Babin

Kształt działalności bibliotek uniwersyteckich zależy od wielu różnych czynników i trudno stwierdzić obecnie, które z nich okażą się decydujące dla dalszych losów tych instytucji. Wg autorów, przyszłość bibliotek jest otwarta, w znaczeniu powiązań z modelem Open Access (OA), i współzależna od dalszego rozwoju ruchu OA, a placówki te powinny odgrywać istotną rolę w zmianie krajobrazu komunikacji naukowej. Ich podstawowe funkcje ulegną przesunięciu z kupowania informacji dla swoich użytkowników na wspieranie otwartego dostępu do publikacji naukowych i danych badawczych, zarządzanie wiedzą produkowaną przez uczelnie, w ramach których funkcjonują, oraz upowszechnianie wyników ich badań. Postulują też, by w ciągu kolejnych 20 lat, w których publikowanie w trybie Open Access (OA) może stać się dominującym modelem rozpowszechniania artykułów naukowych, centralnym punktem misji bibliotek stało się usuwanie barier ograniczających wolny przepływ i wymianę informacji i podejmowanie działań na rzecz powszechnego dostępu do zasobów informacyjnych w skali globalnej.

W rankingach najbardziej perspektywicznych kierunków studiów i dyplomów uniwersyteckich, pod względem wysokości zarobków i szans na znalezienie dobrze płatnej pracy, bibliotekoznawstwo i informacja naukowa (BIN) zajmują zazwyczaj niskie pozycje – np. wg prognoz magazynu Forbes z 2012, porównujących 35 popularnych w Stanach Zjednoczonych dyplomów 2. stopnia, magisterium z bibliotekoznawstwa znalazło się na ostatniej pozycji (w 2013 – również ostatniej, a w 2014 – na 3 od końca), jako stopień mogący gwarantować stabilność zatrudnienia i godziwe zarobki w średnim stadium kariery zawodowej. Aby sprawdzić wiarygodność tych szacunków, autorzy przeanalizowali wysokość płac amerykańskich bibliotekarzy dziedzinowych i specjalnych, wykorzystując w tym celu dane z kwestionariuszy płacowych Special Libraries Association. Ich wyniki porównano z indeksem CPI (wskaźnikiem cen towarów i usług konsumpcyjnych) z lat 1982-2012, traktowanym jako miara inflacji i zmian kosztów utrzymania.

Pomiar jakości usług bibliotecznych to temat cieszący się dużym zainteresowaniem dyrektorów i administracji bibliotek akademickich, jako że regularna ewaluacja oferowanych świadczeń przynosi wiele korzyści, w tym poprawę efektywności działań, identyfikację obszarów wymagających poprawy, redukcję kosztów działalności i usprawnienie komunikacji z klientami, partnerami i organami nadzorującymi pracę bibliotek. Ocenę zadowolenia użytkowników z oferty bibliotecznej przeprowadza się zazwyczaj przy pomocy analizy gromadzonych statystyk i narzędzi sondażowych typu LIBQUAL. Te ostatnie są przydatne głównie do oceny procesów związanych z obsługą użytkowników, natomiast badanie jakości tzw. służb technicznych bibliotek (ST), czyli tych związanych z doborem, gromadzeniem, opracowaniem i zapewnianiem dostępności dokumentów w różnych formatach, wymaga stosowania odmiennych metodologii. Wg autorki, zadanie to nie może ograniczać się do zbierania i przekazywania danych statystycznych, gdyż przy skutecznej ewaluacji jakości ST i ich wartości dla instytucji konieczne jest wykorzystanie zarówno ilościowych, jak i jakościowych metod. Aby określić obecne praktyki i trendy ewaluacyjne w Stanach Zjednoczonych, w artykule przedstawiono wyniki przeglądu literatury przedmiotu z lat 2000-2013, zaprezentowano również rezultaty sondaży przeprowadzonych w bibliotekach akademickich stanu Pennsylvania.

Wraz z demokratyzacją kultury, której przejawem we Francji był coraz bardziej powszechny po pierwszej wojnie światowej dostęp do szkolnictwa i bibliotek, wzrosła świadomość społeczna dotycząca wagi wprowadzenia dzieci od najmłodszych lat w świat książki. Artykuł omawia zachowania najmłodszych użytkowników w bibliotekach, ich sposoby postrzegania tych instytucji oraz problemy związane z biblioteczną inicjacją kulturalną dzieci w wieku 3 do 6 lat.

