Babin

Zdolność rozpoznawania i kontrolowania własnych i cudzych emocji oraz właściwej oceny emocjonalnego wydźwięku określonych sytuacji to kluczowe czynniki warunkujące sukces w miejscu pracy, również w przypadku bibliotekarzy akademickich. Mimo to, w środowisku tym ceni się nadal znacznie wyżej intelekt niż uzdolnienia interpersonalne, zdarza się też często, że wykształconym ludziom z wysokim ilorazem IQ i bardzo dobrze rozwiniętymi zdolnościami analitycznymi, brakuje równie zaawansowanych umiejętności odczytywania i właściwego reagowania na bodźce emocjonalne. Wpływa to negatywnie na atmosferę i efektywność pracy, prowadzi do nieporozumień, konfliktów i błędów komunikacji, utrudnia znacząco współdziałanie w grupie, utrzymywanie zdrowych zawodowych relacji i podejmowanie właściwych decyzji. Sprawia też, że ludzkie interakcje w miejscach kojarzonych w wiedzą i rozumem mogą wyglądać bardzo głupio. Artykuł poświęcono omówieniu różnych aspektów inteligencji emocjonalnej (IE) w kontekście bibliotek szkół wyższych i skutecznego zarządzania tymi instytucjami, oraz wartości kompetencji związanych z IE dla osób pełniących funkcje kierownicze.

W każdej bibliotece tworzy się unikalna kultura, będąca wypadkową obowiązujących tam zasad, panującej atmosfery i międzyludzkich interakcji, a zrozumienie jej specyfiki pomaga w kształtowaniu dobrych relacji z użytkownikami i wysokiej jakości obsługi. Każda biblioteka ma też własne, humorystyczne lub bardziej poważne listy typów bibliotecznych klientów, a klasyfikacje te mają ułatwić bibliotekarzom radzenie sobie z oczekiwaniami odbiorców i lepsze dopasowywanie usług do ich indywidualnych potrzeb. W artykule, na podstawie przeglądu literatury przedmiotu oraz doświadczeń autora związanych z nocną pracą w informatorium biblioteki akademickiej, omówiono metody budowania długotrwałych, spersonalizowanych relacji ze stałymi klientami oraz zastosowania typologii osobowości do podnoszenia efektywności oferowanych serwisów i doboru pracowników obdarzonych empatią oraz odpowiednimi umiejętnościami komunikacyjnymi i interpersonalnymi.

Kształt działalności bibliotek uniwersyteckich zależy od wielu różnych czynników i trudno stwierdzić obecnie, które z nich okażą się decydujące dla dalszych losów tych instytucji. Wg autorów, przyszłość bibliotek jest otwarta, w znaczeniu powiązań z modelem Open Access (OA), i współzależna od dalszego rozwoju ruchu OA, a placówki te powinny odgrywać istotną rolę w zmianie krajobrazu komunikacji naukowej. Ich podstawowe funkcje ulegną przesunięciu z kupowania informacji dla swoich użytkowników na wspieranie otwartego dostępu do publikacji naukowych i danych badawczych, zarządzanie wiedzą produkowaną przez uczelnie, w ramach których funkcjonują, oraz upowszechnianie wyników ich badań. Postulują też, by w ciągu kolejnych 20 lat, w których publikowanie w trybie Open Access (OA) może stać się dominującym modelem rozpowszechniania artykułów naukowych, centralnym punktem misji bibliotek stało się usuwanie barier ograniczających wolny przepływ i wymianę informacji i podejmowanie działań na rzecz powszechnego dostępu do zasobów informacyjnych w skali globalnej.

Pomiar jakości usług bibliotecznych to temat cieszący się dużym zainteresowaniem dyrektorów i administracji bibliotek akademickich, jako że regularna ewaluacja oferowanych świadczeń przynosi wiele korzyści, w tym poprawę efektywności działań, identyfikację obszarów wymagających poprawy, redukcję kosztów działalności i usprawnienie komunikacji z klientami, partnerami i organami nadzorującymi pracę bibliotek. Ocenę zadowolenia użytkowników z oferty bibliotecznej przeprowadza się zazwyczaj przy pomocy analizy gromadzonych statystyk i narzędzi sondażowych typu LIBQUAL. Te ostatnie są przydatne głównie do oceny procesów związanych z obsługą użytkowników, natomiast badanie jakości tzw. służb technicznych bibliotek (ST), czyli tych związanych z doborem, gromadzeniem, opracowaniem i zapewnianiem dostępności dokumentów w różnych formatach, wymaga stosowania odmiennych metodologii. Wg autorki, zadanie to nie może ograniczać się do zbierania i przekazywania danych statystycznych, gdyż przy skutecznej ewaluacji jakości ST i ich wartości dla instytucji konieczne jest wykorzystanie zarówno ilościowych, jak i jakościowych metod. Aby określić obecne praktyki i trendy ewaluacyjne w Stanach Zjednoczonych, w artykule przedstawiono wyniki przeglądu literatury przedmiotu z lat 2000-2013, zaprezentowano również rezultaty sondaży przeprowadzonych w bibliotekach akademickich stanu Pennsylvania.

