Babin

Omówiono rozszerzony w 2012 r. program nauczania przedmiotu „design biblioteczny” (czyli projektowanie form użytkowych dla bibliotek) realizowany w Petersburskim Technikum Technologii Bibliotecznych i Informacyjnych oraz jego wpływ na rozwój aktywności twórczej i kreatywności młodzieży. Celem kursu jest przekazanie uczniom wiedzy z zakresu projektowania i techniki komputerowej, która pozwoli im na realizację własnych twórczych pomysłów i stosowanie nowatorskich rozwiązań plastycznych.

Flipped classroom, czyli odwrócone lekcje to koncepcja powstała w Stanach Zjednoczonych pod koniec ubiegłego wieku i zyskująca w środowisku edukacyjnym coraz większą popularność. Jej idea polega na zmianie kolejności faz nauczania, czyli etapów prezentacji nowego materiału i jego powtarzania. W odwróconej szkole, uczniowie oglądają w domu przygotowaną przez nauczyciela prezentację w formie multimedialnej, a na zajęciach powtarzają, ćwiczą w praktyce i utrwalają to, co widzieli, dzięki czemu poza szkołą mogą uczyć się w odpowiednim dla siebie tempie i czasie, a na lekcjach wyjaśniać wątpliwości, dyskutować, pracować nad wspólnymi projektami i korzystać z indywidualnej pomocy nauczyciela. W artykule przybliżono specyfikę tego modelu, projekty realizowane zgodnie z jego założeniami oraz zalety i ograniczenia flipped classroom w kontekście edukacji na poziomie podstawowym i średnim. Omówiono również rolę, jaką odgrywają w tym systemie biblioteki szkolne i przytoczono liczne opinie nauczycieli i bibliotekarzy na temat skuteczności tej formy nauczania i związanych z nią wyzwań.

W czasach szybkich technologicznych przemian, producenci i dostawcy zautomatyzowanych systemów dla bibliotek (ZSB) zmuszeni są do ostrej rywalizacji i szukania nowych, kreatywnych rozwiązań oraz jak najszybszego wprowadzania ich na rynek. W artykule omówiono obecny stan tego przemysłu na świecie, w tym kondycję największych firm z branży i ich aktualną ofertę, trendy i kierunki rozwoju bibliotecznych platform i oprogramowania, przyszłość zintegrowanych systemów bibliotecznych oraz pozycję na rynku produktów rozwijanych zgodnie z ideą open source.

Zgodnie z wytycznymi dotyczącymi pożądanych zachowań pracowników służb informacyjnych, opracowanymi przez sekcję ALA pn. Reference and User Services Association (RUSA), od bibliotekarzy oczekuje się podejścia przyjaznego użytkownikom i wywołującego u nich uczucie komfortu w sytuacjach, które mogą być odbierane jako onieśmielające, ryzykowne, dezorientujące, czy też przytłaczające. Sprawianie, by czytelnik czuł się wygodnie, jako osoba mile widziana, traktowane jest jako część pracowniczych obowiązków, jednak w literaturze bibliotekoznawczej znaleźć można niewiele badań analizujących rolę emocji, specyfikę przyjaznych zachowań i psychologiczne metody nawiązywania odpowiednich relacji z użytkownikiem. Aby zapełnić tę lukę, autorzy przywołują w kontekście bibliotecznym koncepcję pracy emocjonalnej i prezentują wyniki jakościowej analizy związanych z nią doświadczeń amerykańskich bibliotekarzy.

Aktywność organizacji humanitarnych koncentruje się głównie na zapewnieniu ofiarom katastrof, klęsk żywiołowych i konfliktów możliwości zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, czyli żywności, wody, ubrań, prowizorycznych schronień i lekarstw. Choć priorytetowe znaczenie tego typu działań nie ulega wątpliwości, ważnym czynnikiem w procesie usuwania skutków różnego typu kataklizmów jest także zapewnienie poszkodowanym dostępu do wiedzy i informacji. Z danych UNESCO z 2011 r. wynika, że tylko 2% środków z międzynarodowych funduszy pomocowych przeznaczanych jest na cele edukacyjne. Zmiany tej sytuacji i włączenia zasobów informacyjnych do podstawowych programów ratunkowych domagają się od lat działacze „Bibliotek bez granic”, argumentując, że książki dają nadzieję, czyli coś niezwykle ofiarom potrzebnego, pomagają w łagodzeniu efektów traumatycznych przeżyć i pozwalają odzyskać poczucie normalności. Autor przybliża w tekście historię, cele działalności i dotychczasowy dorobek tej organizacji.

