Babin

Biblioteki bez granic – Libraries Without Borders (LWB) / Bibliothèques San Frontières (zob. babin.bn.org.pl/?p=2125), to międzynarodowa organizacja non-profit z siedzibami w Paryżu i Waszyngtonie, zajmująca się rozpowszechnianiem edukacji i działaniami na rzecz eliminacji nierówności związanych z dostępem do informacji i nauki w rejonach dotkniętych konfliktami zbrojnymi, kryzysami i klęskami żywiołowymi. Swoje działania prowadzi przez poszerzanie tradycyjnych definicji bibliotek oraz obszarów, w których biblioteki mogą wprowadzać zmiany. W szczególności, członkowie LWB zaangażowani są w zapewnianie pomocy o charakterze transformacyjnym, umożliwiającej ratowanie życia, w organizowanych przez siebie, alternatywnych przestrzeniach bibliotecznych, a organizacji udało się zrealizować z powodzeniem wiele programów bibliotecznych w różnych regionach świata. Większość takich inicjatyw, ze względu na globalny kryzys migracyjny, prowadzona jest w ośrodkach dla uchodźców i centrach dla azylantów i skierowana do osób, które przebywają w izolacji i bez zabezpieczenia podstawowych potrzeb, przez wiele lat.

W artykule przeanalizowano, na podstawie przeglądu literatury przedmiotu oraz przeprowadzonego przez autorów badania, uwarunkowania związane z akceptacją i wykorzystywaniem bibliotek mobilnych, definiowanych wąsko jako biblioteki cyfrowe, dostępne dla użytkowników za pośrednictwem telefonów komórkowych i sieci bezprzewodowych. Za cechę odróżniającą biblioteki mobilne od cyfrowych, w kontekście sieciowym, uznano możliwość dostarczania informacji i usług w dowolnym miejscu i czasie. Do typowych funkcji takich repozytoriów zaliczono m.in. przeszukiwanie zbiorów, rezerwacje i prolongaty, przypomnienia o terminach zwrotów, wyszukiwanie i pobieranie dokumentów, usługi subskrypcji oraz opcje takie, jak zamieszczanie komentarzy o książkach, osobiste zakładki, historia wyszukiwań, czytanie ebooków i dostarczanie dokumentów.

W artykule omówiono historię Biblioteki Narodowej i Uniwersyteckiej (BN i U) w Strasburgu oraz założenia i poszczególne etapy realizacji projektu jej niedawnej restauracji. BN i U została kompletnie zniszczona w 1870 roku podczas oblężenia miasta przez wojska pruskie, a następnie odbudowana przez rząd niemiecki i otwarta w 1895 roku ze zbiorami liczącymi 600 tys. wol. Jej siedzibę, zaprojektowaną przez przez Hartela i Neckelmanna, zaliczono do najciekawszych budowli miasta.

Sprzęt do śledzenia ruchów oka (ang. eye tracking – ET), czyli technikę okulografii, można traktować obecnie jako technologię na wysokim poziomie zaawansowania, a ze względu na coraz łatwiejszą dostępność, wykorzystuje się ją w wielu różnych dyscyplinach, w tym w psychologii, marketingu, medycynie, badaniach nad użytecznością oraz nad interakcjami między człowiekiem a komputerem. W bibliotekoznawstwie i informacji naukowej (BIN), metodologie tego typu zaczęto wykorzystywać do analizy zachowań informacyjnych oraz relacji między użytkownikami a systemami komputerowymi, można się też spodziewać wkrótce szerszego zainteresowania narzędziami ET w tej dziedzinie. W artykule omówiono metody pomiaru i analizy danych stosowane w ET, a następnie przedstawiono wyniki przeglądu piśmiennictwa poświęconego zastosowaniom okulografii w różnych obszarach badawczych BIN. Materiały do analizy wybrano z dwóch baz abstraktów publikacji naukowych: Library and Information Science Abstracts (LISA) oraz Library, Information Science and Technology Abstracts (LISTA).

W artykule zaprezentowano dane statystyczne dotyczące publikacji druków zwartych (książek i broszur) na Słowacji w 2015 r. Do sporządzania statystyki z zakresu wydarzeń kulturalnych oraz ruchu wydawniczego na Słowacji ustawowo zobowiązane jest ministerstwo kultury. Dane o wydawcach zbierane są również przez agendę ISBN przy Słowackiej Bibliotece Narodowej. Niniejszy roczny wykaz danych dotyczących publikacji wydawnictw nieperiodycznych tworzony był w systemie elektronicznym ministerstwa kultury.

