Babin

Międzynarodowa Agencja ISBN upoważniła firmę Digital Publishing Partners do przeprowadzenia w latach 2010-2011 badań, które ułatwią jej w przyszłości utworzenie i prowadzenie bazy danych zawierającej materiały Agencji dotyczące nadawania identyfikatora ISBN książkom elektronicznym (KE). Badaniem objęto wszystkich uczestników amerykańskiego rynku książki. Ponieważ w Stanach Zjednoczonych rynek KE rozwija się bardzo szybko, zreferowane w artykule wnioski z badań mogą służyć kształtowaniu polityki Agencji wobec KE w innych krajach.

Digital Public Library of America (DPLA) to wspierany przez ALA projekt mający na celu stworzenie narodowej biblioteki cyfrowej Stanów Zjednoczonych. Jego założeniem jest digitalizacja cennych i często mało znanych archiwów (pamiętników, fotografii, historycznych zapisów i artefaktów) rozproszonych w zbiorach bibliotek i muzeów z całego kraju i zapewnienie do nich jednego, centralnego i bezpłatnego punktu dostępu przez platformę DPLA. Nie ma ona pełnić funkcji repozytorium, lecz raczej służyć jako agregator metadanych dotyczących istniejących już kolekcji i umożliwiać przeglądanie, wyszukiwanie i wykorzystywanie materiałów wcześniej niedostępnych zwykłemu odbiorcy. Oficjalne uruchomienie prototypu systemu DPLA ma nastąpić 18 kwietnia 2013 r.; w jego zasobach znajdować się już wówczas będą setki przeniesionych na formę cyfrową kolekcji różnego typu – od średniowiecznych rękopisów, dagerotypów afrykańskich niewolników, fotografii imigrantów, czy XIX- wiecznych gazet, po kroniki filmowe z XX w.

Stały wzrost liczby bezpłatnie dostępnych cyfrowych kolekcji archiwów, bibliotek i instytucji kultury sprawia, że konieczne staje się opracowywanie nowych metod promocji tych zasobów, uwzględniających m.in. popularność narzędzi sieci 2.0 i dostosowanych do zachowań i preferencji współczesnych internautów oraz trendów związanych z wyszukiwaniem informacji w środowisku sieciowym. W artykule przedstawiono strategię przyjętą przez biblioteki Ball State University (BSU), mającą na celu zwiększenie widoczności w sieci jednego ze zbiorów cyfrowego repozytorium tej uczelni przy pomocy Wikipedii; przedyskutowano też skuteczność tej inicjatywy i jej wpływ na wykorzystanie poszczególnych materiałów z tej kolekcji.

Wykorzystanie pracy wolontariuszy w amerykańskich bibliotekach i archiwach jest szeroko rozpowszechnioną praktyką, zazwyczaj też obie strony tej relacji wynoszą z niej określone korzyści (wymiana nieodpłatnie świadczonych usług w zamian za doświadczenie zawodowe). W przypadku tych instytucji można zazwyczaj mówić o dwóch formach wolontariatu: praktykach i stażach oraz pomocy oferowanej przez ochotników. Efektywne wykorzystanie takiej darmowej siły roboczej, zarówno sporadycznie, regularnie jak i programowo wymaga dobrego planowania i sformalizowania celów i oczekiwań współpracy, gdyż w przeciwnym wypadku może skutkować ona jedynie stratą czasu i zasobów i wolontariuszy i archiwów. W artykule omówiono różne sposoby posiłkowania się tego typu pracownikami w archiwistyce, różne kategorie wolontariuszy oraz zalety i koszty angażowania się w wolontariat z punktu widzenia instytucji i indywidualnych osób.

Mimo że szybki rozwój serwisów społecznościowych wpłynął znacząco na zmianę zachowań internautów, w tym na spadek liczby użytkowników blogosfery, a wielu aktywnych niegdyś blogerów (zwłaszcza z młodego pokolenia) zarzuciło prowadzenie własnych stron i obecnie publikuje online głównie za pośrednictwem serwisów typu Twitter czy Facebook, w środowisku bibliotecznym blogi nadal nie tracą na popularności. Autorka charakteryzuje na podstawie przeglądu literatury przedmiotu specyfikę tego medium, omawia też wyniki jakościowej analizy zawartości 12 znanych bibliotekarskich blogów, przeprowadzonej w celu ustalenia zakresu ich wykorzystania i rodzajów stosowanych przez ich autorów form przekazu oraz sposobów komunikacji z czytelnikami. Próbuje też ustalić, na ile blogi bibliotekarzy spełniają oczekiwania i potrzeby ich odbiorców oraz możliwą przyszłość tej formy samodzielnej publikacji.

