Babin

Mianem lokalnych (społecznych) portali informacyjnych (ang. community information portals) w artykule określa się serwisy internetowe dostarczające informacje ważne dla danego regionu i jego mieszkańców, i zapewniające m.in. dostęp do bieżących, aktualnych wiadomości nt. ochrony zdrowia, możliwości uzyskania wsparcia finansowego, mieszkalnictwa, transportu, edukacji, opieki nad dziećmi, urzędów wszystkich szczebli, jak również lokalnej oferty kulturalnej i rozrywkowej. W wielu krajach takie serwisy są prowadzone przez biblioteki publiczne, a działalność ta stanowi przedłużenie ich dotychczasowej misji informacyjnej. Portale tego typu ułatwiają dostęp do danych z różnych źródeł, gromadząc je i prezentując w zorganizowany sposób, muszą więc być odpowiednio zaprojektowane i łatwe w obsłudze. Autorzy prezentują wyniki przeglądu piśmiennictwa poświęconego takim zasobom, a następnie badania ich użyteczności i przydatności, na przykładzie wybranych stron australijskich.

Biblioteki akademickie w Stanach Zjednoczonych gromadzą coraz więcej dokumentów elektronicznych, coraz powszechniejszą usługą staje się też udostępnianie artykułów w formie cyfrowej przez wypożyczalnie międzybiblioteczne. Jednocześnie, dzielenie się przez biblioteki zasobami w postaci e-książek chronionych prawem autorskim jest nadal mało popularne, gdyż bibliotekarze obawiają się zarzutów o naruszanie warunków licencji, a wydawcy przy negocjowaniu umów zostawia zazwyczaj bibliotekom 2 opcje: zakupu dostępu do treści ebooków bez opcji ich udostępniania przez wypożyczenia międzybiblioteczne (WM) lub rezygnacji z kupna. Aby zgromadzić dane empiryczne pozwalające na ustalenie faktycznego statusu WM cyfrowych wydawnictw zwartych i zidentyfikowanie postrzeganych barier dla rozwoju takich usług, autorzy opracowali sondaż skierowany do amerykańskich bibliotek szkół wyższych, referując w tekście jego wyniki.

W artykule omówiono prawne aspekty funkcjonowania wydawnictw cyfrowych w Chinach. Przedstawiono obecne przepisy i regulacje, tworzone przez instytucje takie jak Rada Państwa, Ministerstwo Kultury, Ministerstwo Przemysłu i Technologii Informacyjnych czy Główny Urząd Prasy i Publikacji (GAPP). Terminu „cyfrowe publikowanie” zaczęto używać w 2005 r., a regulacje są tworzone począwszy od roku 2006; są one elementem kolejnych 5-letnich planów i strategii rozwoju kraju. Przepisy dotyczące gier internetowych zaczęły powstawać wcześniej, bo już w 2004 r., kreskówek – w 2006 r., a książek elektronicznych – od 2010 r.

Rekordy elektroniczne definiuje się w Chinach jako rekordy tworzone w środowisku cyfrowym, przy użyciu cyfrowych narzędzi, istniejące w formie cyfrowej, zależne przy odtwarzaniu i przetwarzaniu od cyfrowych urządzeń, i możliwe do przesyłania w sieciach komunikacyjnych. Część tych zasobów stanowią elektroniczne rekordy archiwalne (ERA), które ze względu na swoją wartość użytkową i informacyjną należy objąć długotrwałą archiwizacją. Ich wieczyste zachowanie i ochrona, wraz z możliwością udostępniania jest, na mocy chińskiej ustawy o archiwach, zadaniem różnego typu instytucji działających na poziomie prowincji i mniejszych regionów administracyjnych. W artykule przedstawiono wyniki pierwszego badania analizującego bieżący status oraz zasięg i zakres tematyczny archiwizacji ERA na terenie Chińskiej Republiki Ludowej (Chin kontynentalnych).

Wraz ze spadkiem cen i stałą poprawą funkcjonalności czytników e-książek oraz wzrostem liczby cyfrowych lektur z interaktywnymi opcjami czytania, rośnie również ich wykorzystanie wśród najmłodszych czytelników. Wielu specjalistów ma nadzieję, że dostępność książek w nowych formatach umożliwi ich popularyzację, dając jednocześnie szkołom i bibliotekom nowe możliwości kształtowania kultury czytelniczej. W artykule omówiono, na podstawie przeglądu literatury przedmiotu, kwestie związane ze specyfiką kontaktu z książką w formie elektronicznej i jej potencjalnymi zastosowaniami w procesie edukacyjnym, a następnie zaprezentowano wyniki badania analizującego reakcje uczniów szkoły podstawowej na ebooki.

