Babin

Duża część badań nad zachowaniami informacyjnymi różnych populacji koncentruje się na analizie sposobów posługiwania się Internetem i związanych z wiekiem różnic w tym zakresie, stosunkowo niewiele uwagi poświęca się natomiast badaniu relacji między rejestrowanymi tendencjami związanymi z podejściem do sieci www a nastawieniem wobec innego typu mediów. W artykule porównano w związku z tym różnice w dostępie do komputerów oraz w sposobach wykorzystywania i niewykorzystywaniu stacjonarnego i mobilnego Internetu oraz telewizji, radia i gazet w wybranych grupach wiekowych (20-39, 40-59 i 60-). Sprawdzano również wpływ statusu społeczno-ekonomicznego (dochodów, wykształcenia) i płci na poziom akceptacji różnych form mediów w każdej z badanych grup, by określić prawidłowości związane z podziałem cyfrowym, w szerszym komunikacyjnym kontekście, oraz ustalić zależności między wykorzystywaniem środków masowego komunikowania a relacjami z Internetem. Jako model odniesienia potraktowano teorię dyfuzji innowacji E.M. Rogersa.

Dyskomfort lub lęk związany z wyszukiwaniem informacji (ang. information seeking anxiety – ISA) traktowany jest jako jedna z fundamentalnych barier poznawczych, mająca nie tylko różne emocjonalne, kognitywne i behawioralne implikacje, lecz również wpływ na osiągnięcia studentów. Z cytowanych w tekście badań wynika również, że ISA doświadczany jest w różnym stopniu przez większość studiujących i odbierają oni ogrom dostępnych informacji w znacznie bardziej negatywny sposób niż personel bibliotek. Niepokój bywa dla nich stałym elementem procesu poszukiwania właściwych źródeł w olbrzymim uniwersum informacyjnym, w którym czują się często „bezradni”, „zagubieni”, „pokonani”, „przygnębieni” i „zdezorientowani”, bądź też niezdolni do podejścia do problemu badawczego w sposób logiczny i efektywny. Odpowiednie rozumienie tego zjawiska jest niezbędne przy opracowywaniu bazujących na potrzebach programów edukacji informacyjnej oraz pomocne przy przygotowywaniu studentów do uczenia się przez całe życie. Ponieważ większość piśmiennictwa koncentruje się na analizie szerzej ujętej problematyki lęku przed biblioteką (ang. library anxiety), brakuje też jakościowych badań poświęconych ISA, autor zdecydował się na podejście do tego zagadnienia z wykorzystaniem jakościowej metodologii.

W ciągu ostatnich 15 lat liczba osób z całego świata, które osiedliły się na Islandii znacząco wzrosła i obecnie ok. 12,5% mieszkańców Reykjaviku to imigranci (głównie z Polski, Litwy i Filipin). Ze względu na zmiany zachodzące na społecznej mapie wyspy i pojawienie się na niej nowych grup o odmiennych potrzebach informacyjnych, kulturowych i edukacyjnych, lokalne biblioteki zaczęły przewartościowywać swoje dotychczasowe role i zadania. W artykule przybliżono międzykulturowe programy realizowane od 2008 r. przez Miejską Bibliotekę Publiczną Reykjaviku (MBPR) we współpracy z partnerami z różnych sektorów (szkołami, instytucjami kultury, organizacjami pozarządowymi itp.), ukierunkowane na tworzenie więzi między ludźmi, językami i kulturami obecnymi w stolicy Islandii.

Wg danych Międzynarodowego Związku Telekomunikacyjnego (International Telecommunication Union), dostęp do szerokopasmowych, mobilnych łączy internetowych zwiększa się co roku średnio o 40%, a liczba subskrybentów mobilnych usług sieciowych na świecie przekracza znacząco liczbę abonentów stacjonarnych platform. Technologie mobilne stają się coraz bardziej popularne zwłaszcza w krajach rozwijających się, posiadających słabo rozbudowaną infrastrukturę IT, jednak szybki wzrost liczy używanych przenośnych urządzeń komunikacyjnych nie idzie w parze z rozwojem strategii bezpieczeństwa dla mobilnych sieci, duża część odbiorców nie ma też wystarczającej wiedzy technicznej i umiejętności potrzebnych do pobierania i używania narzędzi ochrony ich prywatnych danych. W artykule przedstawiono wyniki badania sprawdzającego poziom świadomości użytkowników z różnych regionów świata w kwestii naruszeń prywatności w czasie korzystania z mobilnego Internetu. Przeanalizowano w nim relacje między poziomem rozwoju rynku telekomunikacyjnego, stopniem zamożności danego kraju, biegłością użytkowników i przystępnością cenową mobilnych rozwiązań a poziomem tolerancji wobec stosowanych przez władze środków kontroli sieciowych treści i innych zagrożeń prywatności.

