Babin

Kathleen Bauer i Alice Petersom-Hart z Yale University Library przeprowadziły badanie, którego celem było sprawdzenie, czy fasety przedmiotowe przyczynią się zwiększenia wykorzystania haseł przedmiotowych przez użytkowników biblioteki. Udostępniono im do wyboru dwa interfejsy katalogu Voyager: Yufind, w którym zastosowano fasety oraz Orbis – w którym nie prezentowano faset.

Dostęp do treści naukowych i edukacyjnych ma fundamentalne znaczenie dla gospodarczego, społecznego i kulturowego rozwoju poszczególnych państw, stąd też ruch Open Access (OA) proponuje model publikowania literatury naukowej i akademickiej polegający na otwartym i bezpłatnym rozpowszechnianiu publikacji w Internecie, a postulat ten dotyczy zwłaszcza wyników badań finansowanych z pieniędzy podatników. Pełne wykorzystanie potencjału tej formy dystrybucji wiedzy wymaga udziału wszystkich środowisk związanych z organizacją procesów badawczych, w tym zaangażowania lokalnych i centralnych władz i społeczności akademickiej, a wybór najlepszego sposobu publikowania w OA jest nadal przedmiotem ożywionych debat. W artykule omówiono ewolucję, obecny stan oraz trendy i perspektywy rozwoju inicjatyw OA w Argentynie, zarówno w kontekście globalnym, jak i regionalnym (Ameryka Łacińska), analizując wsparcie, jakie otrzymują projekty tego typu ze źródeł rządowych, współpracę z międzynarodowymi projektami i podejście argentyńskich autorów do OA i samodzielnej archiwizacji.

Information Literacy Initiative (ILI), czyli Inicjatywa Edukacji Informacyjnej to program opracowany w Szkole Informacji Uniwersytetu Waszyngtońskiego i mający na celu świadczenie usług osobom spoza środowiska akademickiego, które maja określone potrzeby informacyjne i chcą się dokształcać w celu poprawy swojej sytuacji zawodowej i życiowej. Przeznaczony jest zarówno dla tych, którzy potrzebują podstawowego szkolenia z zakresu korzystania z informacji i serwisów elektronicznych, jak i osób chcących odświeżyć wiedzę w tym zakresie i poznać nowe koncepcje i technologie. W artykule przedstawiono założenia i zasady funkcjonowania tego programu i podobne inicjatywy realizowane w Stanach Zjednoczonych, metody promocji ILI i główne grupy użytkowników, oraz przeznaczone dla nich modele i strategie nauki.

MOOC (Massive Open Online Courses), czyli masowe (prowadzone dla bardzo dużej liczby uczestników) otwarte kursy internetowe, to koncepcja budząca coraz większe zainteresowanie na rynku internetowej edukacji i na tyle głośny medialnie temat, że rok 2012 został nazwany przez dziennikarza The New York Times „Rokiem MOOC”. Model ten zaczyna też być postrzegany jako środek zaradczy przeciw rosnącym kosztom i ograniczeniom tradycyjnej edukacji akademickiej. Zajęcia MOOC prowadzone są zazwyczaj przez ekspertów z elitarnych uczelni, a cechy charakterystyczne takich programów to unikalne metody pedagogiczne, wysokie standardy akademickie i nieograniczona liczba słuchaczy. Jak na razie żadna z większych uczelni nie honoruje wykształcenia zdobywanego w ramach tego typu kursów, jednak eksperci przewidują ich stopniową integrację z programami zajęć szkół wyższych. W artykule przeanalizowano fenomen MOOC i rozwój takich inicjatyw, identyfikując te ich aspekty, które mogą być istotne dla bibliotekarzy akademickich.

Wraz z rozwojem inicjatywy Linked Open Data (LOD) czyli skojarzonych / powiązanych danych udostępnianych w otwartej formie, coraz bardziej istotnymi elementami nowego, otwartego, globalnego środowiska informacyjnego stają się różnego typu słowniki, stanowiące podstawę funkcjonalności LOD i mogące potencjalnie odgrywać rolę semantycznych punktów odniesienia ułatwiających wzajemne powiązania między heterogenicznymi zbiorami danych i wspierających integrację informacji oraz tworzenie nowych ścieżek ich wyszukiwania. Wdrażanie LOD w słownikach kontrolowanych postulowane jest również w środowisku bibliotecznym, a wśród instytucji, które zajęły się konwersją danych bibliotecznych na ten model wymienić można m.in. biblioteki narodowe Norwegii, Szwecji, Węgier i Bibliotekę Kongresu, jednak implementacja technologii otwartych, powiązanych danych w sektorze związanym z ochroną dziedzictwa kulturowego znajduje się nadal na etapie eksperymentalnym. Autorka omawia jeden z takich pilotażowych projektów, związany z rozwojem słownika nazw osobowych amerykańskich artystów jazzowych dla aplikacji LOD.

