Babin

Ze względu na swój potencjalny wpływ na jednostki i organizacje, satysfakcja zawodowa jest jednym z najczęściej analizowanych aspektów pracy, a z większości poświęconych jej badań wynika, że oddziałuje ona pozytywnie na zachowania i zaangażowanie personelu, oraz ich wydajność, ma także pozytywne konsekwencje dla jakości życia zawodowego i osobistego. Zadowolenie z pracy w przypadku pracowników sektora informacyjnego, zależy od wielu czynników, w tym sytuacji społeczno-politycznej i gospodarczej w danym kraju, gdyż w czasie kryzysu cięcia budżetowe dotykają najbardziej organizacje finansowane z pieniędzy publicznych, a jednocześnie, w tym okresie, zwiększa się zapotrzebowanie na usługi instytucji informacyjnych oraz zakres ich obciążeń. Kryzys w Grecji w poważny sposób zmienił strukturę społeczną oraz poziom zatrudnienia i wynagrodzeń zarówno w placówkach państwowych, jak i prywatnych, w sytuacji tej tym bardziej istotne stało się optymalne wykorzystanie dostępnych środków i zasobów ludzkich. Artykuł poświęcono omówieniu czynników kształtujących satysfakcję z pracy specjalistów informacyjnych z greckich bibliotek akademickich, specjalnych, szkolnych i publicznych, archiwów i prywatnych instytucji.

Zjawiska, które w ciągu ostatnich kilkunastu lat w znaczący sposób zmieniły szkolnictwo wyższe i komunikację naukową to coraz szerszy dostęp do otwartych zasobów edukacyjnych i rozwój inicjatyw sieci 2.0, rozmywających tradycyjny podział na producentów i konsumentów informacji. Wikipedię można traktować jako miejsce łączące oba te trendy, gdyż jest ona gigantycznym otwartym repozytorium wiedzy, o znaczącym potencjalne dla procesów uczenia się, a także – przykładem oddolnej, wspólnej konstrukcji wiedzy na niespotykaną wcześniej skalę. Mimo, że zarówno dla ogółu społeczeństwa, jak i dla studentów, stanowi ona podstawowy punkt odniesienia przy poszukiwaniu i sprawdzaniu informacji, środowisko akademickie wydaje się nadal traktować ją nieufnie, a wielu wykładowców zabrania cytowania Wikipedii jako źródła informacji, gdyż jej artykuły nie mają oznaczonego autorstwa, co ma utrudniać weryfikację ich treści. Aby sprawdzić faktyczne nastawienie kadry uniwersyteckiej do tej darmowej encyklopedii oraz praktyki związane z jej wykorzystywaniem jako narzędzia edukacyjnego, autorzy przeprowadzili zakrojony na szeroką skalę sondaż online na dwóch dużych, publicznych uczelniach w Hiszpanii.

Przypadek bywa nazywany najlepszym przyjacielem naukowca, a możliwości dokonywania nieoczekiwanych odkryć, lub też doznania niespodziewanego olśnienia podczas przeglądania bibliotecznych regałów ma wg wielu opinii świadczyć o znaczeniu bibliotek dla aktywności naukowej i ich roli jako jako katalizatorów badań i procesów uczenia się. Nie negując korzyści związanych z możliwościami okazyjnego pozyskiwania informacji i inspiracji, autor postanowił poddać krytycznej ocenie powody przyznawania wysokiej wartości odkrywaniu literatury poza głównym kierunkiem poszukiwań na bibliotecznych półkach, oraz implikacje związane z przyjęciem takiego podejścia, dokonując w tym celu przeglądu piśmiennictwa poświęconego bibliotekoznawstwu, projektowaniu systemów informacyjnych, strategiom wyszukiwawczym i dziedzinom pokrewnym.

