Babin

W artykule omówiono metodologię i wyniki przeglądu angielskojęzycznej literatury z zakresu katalogowania i klasyfikacji z lat 2011-2012, poświęconej zarówno teorii jak i praktykom stosowanym przy opisie i zapewnianiu dostępu do zasobów bibliotecznych. W badanym okresie przeprowadzono testy RDA, dokonano rewizji tego standardu i ostatecznie podjęto decyzję o jego wdrożeniu, duża część referowanego piśmiennictwa koncentruje się wiec na tematyce RDA oraz założeń i zastosowań modelu FRBR, stanowiącego podstawę nowych zasad katalogowania, a także eksperymentom z prototypami i słownikami w składni Linked Data. Inne zagadnienia uwzględnione w badaniu to klasyfikacje, słowniki kontrolowane, kartoteki wzorcowe, ewaluacja i historia katalogowania, katalogowanie specjalnych formatów, serwisy wyszukiwawcze, metadane w formatach innych niż AACR2/RDA, organizacja pracy w procesie katalogowania oraz edukacja i kariery zawodowe katalogerów.

Na podstawie przeglądu literatury przedmiotu przedstawiono problematykę stosowania schematów klasyfikacyjnych w archiwach. W części wstępnej artykułu omówiono definicje pojęcia klasyfikacji piśmiennictwa zawarte w podstawowych portugalskich i międzynarodowych encyklopediach dziedzinowych i słownikach terminologicznych, zwracając przy tym szczególną uwagę na kierunki zmian w podejściu do zagadnień klasyfikacji. Następnie zaprezentowano wyniki badań dotyczących zastosowania różnych narzędzi dostępu do informacji archiwizowanej w placówkach portugalskich w latach 1889-1996 (tablice i schematy klasyfikacji, inwentarze, katalogi, indeksy, przewodniki po zbiorach itp.).

Cenzura w Internecie jest przedmiotem troski wielu gremiów na całym świecie, gdyż restrykcje dotyczące używania tego medium i związanych z nim narzędzi komunikacyjnych łamią jedno z podstawowych praw człowieka, jakim  jest prawo do informacji,  blokują ludziom dostęp do wiedzy w skali globalnej, zmniejszają ich szanse edukacyjne oraz utrudniają świadome podejmowanie decyzji i działalność obywatelską, stanowią też zagrożenie dla ruchu otwartego dostępu do wyników badań naukowych. Celem artykułu jest podniesienie świadomości znaczenia, jakie ma podjęcie przez służby biblioteczno-informacyjne odpowiedzialności za znalezienie dogodnych metod regularnego monitorowania cenzury internetowej w ich krajach, oraz przedstawienie możliwych ram takiego monitoringu.  Podsumowuje on badania przeprowadzone dla Komitetu IFLA ds. wolnego dostępu do informacji i wolności wypowiedzi (FAIFE) i dotyczące sposobów manifestacji cenzury, negatywnych i pozytywnych trendów związanych z cenzurowaniem sieci www w poszczególnych państwach oraz roli władz, dostawców internetowych i operatorów wyszukiwarek w tym procederze.

Biblioteki w Stanach Zjednoczonych korzystają często z systemów wypożyczeń międzybibliotecznych i dostarczania dokumentów (Interlibrary Loan / Document Delivery – ILL/DD) w ramach różnych konsorcjów bibliotecznych, jak też z systemu płatnych usług (ILL Fee Management – IFM) OCLC i katalogu WorldCat oraz ze świadczącego podobne usługi niemieckiego centralnego katalogu online KVC (Karlsruhe Virtual Catalogue). KVC przydatny jest też dla bibliotek europejskich, które nie włączyły danych o swoich zbiorach do systemu OCLC, np. umożliwia on wyszukiwanie w bazach niemieckich księgarń Amazon.de i Abebooks.de. Autor – pracownik Biblioteki Uniwersytetu Notre Dame (Indiana, USA), na podstawie własnych doświadczeń, omawia procedury, sukcesy i trudności związane z pozyskiwaniem przez amerykańskich bibliotekarzy tekstów dokumentów zamawianych z bibliotek zagranicznych.

W artykule poświęconym recepcji literatury kobiecej i jej pozycji na rynku wydawniczym, autorka opisuje genezę i przebieg popularnej akcji #readwomen 2014, mającej na celu promocję książek pisanych przez kobiety, zastanawiając się nad jej możliwym wpływem na świat literacki i zachowania czytelników.

