Babin

Biblioteka Narodowa Finlandii (BNF) prowadzi od 2012 r. Projekt Digitalizacji Języków Pokrewnych (Digitisation Project of Kindred Languages), którego celem jest przeniesienie na formę cyfrową i opublikowanie online w wolnym dostępie, na otwartej platformie DSpace, ok. 1200 książek i ponad 100 tytułów czasopism w różnych, w tym zagrożonych językach z rodziny uralskiej. Powstała w jego ramach kolekcja ugrofińska (Fenno-Ugrica) zawiera obecnie ponad 110 tys. stron książek i ok. 90 tys. stron czasopism dostępnych dla wszystkich zainteresowanych, niezależnie od ich miejsca pobytu. Projekt jest wspierany finansowo przez Fundację Kone i stanowi część jej programu językowego koncentrującego się na dokumentacji rzadkich języków ugrofińskich, fińskiego i języków mniejszości narodowych Finlandii. Docelowo, udostępnione materiały mają stanowić największy na świecie zasób w językach uralskich. NBF chce również zapewnić użytkownikom Fenno-Ugrica narzędzia umożliwiające prowadzenie badań lingwistycznych, interaktywne wykorzystanie zdigitalizowanych zbiorów i wspieranie nauki obywatelskiej (ang. citizen science), wykorzystując w tym celu społecznościowe innowacje i nowe formy partnerstwa.

Zasady neutralności sieci zostały uregulowane w Stanach Zjednoczonych w 2010 r. przez Federalną Komisję Komunikacji (FCC). Zakładały one transparentność działań dostawców usług i łączy internetowych (ISP), zakaz blokowania przez nich dopuszczalnych prawem treści oraz brak dyskryminacji przy zarządzaniu transmisją, ze względu na lokalizację, rodzaj przesyłanych danych stosowane protokołu itp. Nakładały więc na ISP obowiązek zapewnienia takich samych warunków dostępu (w tym tej samej prędkości) do wszystkich sieciowych serwisów oraz równego traktowania ruchu przechodzącego przez ich infrastrukturę, niezależnie od tego z jakich stron pochodzi. Regulacje te zostały zaskarżone przez firmę Verizon – jednego z największych operatorów telekomunikacyjnych w Stanach Zjednoczonych, a na początku 2014 r. Federalny Sąd Apelacyjny dla Dystryktu Kolumbii rozstrzygnął jej pozew przeciw FCC na korzyść dostawcy.

W artykule omówiono metodologię i wyniki przeglądu angielskojęzycznej literatury z zakresu katalogowania i klasyfikacji z lat 2011-2012, poświęconej zarówno teorii jak i praktykom stosowanym przy opisie i zapewnianiu dostępu do zasobów bibliotecznych. W badanym okresie przeprowadzono testy RDA, dokonano rewizji tego standardu i ostatecznie podjęto decyzję o jego wdrożeniu, duża część referowanego piśmiennictwa koncentruje się wiec na tematyce RDA oraz założeń i zastosowań modelu FRBR, stanowiącego podstawę nowych zasad katalogowania, a także eksperymentom z prototypami i słownikami w składni Linked Data. Inne zagadnienia uwzględnione w badaniu to klasyfikacje, słowniki kontrolowane, kartoteki wzorcowe, ewaluacja i historia katalogowania, katalogowanie specjalnych formatów, serwisy wyszukiwawcze, metadane w formatach innych niż AACR2/RDA, organizacja pracy w procesie katalogowania oraz edukacja i kariery zawodowe katalogerów.

Biblioteka Rodneya A. Briggsa Uniwersytetu Minnesota Morris (UMM), podobnie jak inne biblioteki szkół wyższych, zapewnia swoim użytkownikom dostęp do zasobów bibliotecznych, usług informacyjnych i nowych technologii, oferuje przestrzeń do nauki i współpracy, i wspiera realizację potrzeb badawczych i edukacyjnych kampusu. W jeden piątkowy wieczór w miesiącu, organizuje też od kilku lat wydarzenie wykraczające poza tradycyjną misję placówki akademickiej: noce gier (Game Night @ Briggs Library), w czasie których studenci mogą w gronie znajomych relaksować się uczestnicząc w różnego typu rozgrywkach.

Podobnie jak inne biblioteki w kraju i na świecie, Niemiecka Biblioteka Narodowa (Deutsche Nationalbibliothek – DNB) musiała zmierzyć się w ostatnich latach z wyzwaniami związanymi z szybkim rozwojem technologii w środowisku informacyjnym i wymuszanymi przez ten proces zmianami. Wiązały się one m.in. z koniecznością przemyślenia sposobów realizacji misji tej instytucji, w tym zadań związanych z gromadzeniem, zwłaszcza po rozszerzeniu w 2006 r. mandatu DNB o publikacje elektroniczne wszystkich typów i o obowiązek ich rejestracji, archiwizacji i długotrwałego udostępniania obecnym i przyszłym pokoleniom. Adaptacja do nowych wymogów i społecznych oczekiwań w bibliotece chcącej zachować status innowacyjnej instytucji, wymagała starannego planowania i wytyczania działań oraz stałego monitorowania ich przebiegu, na podstawie jasno opracowanej strategii i usystematyzowanego podejścia. Oznaczała również konieczność rewizji stosowanych procedur i pełnionych funkcji i, w określonych przypadkach, ich zaprzestania lub ustalenia na nowo. W artykule przedstawiono proces rozwoju nowych zasad funkcjonowania od strony organizacyjnej oraz przykłady i efekty ich implementacji, koncentrując się na sferach aktywności mających duże znaczenie dla przyszłości DNB.