Szkoły wyższe wdrażają w coraz szerszym zakresie, w celach edukacyjnych, technologie sieci 2.0 ułatwiające identyfikację, wykorzystanie, ocenę, tworzenie i wymianę cyfrowych mediów oraz wspólną naukę i współpracę, a wzrost liczby użytkowników tego typu serwisów prowokuje pytania dotyczące nierówności w zakresie dostępu do internetu i e-zasobów, związanych m.in. z przynależnością do określonej płci oraz czynników mogących warunkować efektywne wykorzystanie tych narzędzi w celu zdobywania wiedzy i rozwoju nowych umiejętności. W artykule omówiono, na podstawie przeglądu literatury przedmiotu, edukacyjne zastosowania i możliwości aplikacji 2.0 oraz warunkowane płcią różnice w korzystaniu z komputerów i Internetu, a następnie przedstawiono wyniki i wnioski z badania sprawdzającego wpływ lęku przed komputerami na stosunek studentek college’u do technologii 2.0.

Biblioteki szukają od wielu lat sposobów na odnalezienie się w nowej, złożonej rzeczywistości ekonomicznej i uzasadnienie swojej przydatności lokalnym społecznościom, próbując rozszerzać zakres oferowanych usług i dopasowywać swoją ofertę do zmieniających się potrzeb i oczekiwań okolicznych mieszkańców. Coraz więcej placówek stara się przyciągać użytkownikom dostępem do najnowszych technologii, nie tylko w budynku bibliotecznym, ale też w ramach wypożyczeń, a niektóre decydują się na udostępnianie także przedmiotów i urządzeń codziennego użytku, których nikt nie spodziewałby się zobaczyć w bibliotece. Autor przedstawia wyniki swojego badania dotyczącego takich nietradycyjnych programów wypożyczeń realizowanych w amerykańskich bibliotekach publicznych i akademickich, przytacza też przykłady tego typu inicjatyw ze Stanów Zjednoczonych i innych państw świata.

Biblioteki publiczne i akademickie dzieli tradycyjnie wiele różnic odnoszących się do ich celów i priorytetów działania, pełnionych funkcji, zasad udostępniania zbiorów i usług, źródeł finansowania, czy kultury organizacyjnej. Projekty ich łączenia (por. BABIN 2006/4/223) uznawane są więc za kontrowersyjne i spotykają się z silnym sprzeciwem społeczności bibliotecznej, a podjęcie takiej współpracy wiąże się z koniecznością wprowadzenia radykalnych nieraz zmian i zgody na wiele ustępstw ze strony personelu obu typów instytucji. Ze względu na ograniczenia budżetowe i możliwe do uzyskania, dzięki dzieleniu się kosztami i przestrzenią, oszczędności, część bibliotecznych decydentów w Stanach Zjednoczonych wybrało jednak oferowanie usług w takim modelu. Autorki – bibliotekarki mające doświadczenie w pracy w połączonych bibliotekach publicznych (BP) i uniwersyteckich (BU), omawiają, na podstawie 5 studiów przypadku, czynniki, które należy uwzględnić przy ocenie zasadności i sensowności dokonywania takich fuzji, i tych, które mogą decydować o ich powodzeniu lub porażce; przedstawiają też sugestie dotyczące zarządzania różnymi aspektami tego typu przedsięwzięć.

Projekty budowy zasobów wolnych, czyli darmowych i udostępnianych na otwartej licencji materiałów edukacyjnych (OME), takie jak OpenCourseWare, otwarte moduły edukacyjne, czy cyfrowe biblioteki wolnych podręczników i lektur rozwijane są od ponad 15 lat, z nadzieją, że przyczynią się one do upowszechnienia edukacji i pozwolą na znaczne oszczędności, dzięki eliminacji konieczności kupowania przez uczniów czy rady szkolne drogich podręczników i materiałów dydaktycznych. W artykule zreferowano wyniki badania sprawdzającego wpływ oraz ocenę kosztów i jakości takich zasobów wśród wykładowców i studentów amerykańskich college’ów, w kontekście inicjatywy o nazwie Project Kaleidoscope.

Kwestia tego, jakie książki można udostępniać więźniom nabrała w Stanach Zjednoczonych rozgłosu w trakcie szeroko komentowanego przez media procesu Stevena Hayesa sądzonego w 2007 r. za zamordowanie rodziny Petit. Prokuratura żądała w tej sprawie dostępu do historii wypożyczeń oskarżonego i kwestionowała politykę kształtowania zbiorów w bibliotekach zakładów karnych, w których wcześniej przebywał, utrzymując, że czytał książki, które inspirowały go do zbrodni i podsycały jego przestępcze skłonności. W artykule omówiono cele, misję i zasady działania bibliotek więziennych, przeanalizowano też obecne procedury gromadzenia i udostępniania zbiorów w amerykańskich instytucjach tego typu oraz zagadnienia związane z ochroną danych z kont bibliotecznych więźniów i przysługujących im w tym zakresie praw.