Kontekst, w jakim mają miejsce zachowania informacyjne (ZI) jest przedmiotem zainteresowania coraz większej liczby naukowców, gdyż jest w stanie znacząco zmienić sposób wykonywania zadań u poszczególnych osób. Duża część badań nad ZI koncentrowała się jak dotąd na analizie aktywności i potrzeb informacyjnych grup lub jednostek pracujących w podobnych uwarunkowaniach społeczno-kulturowych i wykorzystujących podobne technologie i narzędzia: studentów, naukowców i profesjonalistów, analizowano też głównie proste zadania, wykonywane bez czasowej presji, uogólnianie uzyskanych przy takich założeniach wyników na inne populacje można więc uznać za problematyczne. Autorzy postanowili sprawdzić, czy analiza zachowań informacyjnych (ZI) w alternatywnych kontekstach może generować nową wiedzę, która mogłaby poszerzyć, postawić w wątpliwość lub podważyć istniejące modele i teorie zachowań informacyjnych. Pytanie to analizowano w odniesieniu do 3 obszarów: podejmowania decyzji i wyszukiwania informacji, relacji między poszukiwaniem informacji a niepewnością oraz wpływu doświadczenia i kompetencji na wykorzystanie informacji, skupiając się na kontekście, w którym zadania są złożone, dynamiczne, niepewne i muszą być realizowane szybko, czyli na procesach reagowania na nagłe zdarzenia.

Termin crowdsourcing (zob. BABIN 2010/2/96) odnosi się do nowego podejścia do rozwiązywania problemów w środowisku rozproszonym, w którym zadania tradycyjnie wyznaczane pracownikom danej organizacji lub wyznaczonym zespołom zainteresowanych osób zleca się, w formie apelu, „tłumowi”, czyli bliżej nieokreślonej grupie ludzi. Model ten wspominany jest w kontekście wszelkiego typu problemowych sytuacji wymagających trwałego zaangażowania ludzi, zarówno w w świecie rzeczywistym, jak i w rzeczywistości wirtualnej i wykorzystywany jest na wiele sposobów, w tym do motywowania pracowników mających mało korzystnie nagradzane obowiązki, stymulowania kreatywności i innowacji, pozyskiwania opinii czy też realizacji zadań związanych z przetwarzaniem danych. Choć idea wykorzystywania mądrości tłumu i osiągania wyznaczonych celów dzięki pomocy rzesz ochotników ma długa historię, crowdsourcing online jest zjawiskiem stosunkowo nowym, a rozwój bezprzewodowych technologii i urządzeń komunikacyjnych sprawia, że mobilizacja wielu osób w relatywnie krótkim czasie i korzystanie z ich pomocy stają się coraz łatwiejsze. W artykule przeanalizowano więc szanse i możliwości jakie może zapewniać w środowisku informacyjnym oraz największe wyzwania związane z jego wdrażaniem w bibliotekach naukowych, z punktu widzenia zarządzania treścią w repozytoriach cyfrowych.

W artykule omówiono system bibliotek publicznych Słowenii, w tym jego podstawy prawne, strukturę, typy bibliotek, ich podstawowe zadania i funkcje, zasady organizacji i finansowania, oraz poziomu wykorzystania dostępnych zasobów i usług, a następnie zaprezentowano realizowany przez słoweńską bibliotekę narodową projekt przestrzennej analizy sieci bibliotecznej, przybliżając jego założenia i cele, przyjętą metodologię, otrzymane rezultaty, zakres wpływu i potencjalne możliwości adaptacji w innych środowiskach, w celu poprawy jakości obsługi użytkowników.

Urządzenia mobilne (palmtopy, smartfony, tablety, czytniki e-książek i in.) są w dzisiejszych czasach niemal wszechobecne, a dla wielu studentów stanowią one podstawowe narzędzie służące do wyszukiwania informacji i dostępu do zasobów online, biblioteki akademickie nie mogą więc pozwolić sobie na ignorowanie tego trendu. Wielość dostępnych na rynku produktów oraz sposobów świadczenia mobilnych usług jest jednak na tyle duża, że ich wdrażanie, wymagające dodatkowych nakładów pracy, czasu i pieniędzy, może wydawać się trudnym zadaniem. Aby zaoferować bibliotekom punkt wyjścia dla takich inwestycji i stworzyć model najlepszych praktyk na poziomie uniwersyteckim, w artykule przeanalizowano obecny stan serwisów dla użytkowników przenośnego sprzętu w 100 bibliotekach najwyżej notowanych uczelni wyższych w Stanach Zjednoczonych, w tym zakres oferowanych w nich usług, stosowane procedury i napotykane wyzwania.

