Babin

Biblioteki szkół wyższych stosują różne metody zautomatyzowanego zarządzania przestrzenią i zasobami. Można do nich zaliczyć m.in. systemy kontroli drzwi, służące do monitorowania dostępu do biblioteki przez autoryzację tożsamości użytkownika oraz do gromadzenia statystyk wykorzystania obiektu, systemy kontroli obłożenia miejsc, wykorzystujące zbliżeniowe czujniki fotoelektryczne, czy skomputeryzowane systemy przydzielania wolnych miejsc w czytelniach. Wszystkie te technologie działają na podobnych zasadach, nie wystarczają jednak do zapewnienia 24-godzinnej ochrony zbiorów i bezpieczeństwa użytkowników. W artykule omówiono mechanizmy ich działania, a następnie zaprezentowano nowy, bazujący na widzeniu komputerowym system, opracowany w celu odpowiedniego zabezpieczenia biblioteki, omawiając szczegółowo jego projekt, komponenty sprzętu i algorytmy interpretacji danych wizualnych, przykłady implementacji oraz zasady wykorzystania.

Rejestrowanie liczby osób odwiedzających biblioteki to forma pomiaru stosowana powszechnie przy ocenie efektów ich działania. Biblioteki stosują różne metody liczenia czytelników – od manualnych po zautomatyzowane, a aby opracować skuteczne metody gromadzenia statystyk odwiedzin powinny umieć określić różnice między wykorzystywanymi urządzeniami pomiarowymi. W artykule omówiono dostępne na rynku produkty tego typu, przedstawiono też wyniki ewaluacji dwóch z nich, prowadzonej przez rok w jednej z bibliotek szkół wyższych w Stanach Zjednoczonych. Jej celem było porównanie, na podstawie standardowego odsetka wariancji, dokładności czytników kart użytkownika montowanych przy obrotowych bramkach wejściowych oraz laserowych liczników odwiedzin instalowanych w bramkach przeciwkradzieżowych, a także przedstawienie sugestii mogących pomóc w zwiększeniu precyzji dokonywanych obliczeń.

W artykule omówiono wpływ technologii informacyjno-komunikacyjnych (ICT) na wszystkie aspekty działalności bibliotek i sektora informacyjnego oraz sposoby konceptualizacji transformacji konwencjonalnych bibliotek w biblioteki 2.0. Przybliżono również toczone w środowiskach akademickich debaty dotyczące podstawowych kompetencji wymaganych od „bibliotekarzy 2.0”. Następnie przedstawiono wyniki badania mającego na celu identyfikację kluczowych umiejętności, wiedzy i atrybutów, jakie powinni posiadać bibliotekarze 2.0 w bibliotekach szkół wyższych oraz określenie poziomu świadomości i wiedzy pracowników kuwejckich bibliotek na temat specyfiki tego zawodu.

Przeprowadzone w Hiszpanii badania korzyści ekonomicznych, jakie przynoszą społeczności biblioteki wykazały, że każde 1 euro zainwestowane w usługi biblioteczne może przynieść po pewnym czasie 2, do 3,8 euro zysku. Rada Departamentu Val-d’Oise, położonego w pobliżu Paryża, postanowiła zbadać jak kształtuje się polityka bibliotek w zakresie świadczenia usług i podejmowania działań mających wpływ na rozwój ekonomiczny i społeczny regionu i w jakim zakresie biblioteki realizują cele, które przekładają się na wzrost gospodarczy ich otoczenia.

Od początków XXI w. gromadzenie i wykorzystanie e-książek w bibliotekach szkół wyższych w Stanach Zjednoczonych stale wzrasta i powoli zaczynają one wypierać materiały w formie drukowanej, wielu bibliotekarzy zgłasza jednak wątpliwości związane z użytecznością i dostępnością formatów cyfrowych dla studentów, w tym zwłaszcza dla osób z niepełnosprawnością fizyczną lub trudnościami w uczeniu się. W piśmiennictwie znaleźć można szereg badań analizujących charakterystykę i dostępność czytników e-książek dla różnych grup użytkowników, powstało jednak niewiele systematycznych analiz platform oprogramowania zapewniających dostęp do e-książek kupowanych przez biblioteki uniwersytetów i college’ów (ich użytkownicy mogą pozyskiwać poszczególne tytuły przez należące do poszczególnych wydawców interfejsy, różniące się w zakresie wyglądu i funkcjonalności). Aby ułatwić bibliotekarzom podejmowanie świadomych decyzji związanych z wyborem platform wydawców najbardziej przyjaznych niepełnosprawnym użytkownikom, na Uniwersytecie Stanowym San Jose (USSJ) powołano inicjatywę Ebook Accessibility Project (EAP). Zyskała ona finansowanie ze strony kampanii Affordable Learnig Solutions Systemu Uniwersytetu Stanowego Kalifornii, której celem jest promocja przystępnych rozwiązań edukacyjnych i zachęcenie wykładowców i studentów do wykorzystywania bibliotecznych ebooków i tekstów w wolnym dostępie, jako alternatywy dla drogich podręczników.