Pytanie o przyszłość bibliotek jest szczególnie aktualne w obliczu zachodzących współcześnie zjawisk, takich jak rozwój technologiczny, niedocenianie zawodowych kalifikacji bibliotekarzy i niedoinwestowanie infrastruktury bibliotek. W Wielkiej Brytanii na przykład, części bibliotek publicznych grozi zamknięcie ze względu na brak środków, a w Stanach Zjednoczonych, z tego samego powodu placówki szkolne zatrudniają na coraz szerszą skalę niewykwalifikowany personel. Dostęp do materiałów online sprawia, że specjalista dziedzinowy może wydawać się niepotrzebny, spada też liczba szkół kształcących w zawodzie oraz pozycja bibliotekarzy w ramach struktur uczelni. Według czarnej wizji, promowanej przez część środowiska naukowego, nadchodzi koniec bibliotek, autor odwołując się do literatury przedmiotu, rysuje jednak pozytywny obraz przyszłości tych instytucji.

Powierzchnia jaką dysponują biblioteki jest jednym z ich najcenniejszych atutów, jednak wraz z ekspansją nowych technologii zapotrzebowanie na jej poszczególne funkcje (magazynowe, użytkowe i in.) ulega znaczącym zmianom. Również powstanie koncepcji information commons (knowledge commons) (zob. BABIN [1], [2], [3], [4]) wpłynęło znacząco na strategiczne przedefiniowanie i kreatywne rozszerzenie sposobów wykorzystania i projektowania przestrzeni bibliotecznej i stworzenie wzajemnie uzupełniających się powiązań między technologią i architekturą. Innowacyjne podejście do designu i adaptacji budynków bibliotecznych na potrzeby ery cyfrowej zyskało szczególna popularność w bibliotekach akademickich w Hongkongu. W artykule przedstawiono efekty transformacji biblioteki Hong-Kong University of Science and Technology (HKUST) i wyodrębnienia w jej wnętrzu zintegrowanej przestrzeni edukacyjno-informacyjnej – learning commons (LC)

Budowanie silnych relacji z użytkownikami jest jednym z kluczowych działań bibliotek w czasach szybkiego rozwoju technologicznego, mającego istotny wpływ na zachowania (także informacyjne) i sposób komunikowania się ludzi. Na znaczeniu zyskuje współpraca bibliotekarzy z użytkownikami, umożliwiająca odpowiedni rozwój usług i serwisów bibliotecznych, dostosowany do społecznych oczekiwań. Dynamicznie zmieniające się potrzeby czytelników sprawiają, że bibliotekarze muszą na nowo potwierdzać i przedefiniowywać swoje role. Z biernych dostawców informacji stają się edukatorami w dziedzinie informacji, często zaangażowanymi w działalność naukową i edukacyjną macierzystej instytucji.

W artykule omówiono założenia i wyniki kampanii promocyjnej pn. Treffpunkt Bibliothek” (Biblioteka: miejsce spotkań), prowadzonej od 6 lat przez Niemieckie Stowarzyszenie Bibliotek (NSB) i mającej na celu podnoszeni świadomości społecznej na temat roli bibliotek w społeczeństwie informacyjnym, i zwrócenie uwagi polityków i urzędników na wszystkich szczeblach decyzyjnych na problemy tych instytucji oraz potrzeby społeczności, którym służą.

W szwedzkiej gminie Nacka, położonej w pobliżu Sztokholmu, działa 6 bibliotek publicznych. Trzy z nich podlegają lokalnym władzom samorządowym, 3 kolejne – przeszły pod zarząd założonej przez miejscowych bibliotekarzy spółki o nazwie Dieselverkstaden AB. W artykule przedstawiono jej historię, cele i misję, przyjęty model zarządzania oraz usługi oferowane w prowadzonych przez nią bibliotekach.

„The Edge Initiative” – inicjatywa określana skrótowo jako „Edge”, to projekt działań bibliotek i administracji lokalnej finansowany przez fundację Billa i Melindy Gatesów, wspierany przez stowarzyszenia biblioteczne (ALA, PLA) i różne instytucje pożytku publicznego, którego celem jest poprawa sytuacji ekonomicznej ludności i niwelowanie podziałów społecznych przez rozwój sieciowej technologii informacyjnej oraz zasobów i usług bibliotecznych. W ramach Edge opracowano zestaw 11 mierników do analizy porównawczej (benchmarks) oceniających działanie usług sieciowych świadczonych przez biblioteki publiczne z punktu widzenia wartości usług dla społeczności lokalnej, współpracy z władzami lokalnymi oraz organizacji i zarządzania.