Rodzina modeli konceptualnych FRBR obejmuje obecnie 3 oddzielne modele dla różnych aspektów bibliograficznego uniwersum, przygotowywane niezależnie przez wiele lat przez różne grupy robocze: FRBR dla danych bibliograficznych, FRAD dla danych wzorcowych i FRSAD dla przedmiotowych danych wzorcowych. Mimo że wszystkie te schematy strukturalne oparto na modelowaniu typu jednostka-relacja, przy ich tworzeniu przyjęto odmienne punkty widzenia i różne rozwiązania dla wspólnych problemów, a próba ich jednoczesnej implementacji w jednym systemie wymagałaby rozstrzygania ad hoc wielu złożonych kwestii, których nie ujęto w dokumentacji omawianych modeli. Już w okresie kończenia prac nad FRAD i FRSAD w latach 2019-2010, stało się jasne, że konieczne jest połączenie rodziny FR w jeden spójny model, by ujednolicić sposób rozumienia interpretacji FR i usunąć bariery utrudniające jego implementację. Cel ten realizuje od 2010 r. zespół roboczy pn. FRBR Review Group, który w 2013 r. przekształcono w Consolidation Editorial Group (CEG). W referacie omówiono zadania tej grupy, stan prac nad konsolidacją FR i stworzeniem koherentnego modelu określanego obecnie jako FRBR-Library Reference Model (FRBR-LRM), jego funkcjonalny zakres oraz zasady i wytyczne wykorzystywane przy jego opracowywaniu.

Zachodnie społeczeństwa starzeją się w bardzo szybkim tempie (szacuje się, że w 2050 r. 1/3 obywateli Hiszpanii będą stanowić ludzie po 55 r. życia). Jednocześnie, wraz z tym procesem, postępuje bardzo szybka ekspansja nowych technologii w codziennym życiu, a dla osób starszych funkcjonowanie w świecie nowych rozwiązań informacyjno-komunikacyjnych wiąże się z koniecznością pokonywania wielu barier. Zjawiska te są przedmiotem dużego zainteresowania naukowców i przeprowadzono wiele badań poświęconych sposobom integracji ICT w krajach rozwiniętych. W artykule przeanalizowano nawyki konsumenckie i zwyczaje związane z wykorzystywaniem nowinek technologicznych przez osoby starsze, koncentrując się na ich percepcjach, poziomie wiedzy i wykształcenia oraz stopnia adaptacji do nowych form komunikacji, w celu określenia, czy kompetencje cyfrowe tej grupy społecznej są wystarczająca, a dostępne zasoby audiowizualne – dopasowane do jej potrzeb, i czy starzejące się populacje są przygotowane na to, co ma im do zaoferowania Internet i do czego obligują je wprowadzane przez władze i przemysł innowacje (e-administracja, e-handel i in.). Badanie przeprowadzono w trzech krajach Unii Europejskiej: Wielkiej Brytanii, Francji i Hiszpanii. Autorzy podjęli w nim też próbę dokonania porównania uzyskanych wyników i sformułowania na tej podstawie wniosków i zaleceń, które mogłyby pomóc seniorom w lepszym wykorzystaniu możliwości zapewnianych przez ICT i zdobyciu umiejętności mierzenia się z wyzwaniami związanymi z życiem we współczesnym, cyfrowym społeczeństwie.

Architektura i wzornictwo biblioteczne stały się w ostatniej dekadzie bardzo popularnym tematem – w serwisach informacyjnych i na portalach społecznościowych oglądać można rozpowszechniane błyskawicznie w sieci serie zdjęć monumentalnych, postmodernistycznych i zaawansowanych technologicznie projektów bibliotek, które, wraz z ożywianiem debaty na temat społecznej wartości tych instytucji, zaczęto realizować w stolicach wielu państw – w przypadku krajów o wyższych dochodach można mówić wręcz o podchodzeniu do bibliotecznych inwestycji jak do architektonicznego spektaklu. Globalny nacisk na traktowanie wybranych bibliotek publicznych jako lokalnej wizytówki, turystycznej atrakcji, czy też krajowego lub miejskiego symbolu statusu i narodowej dumy ma zdaniem autora negatywny efekt na sektor biblioteczny i nie jest najlepszym pomysłem na wydawanie publicznych środków.