Kreatywne przestrzenie typu makerspace, hackerspace, czy fab lab (por. BABIN 2011/2/74) oraz powiązane z nimi koncepcje są obecnie bardzo popularnym tematem i przedmiotem wielu debat w środowisku północnoamerykańskich bibliotek. Jedną z technologii oferowanych w miejscach tego typu jest druk przestrzenny. Jeszcze 10 lat temu drukarki 3D były bardzo kosztownym rozwiązaniem dostępnym dla nielicznych, komercyjnych ośrodków badawczych, jednak dzięki wysiłkom ruchów open source i DIY, koszty oprogramowania i oraz samodzielnej budowy sprzętu 3D znacząco spadły umożliwiając małym firmom, szkołom, bibliotekom i osobom prywatnym korzystanie z tej technologii. Większość piśmiennictwa poświęconego eksperymentom z drukiem trójwymiarowym w bibliotekarstwie oraz modelom świadczenia takich usług poświęcona jest bibliotekom publicznym, autor postanowił więc zapełnić tę lukę, przedstawiając powody oraz proces implementacji usług przestrzennego drukowania i skanowania w bibliotece akademickiej (por. babin.bn.org.pl/?p=1852) , na przykładzie biblioteki im. E.P. Lovejoya Uniwersytetu Southern Illinois w Edwardsville (SIUE).

Ruch wydawniczy w Hiszpanii rozwija się dobrze od czasów pojawienia się pierwszych pras drukarskich i obecnie w kraju tym publikuje się dziesiątki tysięcy tytułów rocznie, głównie w języku hiszpańskim, a lokalny przemysł wydawniczy jest czwartym, co do wielkości, na świecie, ma też pozycję lidera na latynoamerykańskim rynku książki. Mimo dobrego rozwoju tego sektora, wskaźniki czytelnictwa w Hiszpanii są niższe niż w krajach sąsiednich, a stały wzrost sprzedaży książek elektronicznych zmusił tradycyjnych wydawców do przedefiniowania strategii wydawniczych i modyfikacji modeli biznesowych, oraz walki z konkurencją ze strony dużych platform wydawniczych i księgarskich (Amazon, Barnes and Noble itp.) wchodzących na hiszpański rynek. Skutkiem tych przemian jest z jednej strony masowa migracja wszystkich wydawców na formaty elektroniczne, z drugiej – pojawienie się nowych producentów e-booków. W artykule przeanalizowano, jak nowe, cyfrowe technologie informacyjno-komunikacyjne, a w szczególności publikowanie elektroniczne wypadają na tle konwencjonalnej działalności wydawniczej, jakie jest tło i przyczyny zachodzących zmian i w jakim stopniu mogą one wpłynąć na przyszłe modele czytelnictwa i publikowania w Hiszpanii.

Artykuł, bazujący na prezentacji przedstawionej przez autora na konferencji ODOK 2010, poświęcono omówieniu badań nad wprowadzaniem modelu Linked Data i Sieci Semantycznej na platformie Europeana. Przedstawiono w nim rozwój i założenia tego projektu, jego planowaną architekturę informacyjną oraz zagadnienia związane z implementacją funkcji wyszukiwania semantycznego, opisując na konkretnych przykładach przyjęty model danych, ich semantyczną warstwę, prototyp semantycznego wyszukiwania oraz kwestie związane z interoperacyjnością i Linked Open Data.

Misją Biblioteki Kongresu jest gromadzenie, długotrwałe przechowywanie i udostępnianie obecnym i przyszłym pokoleniom krajowego i światowego dorobku twórczego. Kształtowanie tak bogatej, cechującej się wysoką jakością i wszechstronnej kolekcji wymaga nie tylko specjalistycznej wiedzy dziedzinowych, księgarskich i językowych ekspertów, lecz również doskonałej znajomości technicznych aspektów produkcji dzieł twórczych, w tym charakterystyki fizycznych i cyfrowych nośników i formatów, w jakich są zapisywane, oraz umiejętności identyfikacji formatów cechujących się trwałością i nadających się najlepiej do gromadzenia na szeroką skalę i długotrwałej archiwizacji. Aby ułatwić to zadanie, w BK opracowano dokument zawierający wytyczne na temat polecanych standardów zapisu analogowych i cyfrowych obiektów: Recommended Format Specifications.

W artykule, na przykładzie konkursu dla przedszkolaków w wieku 4 do 7 lat ze specjalnych placówek dla dzieci z chorobami oczu i wadami wzroku, zorganizowanego przez Krasnojarską Krajową Bibliotekę Specjalną, omówiono możliwości wspomagania przez biblioteki tego typu rehabilitacji najmłodszych, niepełnosprawnych użytkowników.