Babin

W artykule omówiono, na konkretnym przykładzie, narzędzie prognozowania – foresight wykorzystane w celu ustalenia głównych modeli biblioteki publicznej przyszłości. Projektowanie foresight pomaga nie tylko przewidywać przyszłość, ale również ją tworzyć i polega na stworzeniu długoterminowej wizji rozwoju danej instytucji, głównie drogą otwartej, ukierunkowanej dyskusji dotyczącej priorytetów, sposobów działania czy kierunków rozwoju technologii, oraz scenariuszy przyszłych osiągnięć

Szybka ekspansja technologii informacyjnych ma znaczenie dla rozwoju wszystkich organizacji, jednak niewiele z nich uległo transformacjom na tak dużą skalę jak biblioteki i ośrodki informacyjne, w których wpływ technologii widoczny jest we wszystkich sferach działalności – od gromadzenia, przez katalogowanie i udostępnianie informacji, po badania, promocję, współpracę i edukację online. W artykule omówiono wyniki badania sprawdzającego postawy dyrektorów bibliotek akademickich w Stanach Zjednoczonych wobec zarządzania zmianą. Jako punkt odniesienia wykorzystano w nim koncepcję czterech ram poznawczych (strukturalnych, związanych z zasobami ludzkimi, politycznych oraz symbolicznych) L.G. Bolmana i T.E. Deala (1984, 1991, 1997, 1999, 2003, 2008), służących do analizy procesu zarządzania organizacjami. Badano w nim również wpływ czynników demograficznych, cech bibliotek i zmiennych odnoszących się do kapitału ludzkiego na wykorzystywane podejścia do zarządzania zmianą, przeprowadzając w tym celu analizę regresji.

W artykule omówiono projekt budowy i testowania na Uniwersytecie Illinois w Urbana-Champaign narzędzia do geokodowania afiliacji autorów publikacji, mającego usprawnić wyszukiwanie informacji i zapewnić rozróżnialność nazwisk autorów, a także rozszerzyć możliwości prowadzenia skoncentrowanych na autorach, globalnych badań bibliometrycznych obejmujących wymiary geograficznej bliskości i mobilności oraz inne dane, które można powiązać z geograficznymi lokalizacjami. Celem autorów było przydzielenie geokodów na ujednoliconym poziomie szerokiemu spektrum rekordów bibliograficznych z całego świata oraz stworzenie interfejsu wyszukiwawczego geograficznych centrów miast MapAffil, wyświetlający ich współrzędne po identyfikacji miasta.

W artykule przedstawiono krótko stan słowackiego bibliotekarstwa oraz omówiono strategiczny plan i pożądane kierunki jego rozwoju w najbliższym pięcioleciu.

Letnie kluby czytelnicze (LKC) to popularny typ programów dla dzieci oferowanych w okresie wakacji przez amerykańskie biblioteki publiczne – prowadzi je obecnie ponad 95% tych instytucji, a ideą tej inicjatywy jest promocja zainteresowania literaturą, wyrównywanie szans edukacyjnych i zwiększenie wykorzystania bibliotek. Choć zajęcia tego typu znaleźć można w całym kraju, niewiele wiadomo o ich efektywności w odniesieniu do wspomagania aktywności czytelniczej, podtrzymywania kompetencji związanych z czytaniem oraz wspierania postępów w nauce tej umiejętności. Aby uzupełnić tę lukę, autorzy przeprowadzili badanie w grupie uczniów pierwszych klas szkoły podstawowej, uczęszczających na spotkania LKC organizowane przez Columbus Metropolitan Library (stan Ohio) – bibliotekę koordynująca jeden z najstarszych (rozpoczęty w 1937 r.) i największych w Stanach Zjednoczonych programów czytelniczych (w lecie 2011 r. brało w nim udział 67 tys. dzieci i młodzieży).

Artykuł poświęcono omówieniu obecnej kondycji bibliotek, ich pozycji w czasach szybkich przemian oraz perspektyw na przyszłość. Powołując się na szereg publikacji, autor dowodzi w nim, że obecna rola bibliotek w społeczeństwie jest na tyle znacząca, że można mówić o złotej erze ich rozwoju, przytacza też argumenty mające uzasadnić stawianą przez siebie tezę i opisuje przykłady inicjatyw, stanowiących jego zdaniem dowód na rozkwit tych instytucji, ich innowacyjność i wzrost społecznego znaczenia.