Nowoczesne technologie informacyjne przyczyniły się do zmniejszenia zainteresowania czytelników fizycznymi obiektami bibliotek. Badania w Stanach Zjednoczonych wykazały spadek liczby ich odwiedzin o 5%, przy jednoczesnym wzroście wykorzystania usług i zasobów dostępnych online. Wskazano również, że co czwarta osoba odwiedzająca bibliotekę nie orientuje się w nowej ofercie usług. Aby biblioteka zaczęła znów przyciągać czytelników konieczne jest przedefiniowanie jej misji społecznej, celów i szukanie innowacyjnych podejść do zagospodarowania przestrzeni i wyposażenia. Analizując ten problem, autorzy artykułu odwołują się do teorii projektowania z myślą o emocjach użytkownika autorstwa Dana A. Normana, prezentowanej w książce Emotional design : Why we love (or hate) everyday things (New York, 2004).

Po upadku ZSRR, ujawnił się problem tzw. zbiorów przemieszczonych, czyli takich, które zmieniły lokalizację na skutek działań wojennych – książek zdobycznych i utraconych; podjęto wówczas również pierwsze próby podjęcia międzynarodowej współpracy w zakresie dokumentacji poniesionych strat. Już w 1992 r., z inicjatywy dyrektorki Wszechrosyjskiej Państwowej Biblioteki Piśmiennictwa Zagranicznego (Vserossijskaâ Gosudarstvennaâ Biblioteka Innostrannoj Literatury – VGBIL), E. Ju. Genievoj, zorganizowano okrągły stół „Restytucja zbiorów bibliotecznych i współpraca europejska”, z udziałem przedstawicieli głównych bibliotek niemieckich i rosyjskich.

W artykule przedstawiono zagadnienia dotyczące wzajemnych relacji miedzy dwoma specjalizacjami zawodowymi: bibliotekarzem zasobów elektronicznych (Electronic Resources – ER) i specjalistą ds. komunikacji technicznej (Technical Communicator – TC). Na podstawie bogatej literatury przedmiotu dotyczącej kompetencji wymaganych od osób zatrudnionych na tych stanowiskach, dokumentów publikowanych przez stowarzyszenia zawodowe oraz głównych kompetencji wyszczególnionych w urzędowych wykazach zawodów scharakteryzowano zadania przypisane pracownikom obu ww. typów specjalistów, wskazując na różnice oraz pola wspólne.

W artykule zdefiniowano modelowanie jako tworzenie symbolicznego obrazu (jego wyobrażenia, schematu, opisu) dowolnego obiektu lub systemu obiektów. W szerokim sensie model utożsamia się z systemem odwzorowującym lub odtwarzającym oryginalny obiekt. Wspólną cechą wszystkich modeli jest przenoszenie pewnej informacji o oryginale. Modelowanie umożliwia sprawdzenie obowiązujących teorii naukowych oraz ogląd obiektu badań poprzez analizę systemową jego części składowych. Za pierwsze modele można uznać mapy, choć modelowanie jako metoda badań naukowych rozwinęło się dopiero w XX w. Częste ostatnio zastosowanie modelowania w bibliotekarstwie związane jest optymalizacją procesów technologicznych – pozwala ujawnić i badać wzajemne powiązania, integrować procesy i systemy, doskonalić strukturę organizacyjną i tworzyć środowisko informacyjne pozwalające na ocenę powstających problemów.

Przejrzystość działań organów władzy to temat cieszący się zainteresowaniem na całym świecie, zarówno w środowisku bibliotecznym, jak i w szerszym kontekście. Jedną z odpowiedzi władz na społeczne apele o większą transparentność i respektowanie prawa obywateli do dostępu do informacji publicznej jest udostępnianie jej w Internecie, w tym na stronach www. Wg autorki, biblioteki, jako instytucje sektora publicznego, podobnie jak innego typu organizacje otrzymujące budżetowe dotacje, powinny zapewniać łatwy i otwarty dostęp do informacji o charakterze urzędowym, w interesie swoich użytkowników i wszystkich zainteresowanych stron. Postanowiła sprawdzić w związku z tym, czy biblioteki publiczne w Stanach Zjednoczonych uczestniczą w globalnym ruchu na rzecz transparentności i realizują zasadę jawności, zamieszczając informacje o swoich działaniach na własnych stronach www.