ArCEs to projekt budowy cyfrowego repozytorium archiwalnych dokumentów z końca XIX i początku XX w., dotyczących włoskich ekspedycji badawczych w północnej i wschodniej Afryce oraz byłych włoskich koloniach na tym kontynencie. Jego celem jest zabezpieczenie, skatalogowanie i udostępnienie online cennych i rzadkich materiałów (historycznej kartografii, fotografii, szkiców i notatek, prac naukowych, słowników geograficznych itp.) rozproszonych po różnych prywatnych i publicznych kolekcjach oraz stworzenie przyjaznego użytkownikom narzędzia do lokalizowania, przeglądania i analizy rzadkich dokumentów kartograficznych. System informatyczny ArCEs, bazujący na standardzie metadanych Dublin Core ma być współoperatywny z innymi systemami tego typu, pozwalać na integrację różnego typu zasobów cyfrowych i zapewniać złożone, znormalizowane indeksowanie oraz zaawansowane wyszukiwanie i przeglądanie, zgodnie ze stosowanymi obecnie standardami. Geolokalizacja zbiorów ArCEs w środowisku GIS umożliwi też wyświetlanie wyników wyszukiwania w aplikacji Google Earth.

W Internecie znaleźć można wiele recenzji książek ułatwiających wybór odpowiedniej pozycji z bogatej oferty wydawniczej, proces wyszukiwania wartościowych omówień na setkach dostępnych stron jest jednak żmudny i czasochłonny i wymaga zazwyczaj korzystania z wyszukiwarek i samodzielnej selekcji wyników. W celu jego ułatwienia, autorzy opracowali system rekomendacyjny łączący recenzje z wielu źródeł, przetwarzający zebrane informacje i dokonujący automatycznej ewaluacji ich jakości. W artykule omówiono zasady działania tego systemu, jego komponenty i architekturę oraz wyniki wstępnej oceny jego efektywności i plany dalszego rozwoju.

Mimo że szybki rozwój serwisów społecznościowych wpłynął znacząco na zmianę zachowań internautów, w tym na spadek liczby użytkowników blogosfery, a wielu aktywnych niegdyś blogerów (zwłaszcza z młodego pokolenia) zarzuciło prowadzenie własnych stron i obecnie publikuje online głównie za pośrednictwem serwisów typu Twitter czy Facebook, w środowisku bibliotecznym blogi nadal nie tracą na popularności. Autorka charakteryzuje na podstawie przeglądu literatury przedmiotu specyfikę tego medium, omawia też wyniki jakościowej analizy zawartości 12 znanych bibliotekarskich blogów, przeprowadzonej w celu ustalenia zakresu ich wykorzystania i rodzajów stosowanych przez ich autorów form przekazu oraz sposobów komunikacji z czytelnikami. Próbuje też ustalić, na ile blogi bibliotekarzy spełniają oczekiwania i potrzeby ich odbiorców oraz możliwą przyszłość tej formy samodzielnej publikacji.

Szkoły wyższe wdrażają w coraz szerszym zakresie, w celach edukacyjnych, technologie sieci 2.0 ułatwiające identyfikację, wykorzystanie, ocenę, tworzenie i wymianę cyfrowych mediów oraz wspólną naukę i współpracę, a wzrost liczby użytkowników tego typu serwisów prowokuje pytania dotyczące nierówności w zakresie dostępu do internetu i e-zasobów, związanych m.in. z przynależnością do określonej płci oraz czynników mogących warunkować efektywne wykorzystanie tych narzędzi w celu zdobywania wiedzy i rozwoju nowych umiejętności. W artykule omówiono, na podstawie przeglądu literatury przedmiotu, edukacyjne zastosowania i możliwości aplikacji 2.0 oraz warunkowane płcią różnice w korzystaniu z komputerów i Internetu, a następnie przedstawiono wyniki i wnioski z badania sprawdzającego wpływ lęku przed komputerami na stosunek studentek college’u do technologii 2.0.

Personal branding – zarządzanie osobą jako marką, czyli strategia promocyjna polegająca na budowaniu własnej reputacji i kreowaniu dobrego wizerunku, często przy pomocy specjalistów PR, wykorzystywana jest głównie w polityce i biznesie, trend ten zyskuje jednak również popularność wśród bibliotekarzy chcących poprawić swoją pozycję i wartość na rynku pracy. Zainteresowanie środowiska bibliotecznego kwestiami wizerunkowymi nie jest nowe – artykuły na temat sposobów postrzegania i opisu bibliotekarzy oraz publicznego statusu tej profesji znaleźć można już w piśmiennictwie bibliotekoznawczym z lat 40. i 50. ubiegłego wieku, a pod koniec lat 80. amerykańskie Stowarzyszenie Bibliotek Specjalnych powołało nawet grupę zadaniową ds. poprawy wizerunku bibliotekarzy i pracowników informacji. Pojawienie się nowych sieciowych technologii i mediów społecznościowych otworzyło przed osobami zainteresowanymi autopromocją i samodzielnym PR nowe możliwości i wyzwania. W artykule omówiono toczone wśród bibliotekarzy ze Stanów Zjednoczonych dyskusje dotyczące faktycznej wartości tego typu strategii, potencjalne zalety i niebezpieczeństwa i kontrowersje związane z jej stosowaniem, a także techniki, metody i cele budowy osobistej marki.