Babin

Rosnąca dostępność treści przeniesionych na formę cyfrową i elektronicznych źródeł informacji, tworzenie narodowych zasobów bibliotecznych i powstawanie coraz większej liczby międzyinstytucjonalnych repozytoriów wymuszają zmiany procedur zabezpieczenia zasobów bibliotek, a twórcy regulacji dotyczących ochrony zbiorów muszą rozważyć, czy i w jakim zakresie powyższe czynniki mogą wpływać na dobór materiałów mających podlegać ochronie, na działania takie jak zmiana formatu, przeniesienia i konserwacja, i na sens ochrony indywidualnych, drukowanych egzemplarzy na poziomie pojedynczych instytucji. Celem przeprowadzonego przez autorkę badania było określenie w jakim zakresie w bieżących programach ochrony uwzględnia się materiały spoza własnych fizycznych zbiorów biblioteki, i jakie praktyki archiwizacyjne i konserwatorskie stosuje się w bibliotekach naukowych i akademickich w Ameryce Północnej.

Amerykańskie biblioteki szkolne przystosowują się w coraz szerszym zakresie do udostępniania książek elektronicznych, a ich wydatki na ten cel rosną z roku na rok (obecnie stanowią one, wg danych z sondaży School Library Journal (SLJ), średnio 7,2 % budżetów na zakup nowych materiałów, a za 5 lat mają zwiększyć się do ponad 12%), z różnych względów proces ten nie przebiega jednak tak szybko, jak oczekiwaliby tego dystrybutorzy i wydawcy, i nie charakteryzuje się równomiernym tempem wzrostu; cyfrowa rewolucja nie zmieniła też znacząco statystyk czytelnictwa dzieci i młodzieży oraz ich preferencji czytelniczych. W artykule przedstawiono dane na temat wypożyczeń e-książek oraz modeli ich gromadzenia, omówiono także największe, z punktu widzenia bibliotek i wydawców, wyzwania związane z popularyzacją ebooków w szkolnictwie i poprawą dostępności cyfrowych treści dla uczniów amerykańskich placówek edukacyjnych.

Urządzenia mobilne (palmtopy, smartfony, tablety, czytniki e-książek i in.) są w dzisiejszych czasach niemal wszechobecne, a dla wielu studentów stanowią one podstawowe narzędzie służące do wyszukiwania informacji i dostępu do zasobów online, biblioteki akademickie nie mogą więc pozwolić sobie na ignorowanie tego trendu. Wielość dostępnych na rynku produktów oraz sposobów świadczenia mobilnych usług jest jednak na tyle duża, że ich wdrażanie, wymagające dodatkowych nakładów pracy, czasu i pieniędzy, może wydawać się trudnym zadaniem. Aby zaoferować bibliotekom punkt wyjścia dla takich inwestycji i stworzyć model najlepszych praktyk na poziomie uniwersyteckim, w artykule przeanalizowano obecny stan serwisów dla użytkowników przenośnego sprzętu w 100 bibliotekach najwyżej notowanych uczelni wyższych w Stanach Zjednoczonych, w tym zakres oferowanych w nich usług, stosowane procedury i napotykane wyzwania.

Oprogramowanie filtrujące instalowane jest w bibliotekach szkół wyższych w celu monitorowania i/lub blokowania dostępu do potencjalnie obraźliwych, niewiarygodnych lub sprzecznych z prawem treści online, w tym określonych stron www, adresów IP oraz rezultatów wyszukiwań selekcjonowanych na poziomie słów kluczowych. W Stanach Zjednoczonych jest wiele uczelni akademickich aktywnie kontrolujących studentom i personelowi dostęp do Internetu, lub planujące wprowadzenie ograniczeń dostępności, mimo że nie ma wiążących przepisów wymagających od instytucji szkolnictwa wyższego filtrowania zawartości sieci www. Brakuje jednak danych nt. skali tego zjawiska i powodów dla których wprowadza się w społeczności akademickiej tego typu rozwiązania. Jako że instalowanie narzędzi zabezpieczających może utrudniać prowadzenie badań i naruszać standardy AAUP (American Association of University Professors), oraz unieważniać prawa do swobody wypowiedzi i wolności prasy, gwarantowane na mocy pierwszej poprawki do Konstytucji Stanów Zjednoczonych, autorzy postanowili sprawdzić poglądy bibliotekarzy i decydentów (przedstawicieli administracji, profesury i zarządów działów IT) na używanie internetowych blokad i ich potencjalny wpływ na wolność akademicką.

Serwis mikroblogowy Tumblr opisywany jest często jako „zapomniana” sieć społecznościowa, gdyż brakuje pogłębionych badań i formalnych studiów koncentrujących się na tym unikalnym medium, stanowiącym połączenie platformy publikacji (nie narzucającej ograniczeń długości wpisów) i społecznościowego portalu. Mimo skupiania uwagi większości badaczy analizujących internetowe społeczności na portalach Facebook i Twitter, Tumblr cieszy się rosnącym zainteresowaniem internautów (udostępnia obecnie ponad 240 mln blogów, a liczba jego użytkowników zwiększyła się w 2014 r. o 28,4 %); nie jest też omijany przez bibliotekarzy. Autorka postanowiła sprawdzić, w jaki sposób amerykańskie biblioteki, biblioteczne archiwa, kolekcje cyfrowe i jednostki gromadzące zbiory specjalne używają tego kanału komunikacji, prezentując charakterystykę, możliwości oraz wyniki ilościowej analizy statystyk wykorzystania serwisu.

