Babin

Audiobooki cieszą się z roku na rok rosnącą popularnością, a zapewnianie do nich dostępu stanowi dla bibliotek, w obecnym klimacie ekonomicznym i przy ograniczonych budżetach na zakup nowości, dużym wyzwaniem. Część z tych placówek wykorzystuje w celu powiększenia swoich zasobów tych materiałów darmowe e-audiobooki oferowane na coraz liczniejszych stronach internetowych. W artykule omówiono procedury ponownego zapisu i katalogowania popularnych książek w tym formacie z domeny publicznej, opracowane w bibliotece Johna M. Pfau (BJP) Kalifornijskiego Uniwersytetu Stanowego w San Bernardino.

Wyszukiwanie informacji multimedialnej (WIM) w dobie powszechnego dostępu do Internetu i coraz większego udziału internautów w tworzeniu cyfrowych treści stało się istotnym aspektem pracy bibliotecznej, a zasoby wizualne muszą spełniać potrzeby coraz bardziej wymagających użytkowników. Badania nt. różnych aspektów tego procesu mogą w znaczący sposób poprawić dostępność dokumentów multimedialnych i usprawnić pracę specjalistów zajmujących się indeksowaniem, katalogowaniem, archiwizowaniem czy udostępnianiem tego typu źródeł, a także projektantom stron internetowych czy administratorom bibliotek. W artykule, na podstawie przeglądu literatury przedmiotu omówiono ewolucję multimediów oraz badań nad WIM, przeanalizowano też, z punktu widzenia pracownika biblioteki publicznej, teoretyczne i praktyczne rozwiązania dotyczące WIM, wprowadzane we włoskim sektorze bibliotecznym w ciągu ostatnich 10 lat, w tym nowe zasady katalogowania.

RDA to nowe, anglo-amerykańskie zasady katalogowania, opracowane przez członków Joint Steering Committee for Development of RDA i mające zastąpić obowiązujące dotychczas, drugie wydanie AACR (Anglo-American Cataloging Rules). Strukturę RDA oparto na konceptualnych modelach FRBR, FRAD i ICP, by zapewnić lepszą prezentację danych w katalogach online i łatwiejsze odnajdywanie poszukiwanych informacji. Funkcjonalność i poprawność zapisów nowego standardu testowano pod koniec 2010 r. pod nadzorem Biblioteki Kongresu, Narodowej Biblioteki Medycznej Stanów Zjednoczonych i Narodowej Biblioteki Rolniczej, we współpracy z 23 bibliotekami, instytucjami edukacyjnymi i dostawcami książek. Po ocenie zebranych wyników, w czerwcu 2011 r., zarekomendowano wprowadzenie RDA z pewnymi zastrzeżeniami, w tym takim, że jego implementacja nie nastąpi przed 1 stycznia 2013.

W części wstępnej artykułu, na licznych przykładach, omówiono światowe tendencje w zakresie wspólnego katalogowania i tworzenia katalogów centralnych oraz scharakteryzowano system OCLC. Zaprezentowano też ułatwienia zwiększające możliwości wyszukiwania oraz coraz bardziej przyjazne interfejsy w nowoczesnych katalogach na przykładzie bibliotecznego oprogramowania komputerowego nowej generacji (system Primo firmy Ex Libris). Podkreślono, że integracja katalogów i wdrożenie nowoczesnych systemów bibliotecznych wymagają standaryzacji, m.in. wprowadzenia formatu UNIMARC, MARC21 lub metadanych Dublin Core (DCMI).

Katalogi lub narzędzia wyszukiwawcze nowej generacji (KNG) (zob. BABIN 2010/4/256) wykorzystują istniejące dane bibliograficzne z tradycyjnych, zintegrowanych systemów bibliotecznych, prezentując je w nowej, przyjaznej użytkownikowi formie. Doświadczenia wielu bibliotek wskazują na to, że implementacja KNG może prowadzić do odkrycia licznych błędów, pominięć i niespójności w rekordach katalogowych, niezauważalnych przy ich wyświetlaniu w tradycyjnych katalogach online, ma też często nieoczekiwane konsekwencje dla zajmujących się katalogowaniem bibliotekarzy i sposobu organizacji ich pracy. W artykule przedstawiono wyniki badania sprawdzającego czy i w jaki sposób wdrażanie KNG wpływa na katalogowanie w bibliotekach akademickich w Stanach Zjednoczonych.

W artykule zarysowano, z perspektywy amerykańskich bibliotekarzy, problemy związane z katalogowaniem źródeł obcojęzycznych, zwłaszcza w odniesieniu do języków podlegających modyfikacjom i zmianom, oraz ostatnie rozwiązania w tym zakresie (m.in. możliwości dodawania w rekordach bibliograficznych OCLC WordCat pól dla alfabetów niełacińskich – tzw. języków. JACKPHY, odpowiadających polom z ich transliterowanym zapisem), a następnie skupiono się na zagadnieniach związanych z opisem bibliograficznym i wyszukiwaniem materiałów w języku romskim (romani), który dopiero stosunkowo niedawno, w odniesieniu do jego kilku europejskich dialektów, zyskał pewien poziom standaryzacji i który nie ma jednej, usankcjonowanej przez jakikolwiek rząd, „oficjalnej” ortografii.

Na 7 konferencji sygnatariuszy Deklaracji Berlińskiej w Paryżu w 2009 r., promującej idee wolnego, elektronicznego dostępu do informacji, kwestii swobodnego wykorzystywania metadanych i rekordów katalogowych nadano taki sam priorytet jak literaturze akademickiej. Otwarty model reprezentacji danych w Internecie jest też propagowany przez bibliotecznych członków Konsorcjum W3C i powołany specjalnie w tym celu zespół Library Linked Data Incubator Group. Mimo że materiały biblioteczne są opracowywane i katalogowane przez organizacje sektora publicznego, a bibliotekarze są jednym z aktywniejszych środowisk promujących idee open access, opisy bibliograficzne nie są jednak dostępne dla wszystkich bezpłatnie i bez ograniczeń.