Babin

Idea paperless office, spopularyzowana w drugiej połowie XX w., zakłada całkowite zastąpienie papierowych dokumentów plikami elektronicznymi i automatyzację przepływu informacji wewnątrz danej organizacji, a wraz z jej wdrażaniem w coraz większej liczbie firm i instytucji, pojawiły się też spekulacje i prognozy dotyczące szybkiego i nieuchronnego rzekomo nadejścia ery „społeczeństwa bez papieru” (zob. BABIN 1990/1/2/8, BABIN 1999/4/176). W artykule o mówiono obecny stan realizacji tego modelu na świecie, przedyskutowano też, na ile prawdopodobne jest powstanie bibliotek bez żadnych drukowanych książek, zarządzanych bez użycia papierowej dokumentacji.

Podstawowym celem integracji europejskiej jest zniesienie granic dla ludzi, towarów i kapitału oraz rozwój wspólnego rynku z jedną, wielojęzyczną przestrzenią informacyjną. Jednym z ostatnich czynników blokujących swobodny przepływ idei, informacji i usług w obrębie UE są bariery językowe, a metodą na ich przezwyciężenie ma być rozwój technologii językowych. W artykule omówiono działania finansowanego przez Komisję Europejską konsorcjum META-NET, Sieć Doskonałości – inicjatywy, w ramach której nad opracowywaniem takich technologicznych rozwiązań pracuje ponad 40 ośrodków badawczych z 31 państw.

W związku z olbrzymią liczbą produkowanych obecnie, wartościowych informacji, których dostępność należy zapewnić w perspektywie długofalowej, konieczne jest opracowywanie zautomatyzowanych rozwiązań pozwalających na długotrwałe przechowywanie i zabezpieczania danych w formie elektronicznej oraz odpowiednie planowanie cyfrowej archiwizacji. Artykuł poświęcono kwestiom kryteriów i czynników wpływu, jakie należy uwzględniać przy wyborze najbardziej optymalnych działań archiwizacyjnych w danym kontekście. W celu ich identyfikacji, dokonano ewaluacji 13 studiów przypadku dotyczących planowania archiwizacji różnych typów cyfrowych obiektów, podejmowanej we współpracy z partnerami o różnym zapleczu instytucjonalnym.

Sporządzanie charakterystyk produkcji naukowej poszczególnych państw pomaga zobrazować specyfikę ich działalności badawczej, preferencje lokalnych środowisk naukowych i krajowe strategie informacyjne. Jedną z metod tworzenia takich narodowych profili jest bibliometryczne badanie wzorów publikacji wg dziedzin nauki – wyodrębnia się na tej podstawie podstawowe modele publikowania typowe dla określonych regionów świata. W artykule zreferowano wyniki projektu, w którym wykorzystano podobne podejście by określić tendencje dotyczące najpopularniejszych typów publikowanych dokumentów dla określonych krajów i regionów.

W artykule zarysowano, z perspektywy amerykańskich bibliotekarzy, problemy związane z katalogowaniem źródeł obcojęzycznych, zwłaszcza w odniesieniu do języków podlegających modyfikacjom i zmianom, oraz ostatnie rozwiązania w tym zakresie (m.in. możliwości dodawania w rekordach bibliograficznych OCLC WordCat pól dla alfabetów niełacińskich – tzw. języków. JACKPHY, odpowiadających polom z ich transliterowanym zapisem), a następnie skupiono się na zagadnieniach związanych z opisem bibliograficznym i wyszukiwaniem materiałów w języku romskim (romani), który dopiero stosunkowo niedawno, w odniesieniu do jego kilku europejskich dialektów, zyskał pewien poziom standaryzacji i który nie ma jednej, usankcjonowanej przez jakikolwiek rząd, „oficjalnej” ortografii.

W art. omówiono różne rodzaje partnerstwa bibliotek słowackich sprzyjające doskonaleniu ich usług informacyjnych, rolę Słowackiej Biblioteki Narodowej (SBN) w zapewnieniu cyfrowych źródeł informacji oraz ofertę głównych światowych dostawców baz danych.

Wyszukiwanie informacji (WI) w rosnącej liczbie danych z mikroblogów (platformy typu Twitter i in.) nie jest zadaniem prostym, jako ze metody organizowania i zapewniania dostępu do informacji z takich źródeł są nadal relatywnie nowe. W artykule dokonano przeglądu serwisów mikroblogerskich oraz omówiono ich specyfikę, a także zachowania użytkowników związane z ich wykorzystaniem, przedstawiono też problemy i wyzwania, z jakimi zmagają się naukowcy i twórcy systemów WI w takich środowiskach.

Badania nad czytelnością tekstów naukowych (stopniem ich zrozumiałości dla potencjalnego czytelnika) prowadzone są od lat 20. ubiegłego wieku, a ich wyniki wykorzystuje się do oceny publikacji z wielu dziedzin wiedzy (od medycyny po matematykę). W artykule przedstawiono wyniki analizy treści 260 tys. abstraktów artykułów z 22 dyscyplin, pochodzących z 5 najczęściej cytowanych instytucji naukowych świata, z lat 2000-2009. Do wyliczenia poziomu trudności tych tekstów wykorzystano indeks czytelności Flescha (FRE), a następnie próbowano ustalić zmiany stopnia ich przystępności w ciągu badanego okresu oraz korelację między czytelnością abstraktów a ich miarą oddziaływania naukowego.

Kolejny głos w dyskusji nt. typologii użytkowników Internetu i ich aktywności w sieci www. Autorzy odnoszą się krytycznie do bardzo popularnej, choć budzącej wiele kontrowersji i coraz częściej podważanej teorii Maxa Prensky’ego, zgodnie z którą internautów podzielić można na tych, którzy czują się w cyfrowym środowisku całkowicie swobodnie (pokolenie cyfrowych tubylców) (zob. BABIN 2009/3/183, BABIN 2010/1/29) i tych, którym udaje się opanować sposoby poruszania się w sieci, ale którzy rzekomo nigdy nie będą w tej materii w pełni kompetentni (cyfrowi imigranci).

Po aksamitnej rewolucji ze starej państwowej struktury (głównie z przedsiębiorstwa Kniha) ocalały tylko nieliczne sklepy antykwaryczne – głównie te, które zostały uznane przez ratujące się wówczas kierownictwo za warte podziału. Przejęto je następnie na śmiesznych wręcz warunkach. Jednocześnie, pracownicy byłych placówek antykwarycznych próbowali zakładać własne antykwariaty. Prywatnym inicjatywom sprzyjał głód książki, spowodowany czterdziestoletnią cenzurą oraz niskie czynsze i pensje.