Analiza danych o wykorzystaniu zasobów to standardowe narzędzie pozwalające na uzasadnienie wydatków na gromadzenie, ocenę efektywności procesów zarządzania zbiorami oraz uzasadnienie wartości usług świadczonych przez biblioteki i oferowanych przez nie źródeł. W czasach, w których instytucje te muszą szukać sposobów na legitymizację prowadzonych działań i promocję roli, jaką pełnią, produkcja, gromadzenie i wykorzystywanie takich informacji zaczyna pełnić coraz istotniejszą funkcję. Aby sprawdzić praktyki w tym zakresie, powiązane z kształtowaniem i udostępnianiem zbiorów bibliotecznych, w sierpniu 2011 r. przeprowadzono sondaż online skierowany do pracowników bibliotek akademickich ze Stanów Zjednoczonych. Artykuł zawiera prezentację wyników i wniosków z tego badania.

Badania nad efektywnością realizowanych na uczelniach wyższych programów edukacji informacyjnej oraz kompetencjami informacyjnymi studentów w środowisku edukacyjnym prowadzone są od ponad 20 lat, jednak pytanie, w jakim stopniu osoby kończące studia są faktycznie przygotowane do wyszukiwania, ewaluacji i wykorzystywania informacji w miejscu pracy, a nie nauki, pozostaje w dużej mierze nierozstrzygnięte. Szukając na nie odpowiedzi, autorzy przeprowadzili jesienią 2012 r. serię pogłębionych wywiadów z 23 amerykańskimi pracodawcami, zbierając ich opinie na temat przygotowania absolwentów uczelni do rozwiązywania problemów informacyjnych, przeanalizowali również tę kwestię z perspektywy osób, które w ciągu ostatnich sześciu lat zdobyły dyplom szkoły wyższej i podjęły pracę, wykorzystując w tym celu 5 grup fokusowych z 33 absolwentami college’ów i uniwersytetów. Artykuł jest syntezą raportu z jednego z zakrojonych na szeroką skalę badań nad zachowaniami informacyjnymi młodych dorosłych, prowadzonych przez inicjatywę Project Information Literacy we współpracy z Uniwersytetem Harvarda (Berkman Center for Internet and Society) i Szkołą Informacji Uniwersytetu Waszyngtońskiego, opublikowanego pod nazwą Learning curve: how college graduates solve information problem once they join the workplace (2012).

W 2011 r., wraz z pojawieniem się MOOC (zob. babin.bn.org.pl/?p=1898), czyli wykładów rozpowszechnianych w sieci w formie krótkich filmów połączonych z pozwalającymi sprawdzić swoją wiedzę testami wyboru, quizami kształtującymi oraz forami online do dalszych dyskusji, oceny koleżeńskiej i wymiany informacji, zaczęto przedyskutowywać na nowo role instytucji edukacyjnych wyższego szczebla i studentów oraz ich wzajemne relacje. Choć MOOC nie są opracowywane konkretnie w celu optymalizacji procesu nauczania, uważa się, że bazują one na solidnych metodologicznych podstawach, porównywalnych z podstawami zajęć prowadzonych przez uczelnie w sformalizowanym trybie. Aby zweryfikować tę tezę i znaleźć empiryczne dowody na jej poparcie, autorzy dokonali przeglądu literatury przedmiotu, prezentując w artykule zebrane dane i wnioski z badania.

Pinterest – społecznościowa witryna internetowa, funkcjonująca jak cyfrowa tablica do przypinania informacji i umożliwiająca m.in. dzielenie się materiałami wizualnymi (fotografiami, plikami graficznymi, filmami itp.), ich organizowanie i porządkowanie oraz tworzenie i śledzenie kolekcji tematycznych, zyskuje coraz więcej zwolenników, także w sektorze bibliotecznym i edukacyjnym (por. babin.bn.org.pl/?p=1494). Serwis, utworzony w 2010 r., w 2012 r. miał już ponad 11 milionów użytkowników, a ich liczba wciąż rośnie. Władze Biblioteki University of Regina (Kanada) postanowiły sprawdzić w pilotażowym badaniu, czy Pinterest można wykorzystać jako narzędzie wzbogacające usługi biblioteczne i służące pogłębieniu komunikacji z użytkownikami. Postanowiono zbadać także potencjał tego serwisu jako narzędzia pomocnego w realizacji zadań wykonywanych przez Bibliotekę, takich jak: wspieranie działalności naukowej, nauczania i budowania społeczności akademickiej.

W artykule omówiono pozarządowy program rozwoju bibliotek publicznych w najuboższych i zniszczonych przez lata konfliktów regionach Gwatemali i Hondurasu, realizowany przez Frances and Henry Riecken Foundation – organizację, której misją jest poprawa sytuacji lokalnych społeczności i promocja demokracji przez zapewnianie dostępu do wiedzy i edukacji oraz budowę społeczeństwa obywatelskiego. Autorka przedstawia założenia tej inicjatywy, zakres działań funkcjonujących w jej ramach bibliotek oraz ewolucję modelu ich prowadzenia i finansowania w ciągu ostatnich 10 lat.