Powierzchnia jaką dysponują biblioteki jest jednym z ich najcenniejszych atutów, jednak wraz z ekspansją nowych technologii zapotrzebowanie na jej poszczególne funkcje (magazynowe, użytkowe i in.) ulega znaczącym zmianom. Również powstanie koncepcji information commons (knowledge commons) (zob. BABIN [1], [2], [3], [4]) wpłynęło znacząco na strategiczne przedefiniowanie i kreatywne rozszerzenie sposobów wykorzystania i projektowania przestrzeni bibliotecznej i stworzenie wzajemnie uzupełniających się powiązań między technologią i architekturą. Innowacyjne podejście do designu i adaptacji budynków bibliotecznych na potrzeby ery cyfrowej zyskało szczególna popularność w bibliotekach akademickich w Hongkongu. W artykule przedstawiono efekty transformacji biblioteki Hong-Kong University of Science and Technology (HKUST) i wyodrębnienia w jej wnętrzu zintegrowanej przestrzeni edukacyjno-informacyjnej – learning commons (LC)

Gromadzenie i udostępnianie dokumentów propagujących skrajne poglądy wymaga od bibliotek dużej odwagi. Niemniej jednak, pomijanie ich istnienia sprzyja tworzeniu niepełnego i nieuczciwego obrazu przemian społecznych i politycznych w kraju i utrudnia badania nad ultraradykalnymi ruchami i środowiskami. W artykule omówiono główne kolekcje amerykańskich szkół wyższych zawierające dokumenty propagujące ekstremalne lub bazujące na uprzedzeniach ideologie takie jak rasizm czy antysemityzm.

Biblioteki to miejsca, w których część użytkowników czuje się onieśmielona lub zdeprymowana, postrzegając bibliotekarzy jako osoby zbyt zajęte lub nieprzystępne by udzielać pomocy. Coraz większa popularność technologii mobilnych sprawia, że w kłopotliwych sytuacjach czytelnicy rezygnują często z zadawania pytań personelowi, szukając potrzebnych informacji przy pomocy własnych przenośnych urządzeń. Planując biblioteczne kampanie marketingowe ukierunkowane na takich odbiorców, warto pamiętać o nośności mobilnych rozwiązań, wykorzystując je do rozpowszechniania informacji o udostępnianych zbiorach i usługach, i budowania zaangażowania użytkowników. Jedną ze strategii, która przynosi od paru lat coraz lepsze efekty i ułatwia połączenie przywiązania czytelników do smartfonów i tabletów z chęcią korzystania z bibliotecznych zasobów i dotarcia do poszukiwanych materiałów, jest mapowanie bibliotek przy wykorzystaniu aplikacji takich jak Google Maps.

Autorka, kierownik Ośrodka Materiałów Związanych z Programem Studiów Stanowego Uniwersytetu w Murray, na podstawie własnych doświadczeń omawia jak przeprowadzić w bibliotekach konieczne zmiany nie niszcząc przy tym szans na dalszy rozwój własnej kariery oraz osiągnięcie zakładanych celów transformacji.

Różnice indywidualne, takie jak płeć, wiek, wykształcenie i doświadczenie w wykorzystywaniu zasobów w różnych formatach są kluczem do zrozumienia specyficznych form ludzkich reakcji i zachowań oraz mechanizmów akceptacji nowych technologii. Przyjmując za punkt wyjścia demograficzne aspekty podziału cyfrowego, w artykule omówiono, na podstawie przeglądu literatury przedmiotu oraz sondaży online, sposób podejścia użytkowników chińskich bibliotek do materiałów w formie drukowanej i elektronicznej w kontekście cech indywidualnych. Celem badania było stworzenie nowej perspektywy dla badań nad kształtowaniem zbiorów bibliotecznych i opracowywaniem najlepszych praktyk w tym zakresie oraz pomoc bibliotekom akademickim z Chin w lepszym dostosowywaniu swojej oferty do zróżnicowanych potrzeb informacyjnych odbiorców i zmniejszeniu barier w dostępności zasobów i usług tych placówek.

W związku z rosnącymi oczekiwaniami użytkowników i kadry kierowniczej oraz chęcią podniesienia renomy własnej instytucji i jej widoczności w sieci www, coraz więcej bibliotek udostępnia swoje zasoby ikonograficzne w wersji cyfrowej online. Ten pęd ku digitalizacji wiąże się jednak często z presją wywieraną na bibliotekarzy by udostępniać obiekty cyfrowe jak najszybciej – nim zostaną właściwie opisane. Tendencja ta może przybierać formę gry w liczebniki, w której liczba dokumentów staje się ważniejsza niż jakość dołączonych do nich metadanych opisowych, w efekcie powstają więc zbiory złożone z obiektów o minimalnym poziomie opisu lub otagowane wyłącznie deskryptorami tworzonymi na zasadach crowdsourcingu. Choć społeczne indeksowanie wydaje się rozwiązaniem szybkim, łatwym i wygodnym, nie gwarantuje równie dużej efektywności odnajdywania dokumentów w bazie, jak w przypadku wzorcowych, spójnych i szczegółowych metadanych. Autor omawia w tekście różne podejścia do indeksacji i przedstawia rekomendacje dla instytucji chcących budować duże cyfrowe kolekcje historycznych fotografii i zapewnić wysoką funkcjonalność i dostępność takich repozytoriów.