W świecie zdominowanym przez szybki rozwój ICT, instytucje informacyjne, takie jak biblioteki, muzea i archiwa (BMA), muszą się mierzyć z różnego typu wyzwaniami, związanymi ze zmianą ich funkcji i koniecznością wprowadzania nowych usług i procedur opracowywania, dystrybucji i przechowywania zasobów, oraz przedefiniowaniem tradycyjnych ról i zasad funkcjonowania. Ponieważ każdy, nawet prosty proces zmian w danej organizacji angażuje wiele osób, poznanie związanych z nim odczuć i opinii pracowników oraz wykorzystanie ich wiedzy do planowania i kierowania przyszłym działaniami jest konieczne by móc osiągnąć zakładane cele transformacji. Na podstawie wyników badania przeprowadzonego wśród personelu chorwackich placówek sektora publicznego, w artykule omówiono sposób postrzegania przez pracowników BMA zmian organizacyjnych, technologicznych, kadrowych, dotyczących miejsca i warunków pracy oraz świadczonych usług, a także różnych aspektów zarządzania zmianą. Poddano również ocenie stopień implementacji w tym sektorze teorii i praktyki planowania i kontroli wprowadzanych modyfikacji.

W ubiegłym roku, wprowadzono w Norwegii (podobnie jak w Szwecji) zmiany w ustawie o bibliotekach, dodając do niej nowe, radykalne zapisy mające promować demokrację poprzez dyskusje i swobodną wymianę opinii w bibliotekach publicznych. Zgodnie z nowymi przepisami, instytucjom tym przypisano funkcję niezależnego i bezstronnego miejsca spotkań i forum publicznego dialogu, a dyrektorzy bibliotek otrzymali, na wzór redaktorów gazet, status niezależnego prowadzącego debat, wraz z prawem swobodnego wyboru metod osiągania wyznaczonych w nowej misji celów, związanych z angażowaniem obywateli w publiczne debaty na tematy istotne dla lokalnych społeczności.

Rosnąca dostępność treści przeniesionych na formę cyfrową i elektronicznych źródeł informacji, tworzenie narodowych zasobów bibliotecznych i powstawanie coraz większej liczby międzyinstytucjonalnych repozytoriów wymuszają zmiany procedur zabezpieczenia zasobów bibliotek, a twórcy regulacji dotyczących ochrony zbiorów muszą rozważyć, czy i w jakim zakresie powyższe czynniki mogą wpływać na dobór materiałów mających podlegać ochronie, na działania takie jak zmiana formatu, przeniesienia i konserwacja, i na sens ochrony indywidualnych, drukowanych egzemplarzy na poziomie pojedynczych instytucji. Celem przeprowadzonego przez autorkę badania było określenie w jakim zakresie w bieżących programach ochrony uwzględnia się materiały spoza własnych fizycznych zbiorów biblioteki, i jakie praktyki archiwizacyjne i konserwatorskie stosuje się w bibliotekach naukowych i akademickich w Ameryce Północnej.

Zależności między szkoleniem użytkowników a poziomem akceptacji i wykorzystania technologii informacyjnych są szeroko dyskutowane w piśmiennictwie, a badania potwierdzają, że edukacja informacyjna może ułatwiać użytkownikom rozpoznanie użyteczności ICT, wpływając tym samym na intencje używania określonych systemów i aplikacji. Jako że biblioteczne portale mogą być złożone, a preferowanie przez studentów przy wyszukiwaniu informacji popularnych internetowych wyszukiwarek skutkuje niskim wykorzystaniem elektronicznych zasobów bibliotek, wiele uczelni stara się zaznajamiać użytkowników z zasadami ich obsługi i zachęcać do pełnej eksploatacji potencjału udostępnianych źródeł online. Aby ocenić, czy uczestnictwo w punktowanych i zintegrowanych z programem zajęć kursach kształcących kompetencje informacyjne może zmienić stosunek do bibliotecznych systemów informacyjnych, autorzy przeprowadzili przekrojowe badanie wśród studentów studiów pierwszego stopnia, analizując czynniki determinujące poprzednie, bieżące i dalsze wykorzystywanie portalu biblioteki akademickiej (PBA).