Babin

Systemy organizacji wiedzy (KOS), w tym zwłaszcza tezaurusy, pełnią istotną rolę w zarządzaniu informacją i optymalizacji jej wyszukiwania, a ich znaczenie wzrasta wraz z postępami w rozwoju Sieci Semantycznej i Linked Data, brak uniwersalnego programistycznego interfejsu i standardów opisu utrudnia jednak wykorzystanie KOS w środowisku sieciowym i zapewnienie ich semantycznej współoperatywności. W artykule przedstawiono podstawowe wyznaczniki koncepcji tezaurusów w postaci Linked Open Data (LOD) jako dynamicznego systemu informacyjnego, a nie statycznego źródła danych, a następnie przeanalizowano problem opisu, publikacji, linkowania i użytkowania tezaurusów jako zbioru zasobów terminologicznych, proponując nowe, systematyczne podejście do udostępnia tych słowników jako LOD.

Udostępnianie książek elektronicznych staje się w amerykańskich bibliotekach szkolnych coraz bardziej powszechną usługą – z sondażu School Library Journal z 2013 r. wynika, że 26% tych placówek używa cyfrowych książek i podręczników, a kolejne 11% planuje ich wprowadzenie. Statystyki te odzwierciedlają ogólnokrajowe trendy – e-książki czyta 23% Amerykanów powyżej 15-roku życia (dane Pew Research Center Internet &American Life Project), cyfrowe technologie i treści cieszy się też dużą popularnością wśród dzieci i młodzieży, bibliotekarze szkolni chcą więc docierać do uczniów tam, gdzie łatwo ich znaleźć – online. W artykule przedstawiono wyzwania związane z migracją bibliotek szkolnych na formę cyfrową na podstawie doświadczeń dwóch wysoko notowanych szkół średnich ze stanu Illinois. Przeanalizowano m.in. powody decyzji o udostępnianiu ebooków, preferowane urządzenia do ich odczytu i techniczne zagadnienia związane z ich wypożyczaniem, wybieranych dostawców e-treści oraz zakres wykorzystania druku i materiałów elektronicznych w omawianych bibliotekach.

Efektywność rozpowszechniania prac naukowych w naukowych czasopismach zależy w dużej mierze od postrzeganej reputacji, poczytności i poziomu dostępności danego tytułu oraz technicznej infrastruktury zapewnianej przez platformy wydawnicze autorom i czytelnikom, a decyzja, gdzie publikować swoje prace staje się obecne coraz bardziej istotna, gdyż od niej zależy przyszła kariera i perspektywy naukowców oraz ich dostęp do źródeł finansowania. W artykule, na podstawie przeglądu literatury przedmiotu oraz przeprowadzonego przez autorkę badania, omówiono różne czynniki mające wpływ na autorów specjalizujących się w badaniach z zakresu bibliotekoznawstwa i informacji naukowej (BIN), przy wyborze miejsca publikacji swoich prac, a w szczególności znaczenie wskaźników bibliometrycznych i opcji związanych z otwartym dostępem w procesie podejmowania takich decyzji. Przeanalizowano również, czy często omawiany w literaturze przedmiotu, i związany z aktywnością naukową i kulturą badawczą, podział na praktyków i teoretyków BIN ma odzwierciedlenie w przypadku mechanizmów związanych z wyborem czasopism.

Studenci pierwszych lat nauk humanistycznych i przyrodniczych na uczelniach amerykańskich w ramach kursu wstępnego proszeni są o przeczytanie paru pozycji wprowadzających w tematykę i metodologię badawczą nauk ścisłych. Poszukując ich na półkach często natrafiają na książki prezentujące już przestarzałą wiedzę lub pozycje pseudonaukowe. O ile pierwsze mogą mieć pewną wartość historyczną, drugie wprowadzają chaos poznawczy. Problemy związane z błędnym zaszeregowaniem tego rodzaju książek omówiono na przykładzie opublikowanego w 1950 r., popularnego dzieła „Zderzenie światów”.

aNobii to serwis społecznościowy poświęcony książkom i przeznaczony dla miłośników czytania szukających ciekawych tytułów z całego świata, chcących wymieniać opinie nt. literatury, dzielić się z innymi swoimi doświadczeniami z lektury i korzystać z rekomendacji zarówno ekspertów, jak i innych członków społeczności aNobii. Jest to także aplikacja dla posiadaczy smartfonów z oprogramowaniem Android, umożliwiająca, dzięki wbudowanemu skanerowi kodów kreskowych z numerami ISBN, ocenianie, recenzowanie i wyszukiwanie w sieci www interesujących książek, budowę wirtualnej biblioteki oraz samodzielne katalogowanie i prezentację online domowego księgozbioru. W artykule przedstawiono wyniki przeglądu piśmiennictwa poświęconego wpływowi społecznych narzędzi wyszukiwania książek na dostęp czytelników do odpowiadających ich zainteresowaniom pozycji, oraz wyniki badania przeprowadzonego w grupie użytkowników aNobii, w celu ewaluacji jego funkcji lokalizacyjnych i identyfikacji możliwych kryteriów oceny społecznościowej nawigacji.