XXI wiek to dla bibliotek okres wielu wyzwań, którym usiłują sprostać definiując na nowo swoje miejsce w społecznej tkance oraz sposób świadczenia usług. W historycznej perspektywie, zmiany zakresu działań i funkcji tych instytucji oraz rekonstrukcja zajmowanej przez nie wirtualnej i fizycznej przestrzeni to wg autorek podróż w czasie, która nie ma charakteru liniowego. Wykorzystując jako studium przypadku historię rozwoju bibliotek publicznych w Australii, argumentują one, że obecne spojrzenie na rolę tych miejsc jako lokalnych centrów kulturalno-oświatowo-informacyjnych nie jest nowe, lecz stanowi nieświadomy powrót do punktu wyjścia, czyli idei przyświecających twórcom wczesnych australijskich bibliotek zakładanych w szkołach, instytutach naukowych oraz siedzibach różnych stowarzyszeń i organizacji. Analizują również krytycznie współczesne debaty dotyczące pozycji bibliotek w społeczeństwie transformacji i w nowych warunkach technologicznych.

Biblioteki dziedzinowe i specjalne, podobnie jak innego typu placówki biblioteczne, muszą walczyć z cięciami budżetowymi oraz przekonaniem, że jedynie generują koszty i w erze cyfrowej nie są już potrzebne. W artykule omówiono problemy wynikające z likwidowania takich bibliotek oraz losy ich unikalnych zbiorów i wyspecjalizowanych usług po zamknięciu.

Biblioteki w Stanach Zjednoczonych korzystają często z systemów wypożyczeń międzybibliotecznych i dostarczania dokumentów (Interlibrary Loan / Document Delivery – ILL/DD) w ramach różnych konsorcjów bibliotecznych, jak też z systemu płatnych usług (ILL Fee Management – IFM) OCLC i katalogu WorldCat oraz ze świadczącego podobne usługi niemieckiego centralnego katalogu online KVC (Karlsruhe Virtual Catalogue). KVC przydatny jest też dla bibliotek europejskich, które nie włączyły danych o swoich zbiorach do systemu OCLC, np. umożliwia on wyszukiwanie w bazach niemieckich księgarń Amazon.de i Abebooks.de. Autor – pracownik Biblioteki Uniwersytetu Notre Dame (Indiana, USA), na podstawie własnych doświadczeń, omawia procedury, sukcesy i trudności związane z pozyskiwaniem przez amerykańskich bibliotekarzy tekstów dokumentów zamawianych z bibliotek zagranicznych.

Uniwersytet stanowy Kansas (University of Kansas –KU) kształci ok. 28 tys. studentów i zatrudnia 5300 personelu. Od 2009 r. zarządzają nim nowe władze, których celem jest m.in. utrzymanie dotychczasowej liczby osób na studiach licencjackich, zachęcenie podobnego jak dotąd ich odsetka do kontynuowania nauki na studiach magisterskich i doktoranckich, obniżenie kosztów działalności, zwiększenie efektywności nauczania i uznania ze strony miejscowej społeczności. W ramach programu „Zmiany prowadzące do doskonałości” (Changing for Excellence) powołano grupę roboczą analizującą pracę wszystkich jednostek administracyjnych, w tym biblioteki.

Mimo stałego rozwoju usług e-administracji i wzrostu ich zakresu i złożoności, istnieje nadal duża liczba obywateli, dla których z wielu różnych względów (brak wiedzy, umiejętności, słaby dostęp do technologii sieciowych i in.) serwisy te pozostają niedostępne. Szukając możliwości realizacji swoich potrzeb w nowym, elektronicznym systemie, osoby wykluczone cyfrowo korzystają często z pomocy pośredników informacji, takich jak biblioteki i inne instytucje sektora publicznego. Również władze, w coraz większym stopniu, polegają na bibliotekach jako ośrodkach mających zapewniać mieszkańcom pierwszy punkt dostępu do e-administracji oraz odpowiednie szkolenia i wsparcie informacyjne i techniczne (por. BABIN 2008/2/129, BABIN 2010/3/183). W artykule przedstawiono wyniki badania poświęconego analizie achowań informacyjnych i ich wpływu na poziom wykorzystania sieciowych usług organów administracyjnych, identyfikacji barier w przepływie istotnych społecznie informacji oraz określeniu interakcji między placówkami bibliotecznymi i agencjami rządowymi w kontekście teorii światów informacyjnych i badań nad cyfrową integracją. Celem nadrzędnym projektu było zaprojektowanie na tej podstawie zasobu online dla bibliotekarzy świadczących dla swoich użytkowników usługi związane z e-administracją.