Babin

Masowe otwarte kursy online (massive open online courses – MOOC) są nową formą edukacji na odległość, która łączy elementy wcześniejszych modeli tradycyjnych i zdalnych – globalny, masowy zasięg z możliwością nawiązania kontaktu z uczestnikami zajęć, dyskusji i wymiany wiedzy. W artykule omówiono badanie koncentrujące się na kluczowym aspekcie MOOC, odróżniającym je od wcześniejszych form otwartej edukacji online – możliwości masowej interakcji uczestników poprzez fora dyskusyjne w skali globalnej.

W artykule omówiono charakterystykę i parametry techniczne najnowszej drukarki Lulzbot Taz 4 3-D firmy Aleph Objects oraz jej możliwe zastosowania w szkołach i bibliotekach, i przydatność dla celów edukacyjnych, na przykładzie doświadczeń związanych z implementacją i testowaniem tego urządzenia w jednym z amerykańskich gimnazjów ze stanu Virginia.

W artykule przedstawiono wyniki przeprowadzonego w Chile empirycznego badania poziomu akceptacji mobilnego Internetu (MI) i warunkujących go czynników. Jego celem było sprawdzenie, czy teorie rozwijane w środowisku zaawansowanym technologicznie mogą być zastosowane w krajach rozwijających się, w odmiennym kontekście kulturowym.

E-learning pojawił się w nauczaniu na wydziałach bibliotekoznawstwa i informacji naukowej (BIN) na początku lat 90. ubiegłego wieku. Brakuje jednak badań na temat stosunku osób kierujących studiami z zakresu BIN (dziekanów, kierowników wydziałów, koordynatorów etc.) do tej metody. Dostępna literatura przedmiotu, omówiona w tekście, dotyczy tematów takich, jak sposób rozumienia e-learningu, jego zalety i wady, wpływ na edukację i praktykę BIN oraz sposób postrzegania przez wykładowców, studentów, pracowników uczelni i pracodawców. Przedstawiono w nim również badanie przeprowadzone wśród kadry zarządzającej 85 kierunków BIN z całego świata oferujących programy e-learningowe.

Mimo wielu ograniczeń, masowe wykłady prowadzone dla setek studentów i zakładające jednostronną komunikację między prowadzącym a odbiorcami, stały się nieodłączną częścią procesu dydaktycznego we współczesnych szkołach wyższych. W odpowiedzi na mankamenty tego modelu kształcenia (niska efektywność nauczania, mało możliwości angażowanie studentów, brak czasu na zindywidualizowane relacje typu mistrz-uczeń), opracowano różnego typu narzędzia zdalnej komunikacji i systemy zarządzania kształceniem, są one jednak postrzegane – w pierwszy przypadku, jako rozwiązania kosztowne, w drugim – jako pomoc o charakterze administracyjnym, a nie pedagogicznym. W artykule omówiono wyniki badania sprawdzającego przydatność niezwykle popularnego wśród studentów serwisu Facebook jako medium komunikacji pozalekcyjnej (ang. out-of-class – OCC), uzupełniającego kognitywne i afektywne efekty uczenia się w systemie masowego kształcenia na poziomie uniwersyteckim.

Współcześnie, biblioteki prowadzące edukację informacyjną dla różnego typu odbiorców, wykorzystują w coraz większym zakresie potencjał Internetu i e-learningu, szukają też innowacyjnych sposobów angażowania użytkowników przez tworzenie filmów wideo, animacji, komiksów i interaktywnych poradników. Aby ułatwić im to zadanie, autorka przedstawia wybrane, bezpłatne sieciowe narzędzia przydatne przy tworzeniu multimedialnych obiektów edukacyjnych oraz całych kursów lub modułów szkoleniowych. Wszystkie zaprezentowane zasoby bazują na modelu chmury obliczeniowej i nie wymagają instalacji żadnego oprogramowania. Przy każdym podano, wraz z odsyłaczami, przykłady ich zastosowań w bibliotekach. Przedstawiono też listę stron, blogów i forów, na których można śledzić aktualności i najnowsze trendy dotyczące rozwoju technologii użytecznych dla bibliotekarzy.

Biblioteka Narodowa Finlandii (BNF) prowadzi od 2012 r. Projekt Digitalizacji Języków Pokrewnych (Digitisation Project of Kindred Languages), którego celem jest przeniesienie na formę cyfrową i opublikowanie online w wolnym dostępie, na otwartej platformie DSpace, ok. 1200 książek i ponad 100 tytułów czasopism w różnych, w tym zagrożonych językach z rodziny uralskiej. Powstała w jego ramach kolekcja ugrofińska (Fenno-Ugrica) zawiera obecnie ponad 110 tys. stron książek i ok. 90 tys. stron czasopism dostępnych dla wszystkich zainteresowanych, niezależnie od ich miejsca pobytu. Projekt jest wspierany finansowo przez Fundację Kone i stanowi część jej programu językowego koncentrującego się na dokumentacji rzadkich języków ugrofińskich, fińskiego i języków mniejszości narodowych Finlandii. Docelowo, udostępnione materiały mają stanowić największy na świecie zasób w językach uralskich. NBF chce również zapewnić użytkownikom Fenno-Ugrica narzędzia umożliwiające prowadzenie badań lingwistycznych, interaktywne wykorzystanie zdigitalizowanych zbiorów i wspieranie nauki obywatelskiej (ang. citizen science), wykorzystując w tym celu społecznościowe innowacje i nowe formy partnerstwa.

