo bibliotek i środowisko biblioteczne, niedocenianie jej wartości i niezapewnianie działom katalogowania odpowiedniego wsparcia finansowego i organizacyjnego. Narzekali na niski prestiż zawodu, przeciążenie obowiązkami w związku z implementacją nowych modeli metadanych i brak jasnej polityki kadrowej swoich instytucji, choćby w przypadku przechodzenia starszych pracowników na emeryturę (zamiast zatrudniać na ich stanowiska specjalistów z tej samej instytucji, przyjmuje się często osoby z zewnątrz), czy też zasad awansu pionowego. Wskazywali także, że ich umiejętności, wiązane często ściśle z pracą w formacie MARC, postrzega się jako archaiczne, zwłaszcza w kontekście technologii Linked Data i pracy w środowisku sieciowym, i niewystarczające by wspierać proces przechodzenia bibliotek z modelu wyszukiwania w zamkniętych „silosach” rekordów bibliograficznych do modelu otwartych, powiązanych danych w Sieci Semantycznej. Podkreślali w związku z tym, że dobra znajomość MARC i zasad katalogowania używanych w przeszłości jest niezbędna by dobrze realizować nowe zadania, związane z tworzeniem i udostępnianiem danych bibliotecznych. Wg autorki, trudno obecnie określić przyszłe role katalogerów i specjalistów ds. metadanych oraz ocenić, jak biblioteki będą wykorzystywać w przyszłości ich kwalifikacje, wiedzę i doświadczenie. Na podstawie realizowanych dotychczas eksperymentów i projektów implementacji modelu Linked Data można jednak wnioskować, że obawy o niedostosowanie bibliotekarzy zajmujących się katalogowaniem do wymogów nowych środowisk informacyjnych są przesadzone. Co więcej, większość obowiązków związanych z tworzeniem nowych ekosystemów wyszukiwania informacji spocznie zapewne własnie na ich barkach, gdyż to oni znają teoretyczne podstawy nowych modeli i mają praktyczne umiejętności związane z tworzeniem słowników kontrolowanych, identyfikatorów i danych wzorcowych oraz z zarządzaniem metadanymi. Należałoby im jednak zapewnić lepsze możliwości rozwoju zawodowego i awansu, tak by mogli ugruntować swoją pozycję w ruchu Linked Data w bibliotekach i przyjąć rolę liderów zachodzących przemian.