E-ViVa (Ellinike Vivliothikonomike Vase) – greckie, otwarte repozytorium publikacji zakresu bibliologii i informatologii to międzyinstytucjonalny projekt zainicjowany przez Bibliotekę Uniwersytetu Cypryjskiego, w celu identyfikacji, lokalizacji, gromadzenia, organizacji, indeksacji, digitalizacji, trwałego zachowania, udostępniania i promocji wyników badań naukowych prowadzonych w Grecji i na Cyprze w dziedzinach związanych z bibliotekoznawstwem, informacją naukową i archiwistyką. W artykule omówiono rozwój tej inicjatywy z perspektywy historycznej oraz zaprezentowano dane dotyczące rozmiaru, zasięgu, zakresu tematycznego i zawartości bazy, przyjętych kryteriów doboru publikacji, ram prawnych, używanych formatów i rozwiązań technicznych. Przedstawiono również wyniki porównania E-ViVa z 5 innymi dziedzinowymi bazami danych (eLIS, LISA, LISTA, ISI-SSCI i SCOPUS).

Biblioteka Brytyjska zaczęła wydawać brytyjską bibliografię narodową (BNB) jako Linked Open Data (LOD) w lipcu 2011 r. W artykule opisano prace związane z tworzeniem BNB w tej formie, ze szczególnym uwzględnieniem wizualizacji rekordów w modelu RDF (Resource Description Network) oraz przebiegu technicznego procesu konwersji danych bibliograficznych w formacie MARC 21 na Linked Data, z wykorzystaniem istniejących zasobów. Przedstawiono również założenia i cele tego projektu, wyzwania i korzyści związane z jego realizacją, dotychczas osiągnięte rezultaty oraz plany na przyszłość.

W artykule porównano trzy naukowe bazy artykułów z zakresu bibliotekoznawstwa i informacji naukowej, dostępne poprzez EBSCOhost: Library, Information Science & Technology Abstracts (LISTA), Library Literature & Information Science Full Text (LLISFT) oraz Information Science & Technology Abstracts (ISTA). LISTA i ISTA to bazy abstraktów obejmujące materiały wydawane od lat 60. XX wieku, natomiast LLISFT pozwala na dostęp do pełnych tekstów z ponad 160 czasopism, jak również prac dyplomowych, materiałów konferencyjnych i in., ukazujących się od lat 80. Bazy te mają podobne interfejsy i właściwości: umożliwiają wyszukiwanie z użyciem operatorów Boole’a, według kategorii (autor, tytuł i in.) oraz pełnotekstowe, zawierają tezaurusy, pozwalają na personalizację kont użytkowników, zachowywanie i porządkowanie znalezionych artykułów oraz wyników wyszukiwania i in.

Mimo stałego rozwoju usług e-administracji i wzrostu ich zakresu i złożoności, istnieje nadal duża liczba obywateli, dla których z wielu różnych względów (brak wiedzy, umiejętności, słaby dostęp do technologii sieciowych i in.) serwisy te pozostają niedostępne. Szukając możliwości realizacji swoich potrzeb w nowym, elektronicznym systemie, osoby wykluczone cyfrowo korzystają często z pomocy pośredników informacji, takich jak biblioteki i inne instytucje sektora publicznego. Również władze, w coraz większym stopniu, polegają na bibliotekach jako ośrodkach mających zapewniać mieszkańcom pierwszy punkt dostępu do e-administracji oraz odpowiednie szkolenia i wsparcie informacyjne i techniczne (por. BABIN 2008/2/129, BABIN 2010/3/183). W artykule przedstawiono wyniki badania poświęconego analizie achowań informacyjnych i ich wpływu na poziom wykorzystania sieciowych usług organów administracyjnych, identyfikacji barier w przepływie istotnych społecznie informacji oraz określeniu interakcji między placówkami bibliotecznymi i agencjami rządowymi w kontekście teorii światów informacyjnych i badań nad cyfrową integracją. Celem nadrzędnym projektu było zaprojektowanie na tej podstawie zasobu online dla bibliotekarzy świadczących dla swoich użytkowników usługi związane z e-administracją.

Augmented reality czyli rozszerzona rzeczywistość (RR) (por. babin.bn.org.pl/?p=2201) to jeden z trendów rozwoju technologii komputerowej bazujący na koncepcji wzbogacenia rzeczywistości fizycznej o warstwy informacji generowanej komputerowo, w czasie rzeczywistym, w różnej formie , np. tekstu, grafiki 3D lub multimediów. Omówiono możliwe elementy składowe systemu RR: urządzenia przenośne (komórki i tablety) z ekranem dotykowym, kamery wysokiej rozdzielczości, lokalizacja GPS, czujniki położenia i ruchu (akcelerometry i żyroskopy) oraz stały dostęp do sieci.