W ciągu ostatnich kilkunastu lat sposób postrzegania funkcji i zadań bibliotek publicznych zmienił się znacząco, a kierunek ich rozwoju dobrze obrazują slogany takie jak from collection to connection (od gromadzenia do łączenia) Duńskiej Agencji ds. Bibliotek, czy from collection to creation (od gromadzenia do tworzenia) Stowarzyszenia Amerykańskich Bibliotek (ALA). Wskazują one, że w nowym modelu biblioteki publicznej, określanym przez krytyków hasła „biblioteka 2.0” mianem biblioteki partycypacyjnej (zob. babin.bn.org.pl/?p=1534), użytkowników bibliotek traktuje się nie tylko jako wypożyczających lecz jako aktywnych uczestników i współtwórców oferty bibliotecznej a przestrzeń biblioteczną – jako miejsce łączące innowację i zaangażowanie odbiorców, i zapewniające dostęp do różnego typu zorientowanych na użytkownika wydarzeń kulturalnych, twórczych i edukacyjnych. Autor postanowił przeanalizować teoretyczne i praktyczne aspekty udziału czytelników w pracach bibliotek publicznych z perspektywy przemian zachodzących w krajach skandynawskich. Interesowało go zwłaszcza ustalenie, w jaki sposób można scharakteryzować ich uczestnictwo, dlaczego biblioteki powinny angażować się w taką współprace i jakie typy partycypacji można zidentyfikować w tych placówkach.

Ze względu na szybki rozwój technologii mobilnych i mediów społecznościowych oraz rosnącą liczbę wykładowców i studentów posługujących się urządzeniami przenośnymi przy szukaniu informacji z bibliotek, promocję bibliotecznych usług i zasobów prowadzi się coraz częściej na mobilnych platformach społecznościowych. Syntezą nowych, sieciowych mediów oraz sztuki filmowej jest wideo marketing, wykorzystujący popularność krótkich materiałów filmowych publikowanych w sieci www oraz ich zalety, takie jak lapidarność, siłę oddziaływania i możliwość dotarcia z pożądanym przekazem do dużych grup odbiorców. Liczba użytkowników serwisów wymiany plików wideo w Chinach, oglądających filmy na telefonach komórkowych wynosiła pod koniec 2015 r. ponad 312 mln osób. W artykule przeanalizowano, w jaki sposób chińskie biblioteki akademickie wykorzystują w tym kontekście potencjał wideo-marketingu oraz jakie cechy, wpływ i oceny mają tworzone przez nie filmy krótkometrażowe (nazywane przez autora mikro-filmami), rozpowszechniane online.

W artykule przedstawiono zarys historii bibliotek publicznych w Québecu oraz zasady ich finansowania i regulacje prawne w tym zakresie, omówiono także dane dotyczące wysokości nakładów przeznaczanych na te instytucje obecnie i w przeszłości.

Bibliotekarze akademiccy zajmujący się udzielaniem informacji wiedzą, że wiele osób, które mogłyby skorzystać z ich pomocy, nie chce się o nią zwracać lub czuje się w takich sytuacjach niezręcznie i niekomfortowo. Powody tego stanu rzeczy są różne i dotyczą zarówno barier praktycznych, jak i psychospołecznych, będących m.in. wynikiem interakcji między wykładowcami, studentami i bibliotekarzami. W artykule przeanalizowano te czynniki z perspektywy psychologii edukacyjnej i bibliotekoznawstwa, w tym zwłaszcza badań poświęconych zachowaniom informacyjnym studentów i usługom informacyjnym przeznaczonym dla tej grupy odbiorców.

Skierowane do dzieci biblioteczne programy edukacyjne z zakresu nauk ścisłych, technologii, informatyki i matematyki (Science, Technology, Engineering and Mathematics – STEM) mają istotną rolę w zaszczepianiu uczniom zainteresowania tymi dziedzinami wiedzy i wspieraniu ich osiągnięć szkolnych. Przedsięwzięć takich nie należy wdrażać w izolacji, gdyż ich sukces oraz jakość oferty zależy w dużej mierze od współpracy z powiązanymi ze STEM organizacjami i profesjonalistami. Potencjalna rola bibliotek publicznych i akademickich w zwiększaniu motywacji do nauki STEM oraz kształtowaniu nowych kompetencji jest dobrze udokumentowana w literaturze, rzadziej pisze się natomiast o współdziałaniu tych instytucji przy tworzeniu programów STEM, mimo że może być ona obopólnie korzystna, gdyż placówkom publicznym brakuje ekspertów dziedzinowych, a akademickim – codziennego dostępu do dzieci i młodzieży. W artykule omówiono dostępną literaturę na ten temat, a następnie przedstawiono dwa studia przypadku bibliotek publicznych ze Stanów Zjednoczonych, prowadzących innowacyjne programy STEM dla osób do 17 roku życia.