Życie współczesnych ludzi w dużych metropoliach kształtowane jest w coraz większym stopniu przez cyfrowe rozwiązania określane mianem „inteligentnych” (karty elektroniczne, smartfony, systemy informatyczne i komunikacyjne, sieci nadzoru itp.), w coraz bardziej nierozerwalny sposób powiązane z fizyczną tkanką miejską oraz życiem społecznym i prywatnym mieszkańców. Coraz większe zainteresowanie społeczności naukowej, przemysłu, władz samorządowych, organizacji pozarządowych i planistów wzbudza też termin „inteligentne miasto” (ang. smart city), który stał się nieodzownym stałym elementem debat politycznych dotyczących wykorzystywania potencjału nowych technologii i mediów oraz kapitału ludzkiego w celu efektywniejszego zarządzania miejską infrastrukturą i dostępnymi zasobami oraz lepszego zaspokajania potrzeb mieszkańców. Hasło smart city służy głównie do opisu i promocji innowacyjnych technologii usprawniających świadczenie usług infrastrukturalnych i wspierających personalizację życia w mieście na poziomie przestrzennym, społecznym i mentalnym. Autorzy proponują alternatywne spojrzenie na rolę nowych mediów w miejskiej rzeczywistości przez pryzmat koncepcji „własności”, analizując, jak dzięki cyfrowej kulturze obywatele mogą angażować się w sprawy społeczne i kolektywnie działać na rzecz rozwiązywania wspólnych problemów i współtworzenia wyglądu i funkcjonalności miasta.

Masowe, otwarte kursy online (MOOC) cieszą się co roku, w skali globalnej, coraz większą popularnością, powstaje też coraz więcej nowych inicjatyw, takich jak EdX, Minervaproject i Udacity, których misją jest zapewnienie wszystkim zainteresowanym otwartej edukacji wysokiej jakości, na poziomie uniwersyteckim; rośnie też liczba prestiżowych uczelni wyższych zainteresowanych udostępnianiem tego typu oferty. Jednym z nowych, szybko rozwijających się platform MOOC jest Coursera, zrzeszająca obecnie ponad 100 najlepszych uniwersytetów z całego świata oraz kilka milionów zarejestrowanych użytkowników. Autorzy przybliżają w tekście, na podstawie przeglądu literatury przedmiotu, pedagogiczne podwaliny e-edukacji, teoretyczne podstawy efektywnego kształcenia online i technologiczną infrastrukturę MOOC, a następnie koncentrują się na analizie fenomenu Coursea i charakterystyki dostępnych na tym portalu kursów, sprawdzając, czy faktycznie system ten można uznać za w pełni otwarty zasób edukacyjny, dostępny dla każdego, bez względu na pochodzenie, dostęp do nowoczesnej infrastruktury ICT i zaplecze edukacyjne.

W ramach szeroko pojmowanego księgoznawstwa (ros. knigovedenie) można wydzielić liczne dyscypliny szczegółowe. Ponieważ ich pola badawcze łączą się i przecinają na wiele sposobów, naukowcy różnie definiują zakres poszczególnych dyscyplin. W artykule krótko omówiono główne koncepcje dotyczące tych podziałów i prób integracji.

Autorka przedstawia swój raport z konferencji Future Publishing and Accessibility (Przyszłość publikowania i dostępności) zorganizowanej pod patronatem Duńskiego Ministerstwa Kultury i przy wsparciu Konsorcjum Daisy (Digital Accessible Information System), powołanego w celu rozwoju międzynarodowego systemu zapisu cyfrowych książek mówionych dla niewidomych i niedowidzących, oraz Nota – Narodowej Biblioteki Danii dla osób z dysfunkcją wzroku. Wydarzenie miało miejsce w Kopenhadze w dniach 13-14 czerwca 2013 r. i wzięło w nim odział 363 gości z 39 krajów, w tym m.in. Ray Kurzweil – pionier w dziedzinie technologii OCR i syntezy tekstu i mowy, pracujący obecnie dla firmy Google, Jimmy Wales – współzałożyciel Wikipedii oraz przedstawiciele bibliotek, wydawców, stowarzyszeń bibliotecznych (m.in. EBLIDA – Europejskiego Biura Stowarzyszeń Bibliotekarskich, Informacyjnych i Dokumentacyjnych) i rządowych organizacji. Oficjalnego otwarcia konferencji dokonała duńska minister kultury Mariane Jelved.

Biblioteki od lat starają się wykorzystywać olbrzymią popularność narzędzi społecznościowych, rozwijając swoje usługi w modelu 2.0 i działając aktywnie na wielu społecznych portalach i sieciach informacyjnych. Główne powody angażowania się tych instytucji w nowe media to zwiększanie własnej widoczności, unowocześnianie wizerunku, poprawa e-reputacji, dystrybucja informacji, promocja zbiorów, programów i usług, zwiększanie oddziaływania, zacieśnianie relacji z użytkownikami, budowa sieci współpracy oraz pozyskiwanie nowych klientów. Autorzy prezentują w tekście studium przypadku udanego, cieszącego się dużym powodzeniem i nagrodzonego przez IFLA w X edycji IFLA International Marketing Award projektu reklamy biblioteki za pośrednictwem platformy wymiany plików wideo, zrealizowanego w bibliotece Uniwerytetu Tsinghua (BUT) w Chinach, pokazując sposoby efektywnego wykorzystania technologii sieciowych w bibliotecznych kampaniach marketingowych.