Babin

W artykule omówiono ewolucję kart bibliotecznych – od papierowych i plastikowych identyfikatorów z danymi użytkownika, po zaawansowane technologicznie, cyfrowe narzędzia zapewniające czytelnikom dostęp do informacji i zasobów w sposób szybszy i łatwiejszy niż kiedykolwiek. Przedstawiono również możliwości ich zastosowań, innowacje stosowane w amerykańskich bibliotekach publicznych oraz opinie na temat przyszłości tradycyjnych, fizycznych kart w cyfrowej erze.

Francuskie Stowarzyszenie Biblioteczne (ABF) zorganizowało w 2016 r. w Paryżu, w Mediatece im. F. Sagan, jednodniową konferencję poświęconą współpracy bibliotek publicznych z bibliotekami i służbą więzienną. Obrady otworzył Nicolas Merle reprezentujący ministerstwo kultury i komunikacji, przedstawiając bilans ubiegłorocznej współpracy jego resortu z ministerstwem sprawiedliwości. Ministerstwo przekazało w 2015 r. do regionów 2 mln euro na ponad 450 projektów, zakładając, że biblioteki publiczne będą grały istotną rolę w edukacji i rozwoju kultury dla więźniów. Z ramienia ministerstwa sprawiedliwości głos zabrała Nathalie Faure referując wyniki badania z 2015 r. poświęconego funkcjonowaniu bibliotek w zakładach karnych.

W artykule omówiono wyniki najobszerniejszego z trzech dotychczas ukończonych badań poświęconych użytkownikom i analizie porównawczej duńskich bibliotek publicznych, zrealizowanego, we współpracy z bibliotekami regionalnymi, przez Agencję ds. Kultury i Pałaców, podległą duńskiemu Ministerstwu Kultury. Poprzednie sondaże przeprowadzono w latach 2011 i 2013. Ankieta z 2016 r. objęła 53 504 respondentów i, podobnie jak poprzednie, miała za zadanie zapewnienie wszystkim duńskim bibliotekom odpowiednich narzędzi do analizy własnych potrzeb i celów oraz pomiaru efektywności podejmowanych inicjatyw, w porównaniu z latami ubiegłymi i z innymi bibliotekami, a także pomocy w przystosowaniu się do oczekiwań dotyczących prowadzenia ewaluacji prowadzonych działań, m.in. przez badanie percepcji i satysfakcji użytkowników.

Biblioteki bez granic – Libraries Without Borders (LWB) / Bibliothèques San Frontières (zob. babin.bn.org.pl/?p=2125), to międzynarodowa organizacja non-profit z siedzibami w Paryżu i Waszyngtonie, zajmująca się rozpowszechnianiem edukacji i działaniami na rzecz eliminacji nierówności związanych z dostępem do informacji i nauki w rejonach dotkniętych konfliktami zbrojnymi, kryzysami i klęskami żywiołowymi. Swoje działania prowadzi przez poszerzanie tradycyjnych definicji bibliotek oraz obszarów, w których biblioteki mogą wprowadzać zmiany. W szczególności, członkowie LWB zaangażowani są w zapewnianie pomocy o charakterze transformacyjnym, umożliwiającej ratowanie życia, w organizowanych przez siebie, alternatywnych przestrzeniach bibliotecznych, a organizacji udało się zrealizować z powodzeniem wiele programów bibliotecznych w różnych regionach świata. Większość takich inicjatyw, ze względu na globalny kryzys migracyjny, prowadzona jest w ośrodkach dla uchodźców i centrach dla azylantów i skierowana do osób, które przebywają w izolacji i bez zabezpieczenia podstawowych potrzeb, przez wiele lat.

W artykule przeanalizowano, na podstawie przeglądu literatury przedmiotu oraz przeprowadzonego przez autorów badania, uwarunkowania związane z akceptacją i wykorzystywaniem bibliotek mobilnych, definiowanych wąsko jako biblioteki cyfrowe, dostępne dla użytkowników za pośrednictwem telefonów komórkowych i sieci bezprzewodowych. Za cechę odróżniającą biblioteki mobilne od cyfrowych, w kontekście sieciowym, uznano możliwość dostarczania informacji i usług w dowolnym miejscu i czasie. Do typowych funkcji takich repozytoriów zaliczono m.in. przeszukiwanie zbiorów, rezerwacje i prolongaty, przypomnienia o terminach zwrotów, wyszukiwanie i pobieranie dokumentów, usługi subskrypcji oraz opcje takie, jak zamieszczanie komentarzy o książkach, osobiste zakładki, historia wyszukiwań, czytanie ebooków i dostarczanie dokumentów.