Z cytowanych przez autorów badań nad zachowaniami informacyjnymi w środowisku akademickim wynika, że katalogi i strony biblioteczne nie stanowią już dla naukowców pierwszego punktu odniesienia przy poszukiwaniu informacji, a zdecydowana większość użytkowników rozpoczyna wyszukiwania od sieciowych wyszukiwarek i polega na nich w coraz większym stopniu przy realizacji celów naukowych i edukacyjnych. Coraz większa popularność sieciowych narzędzi wyszukiwawczych prowokuje pytania o dalszą użyteczność i przydatność katalogów bibliotecznych i bibliograficznych baz danych. Na Uniwersytecie Północnej Karoliny w Chapel Hill (UNC) założono, że katalog biblioteczny powinien pozostać centralnym elementem procesu badawczego i zainwestowano dużo wysiłku w poszerzenie jego zakresu, funkcjonalności i przydatności dla kadry naukowej oraz w rozwój opcji wyszukiwania i dostarczania danych.

Biblioteki muszą dostosowywać się na bieżąco do nowych potrzeb użytkowników oraz zapewniać dostęp do nowych typów materiałów, a proces realizacji inicjatyw bazujących na najnowszych technologiach i związanych z wykorzystaniem nowych standardów jest nie tylko pracochłonny, ale wymaga też poświęcenia czasu na odpowiednie przeszkolenie pracowników. Większość piśmiennictwa poświęconego przekwalifikowywaniu bibliotekarzy katalogujących w formacie MARC i przygotowywaniu ich do tworzenia metadanych w innych formatach, koncentruje się na omawianiu zestawów umiejętności przydatnych w obu typach pracy, metodach rozwoju kompetencji powiązanych z katalogowaniem i typach projektów, które można przydzielać pracownikom o określonym poziomie przygotowania i na danym etapie drogi zawodowej. Autorka postanowiła wypełnić lukę w literaturze przedmiotu dotyczącą różnorodności międzypokoleniowej, omawiając związane z wiekiem różnice w stylach pracy, rozumieniu podstaw teoretycznych i komforcie obsługi nowych technologii, a także bariery utrudniające uczestnictwo w nowych, związanych z metadanymi projektach dla pracowników z różnych grup wiekowych.

Ze względu na szybką ekspansję małych mobilnych urządzeń (MMU) na rynku i rosnącą popularność mobilnych aplikacji wśród studentów, zasadne, zwłaszcza dla bibliotekarzy, wydaje się badanie, czy używanie tych kanałów komunikacji może potencjalnie ułatwić zapewnienie łatwego i stałego dostępu do zasobów bibliotecznych i wspomóc proces nauczania. Aby określić odsetek studiujących będących właścicielami MMU, wzory wykorzystania tych narzędzi, zwłaszcza w odniesieniu do wyszukiwania informacji naukowej i materiałów bibliotecznych, i różnych kategorii akademickich i demograficznych, oraz wpływ zajęć ze szkolenia bibliotecznego na stopień wykorzystania treści edukacyjnych za pośrednictwem MMU, autorzy opracowali sondaż online skierowany do studentów programów licencjackich jednej z amerykańskich uczelni.

Brak wiedzy na temat wpływu bibliotek szkolnych na osiągnięcia i szanse edukacyjne uczniów i troski o ich utrzymanie doprowadził w Stanach Zjednoczonych do likwidacji wielu miejsc pracy i odebrania dzieciom i młodzieży dostępu do zasobów i kształtowanych przez bibliotekarzy kompetencji informacyjnych, pozwalających na uczenie się przez całe życie (z 875 administratorów szkół ankietowanych w 49 stanach w 2011 r., 89% rozważało cięcia środków na biblioteki). Przegrane w wielu regionach batalie o ocalenie tych placówek zwróciły uwagę środowiska bibliotecznego na znaczenie kampanii mogących udowodnić władzom i radom szkolnym wartość bibliotek szkolnych, a na rynku pojawiła się duża liczna przewodników i poradników dotyczących strategii prowadzenia działań lobbystycznych i budowania wsparcia ze strony grup interesariuszy (nauczycieli, rodziców, administratorów, stowarzyszeń oświatowych i lokalnych liderów i władz). Aby lepiej zrozumieć ich oczekiwania wobec szkolnych programów bibliotecznych, w Pennsylvanii powołano interdyscyplinarną grupę naukowców i profesjonalistów, która zajęła się wdrożeniem finansowanego przez IMLS, rocznego projektu pn. Supporting the Infrastructure Needs of 21st Century School Library Programs, znanego również jako Pennsylvania School Library Project, w ramach którego prowadzono w grupach docelowych badania fokusowe. Artykuł zawiera omówienie wyników ich ewaluacji oraz zebranych wniosków i rekomendacji.

Coraz bogatsza oferta dostawców baz online oraz pojawienie się sieciowych multiwyszukiwarek wymusza konieczność dostosowania metod prowadzenia edukacji informacyjnej (EI) do nowego środowiska informacyjnego i zachodzących w nim zmian. W artykule omówiono piśmiennictwo poświęcone implementacji platform zintegrowanego wyszukiwania w bibliotekach szkół wyższych i sposobom ich wykorzystywania przez studentów, a następnie przedstawiono propozycję uczenia i ewaluacji kompetencji informacyjnych, w której jako priorytetowy cel potraktowano naukę umiejętności krytycznego myślenia przy ocenie sieciowych zasobów możliwych do znalezienia dzięki nowym narzędziom lokalizacji informacji i systemom zintegrowanego wyszukiwania zasobów bibliotecznych. Wykorzystano w niej, jako ramy teoretyczne, koncepcję „formatu jako procesu” i przeanalizowano, na przykładach, w jaki sposób można włączyć to pojęcie do zajęć EI i jakie stosować strategie, by osiągnąć zakładane efekty nauczania .