Cyfrowe technologie i portale społecznościowe odgrywają bardzo istotną rolę niemal we wszystkich branżach zawodowych, jednak w porównaniu z innymi globalnymi sektorami, w środowisku akademickim włączanie sieci społecznościowych do praktyk organizacyjnych przebiega stosunkowo powoli. Autorki postanowiły dokonać przeglądu piśmiennictwa poświęconego akceptacji akademickich serwisów z funkcjami społecznościowymi (ASS) wśród pracowników uczelni wyższych i przedstawić główne tematy poruszane w literaturze przedmiotu, zidentyfikować ograniczenia przeprowadzonych dotychczas prac oraz określić potencjalne kierunki dalszych badań. Ich kolejnym, praktycznym celem było przeprowadzenie analizy porównawczej popularnych ASS, takich jak Academia.edu, Mendeley.com, ResearchGate.net, Zotero.org i GoogleScholar, i opracowanie informatora dla naukowców, mającego ułatwić im ocenę i porównanie funkcji tych portali.

CHAOS – Cultural Heritage Archive Open System, czyli otwarty system archiwalny dziedzictwa kulturowego, to bazujący na współpracy projekt rozpowszechniania dźwiękowej spuścizny kulturowej online. W jego ramach udostępnia się strumieniowo ponad 500 tys. audycji i przekazów radiowych (ponad 1 mln godzin) duńskiego nadawcy Danish Broadcast Corporation (DR), emitowanych od 1931 r. do chwili obecnej. Budowa archiwum stanowiła część wielodyscyplinarnego programu LARM, realizowanego wspólnie w latach 2010-2014 przez DR, duńską sieć naukową, uczelnie i biblioteki, i mającego na celu zapewnienie społeczności naukowej możliwości wyszukiwania, adnotowania, wykorzystywania i komentowania nagrań dźwiękowych oraz stworzenie odpowiedniej infrastruktury badawczej, zapewniającej podstawy dla tych działań. Aby wesprzeć badaczy w optymalny sposób, przy rozwoju platformy archiwalnej CHAOS – LARM.fm i powiązanego systemu metadanych, przyjęto podejście ukierunkowane na użytkownika.

W artykule omówiono wyzwania edukacyjne związane z uczeniem osób z dysfunkcją wzroku, wykorzystywane dotychczas narzędzia pomocnicze ułatwiające odbiór i tworzenie tekstu pisanego oraz nowe technologie asystujące przydatne w kształceniu dzieci niewidomych i niedowidzących, z wykorzystaniem metod e-learningu. Szczególną uwagę poświęcono kwestiom popularyzacji alfabetu Braille’a w Stanach Zjednoczonych (z różnych statystyk wynika, że tylko od 9 do 12% niewidomych dzieci w tym kraju to jego zarejestrowani użytkownicy) i roli szkół oraz bibliotek w tym zakresie, a także omówieniu edukacyjnego potencjału nowego typu wyświetlaczy umożliwiających odczyt pisma brajlowskiego.

W związku z transformacją dzisiejszych społeczeństw do społeczeństw wiedzy, od pracowników bibliotek publicznych oczekuje się innowacyjnego przekształcania tych instytucji i wdrażania technologii informacyjno-komunikacyjnych przy wszystkich aspektach procesów produkcji i konsumpcji informacji. Zmiany wprowadzane pod wpływem zewnętrznych i wewnętrzych nacisków są tak daleko idące, że wiele z tych placówek praktycznie nie przypomina już bibliotek, a sposób projektowania usług i wdrażane kultury organizacyjne są często sprzeczne z historycznym etosem zawodowym. W obecnych czasach dużo mówi się też o konieczności uzasadniania wartości bibliotek oraz racjonalizacji zasad finansowania służb publicznych, znacznie mniej uwagi poświęca się natomiast analizie pozycji bibliotek jako miejsc pracy najemnej oraz wpływom polityki gospodarczej na bibliotekarstwo publiczne jako zawód. W artykule przeanalizowano wyzwania stojące przed bibliotekarzami jako profesjonalistami oraz jako pracownikami najemnymi, w kontekście politycznych i ideologicznych aspektów rządowych dokumentów strategicznych oraz dostosowywania działalności bibliotek publicznych do warunków gospodarki rynkowej.

Sposób traktowania przez amerykańskie biblioteki publiczne osób dotkniętych bezdomnością jest zagadnieniem rozpatrywanym często zarówno w badaniach z zakresu bibliotekoznawstwa i informacji naukowej (BIN), jak i w doniesieniach lokalnych mediów. W artykule dokonano przeglądu najnowszego piśmiennictwa poświęconego analizie tego problemu pod kątem prawnym oraz z perspektywy zasad równego dostępu i sprawiedliwości społecznej. Sprawdzono też pod tym kątem regulaminy 4 dużych miejskich systemów bibliotecznych ze Stanów Zjednoczonych.

W artykule omówiono wyniki badania zainicjowanego w 2014 r. na Uniwersytecie Karola w Pradze, analizującego relacje cudzoziemców mieszkających w Republice Czeskiej z bibliotekami różnych typów. W jego ramach sprawdzano m.in. potencjalne zależności między stopniem wykorzystywania bibliotek w kraju pochodzenia i w Czechach, sposób postrzegania przez migrantów czeskich bibliotek, wzory zachowań informacyjnych oraz możliwe powody rezygnacji z usług bibliotecznych.