Biblioteki cyfrowe zapewniają dostęp do rozległych zasobów wartościowych informacji, w większości w formie publikacji naukowych, jednak liczba znajdujących się w tych repozytoriach dokumentów sprawia, że ich efektywna organizacja, przeszukiwanie i odnajdywanie stają się coraz większym wyzwaniem, a manualne zarządzanie tymi procesami jest niemal niemożliwe. Kolejnym zadaniem stojącym przed twórcami cyfrowych archiwów jest zapewnienie naukowcom narzędzi ułatwiających współpracę i wymianę danych, jako że badania naukowe mają w coraz większej mierze charakter pracy zespołowej. W artykule zaprezentowano słowacki system Annota – nowe narzędzie współpracy online umożliwiające badaczom adnotowanie i organizowanie publikacji naukowych oraz dzielnie się nimi w sieci www. Serwis ten pełni również funkcję platformy badawczej służącej do spersonalizowanej nawigacji, ewaluacji metod automatycznej organizacji zbiorów dokumentów i inteligentnego wyszukiwania relewantnych jednostek, na podstawie zawartości artefaktów informacyjnych, towarzyszących im metadanych oraz aktywności użytkowników.

Tezaurusy to ustrukturyzowane słowniki kontrolowane i systemy organizacji wiedzy z określonych dyscyplin, mające ułatwiać wyszukiwanie informacji i wspierać efektywność jego zaawansowanych funkcji. Pełnią one istotne funkcje w systemach informacyjnych, a wraz z rozwojem inicjatyw sieci 3.0 i standardów reprezentacji informacji w interoperacyjnych formatach, tezaurusy zaczęto postrzegać jako wsparcie dla semantycznego wyszukiwania i innych serwisów o wartości dodanej. Nowe narzędzia do zarządzania tezaurusami umożliwiają nie tylko ich tworzenie, lecz również edycję, i wykorzystywanie do różnych zadań, jednak funkcjonalność dostępnych systemów tego typu i ich kompatybilność z rekomendacjami W3C różnią się znacząco. Aby ułatwić użytkownikom wybór odpowiedniego oprogramowania, w artykule zaproponowano ramy dla porównania tych instrumentów, czyli metodę ich systematycznej ewaluacji z perspektywy Sieci Semantycznej, omawiając przyjętą metodologię, listę elementów do oceny i zestaw danych wykorzystanych w ewaluacji. W badaniu uwzględniono otwarte, bezpłatne narzędzia, zwracając szczególną uwagę na kwestie funkcjonalności, interoperacyjności informacji i zgodności ze specyfikacją SKOS i składnią RDF.

Przenośnie urządzenia do przetwarzania danych mogą ułatwiać uczącym się dostęp do treści edukacyjnych oraz interakcje z wykładowcami i rówieśnikami, niezależnie od lokalizacji, a przydatność tych przyrządów jako narzędzi komunikacyjnych i pomocy naukowych znacząco wzrasta przy powiązaniu ich z mediami społecznościowymi,. Z badań sondażowych ECAR (Educase Center for Applied Research) z 2012 r. wynika, że studenci stanowią grupę chętnie adaptującą technologie mobilne i sieć 2.0 do swoich potrzeb – 67% respondentów było przekonanych, że mają one pozytywny wpływ na ich osiągnięcia akademickie i potwierdzało ich wykorzystywanie w toku studiów, nie zgromadzono jednak jak dotąd zbyt wielu danych empirycznych na temat faktycznych sposobów wykorzystywania mobilnej elektroniki i sieci społecznościowych w procesie nauczania i uczenia się w szkołach wyższych. Z tego względu autorzy postanowili sprawdzić wpływ integracji przenośnego sprzętu i sieciowych serwisów na te procesy z punktu widzenia uczestników zajęć akademickich, badając doświadczenia studentów trzech amerykańskich uczelni. Artykuł zawiera omówienie piśmiennictwa poświęconego podstawom e-learningu oraz zastosowań mobilnej edukacji i internetowych platform komunikacyjnych do angażowania użytkowników, ułatwiania współpracy w nauce i uczenia się, a następnie prezentację wyników przeprowadzonego przez nich badania.