W artykule omówiono historię Biblioteki Narodowej i Uniwersyteckiej (BN i U) w Strasburgu oraz założenia i poszczególne etapy realizacji projektu jej niedawnej restauracji. BN i U została kompletnie zniszczona w 1870 roku podczas oblężenia miasta przez wojska pruskie, a następnie odbudowana przez rząd niemiecki i otwarta w 1895 roku ze zbiorami liczącymi 600 tys. wol. Jej siedzibę, zaprojektowaną przez przez Hartela i Neckelmanna, zaliczono do najciekawszych budowli miasta.

Nowoczesne technologie informacyjne przyczyniły się do zmniejszenia zainteresowania czytelników fizycznymi obiektami bibliotek. Badania w Stanach Zjednoczonych wykazały spadek liczby ich odwiedzin o 5%, przy jednoczesnym wzroście wykorzystania usług i zasobów dostępnych online. Wskazano również, że co czwarta osoba odwiedzająca bibliotekę nie orientuje się w nowej ofercie usług. Aby biblioteka zaczęła znów przyciągać czytelników konieczne jest przedefiniowanie jej misji społecznej, celów i szukanie innowacyjnych podejść do zagospodarowania przestrzeni i wyposażenia. Analizując ten problem, autorzy artykułu odwołują się do teorii projektowania z myślą o emocjach użytkownika autorstwa Dana A. Normana, prezentowanej w książce Emotional design : Why we love (or hate) everyday things (New York, 2004).

Po upadku ZSRR, ujawnił się problem tzw. zbiorów przemieszczonych, czyli takich, które zmieniły lokalizację na skutek działań wojennych – książek zdobycznych i utraconych; podjęto wówczas również pierwsze próby podjęcia międzynarodowej współpracy w zakresie dokumentacji poniesionych strat. Już w 1992 r., z inicjatywy dyrektorki Wszechrosyjskiej Państwowej Biblioteki Piśmiennictwa Zagranicznego (Vserossijskaâ Gosudarstvennaâ Biblioteka Innostrannoj Literatury – VGBIL), E. Ju. Genievoj, zorganizowano okrągły stół „Restytucja zbiorów bibliotecznych i współpraca europejska”, z udziałem przedstawicieli głównych bibliotek niemieckich i rosyjskich.

Przejrzystość działań organów władzy to temat cieszący się zainteresowaniem na całym świecie, zarówno w środowisku bibliotecznym, jak i w szerszym kontekście. Jedną z odpowiedzi władz na społeczne apele o większą transparentność i respektowanie prawa obywateli do dostępu do informacji publicznej jest udostępnianie jej w Internecie, w tym na stronach www. Wg autorki, biblioteki, jako instytucje sektora publicznego, podobnie jak innego typu organizacje otrzymujące budżetowe dotacje, powinny zapewniać łatwy i otwarty dostęp do informacji o charakterze urzędowym, w interesie swoich użytkowników i wszystkich zainteresowanych stron. Postanowiła sprawdzić w związku z tym, czy biblioteki publiczne w Stanach Zjednoczonych uczestniczą w globalnym ruchu na rzecz transparentności i realizują zasadę jawności, zamieszczając informacje o swoich działaniach na własnych stronach www.

Biblioteki szkół wyższych na całym świecie rozbudowują zbiory elektronicznych czasopism i baz danych, które w przeważającej mierze zawierają publikacje w języku angielskim. Z badań wynika, że osoby, dla których nie jest on językiem ojczystym, i które nie władają nim biegle, są bardziej narażone na działanie czynników sprzyjających występowaniu stanów lękowych w trakcie korzystania z bibliotecznych zasobów, usług i infrastruktury, w porównaniu z użytkownikami z krajów anglosaskich i tych należących niegdyś do brytyjskiego imperium kolonialnego. Sytuację tę pogłębia szybki rozwój technologii informacyjno-komunikacyjnych i stałe poszerzanie angielskiego słownictwa o tysiące nowych terminów naukowych i technicznych. W artykule omówiono wyniki przeglądu piśmiennictwa poświęconego analizie mechanizmów i skutków odczuwania leku przed biblioteką przez studentów z krajów, w których angielski nie jest językiem dominującym, koncentrując się na analizie jego uwarunkowań oraz wymiarów.