Babin

Biblioteki akademickie i publiczne muszą mierzyć się obecnie z ciągłymi zmianami, których skala, tempo i złożoność wykazują stałą tendencję wzrostową. Efektywne kierowanie organizacją w takich warunkach oraz powodzenie wprowadzanych innowacji zależą w dużej mierze od umiejętności przywódczych kadry zarządzającej tych instytucji i jej odpowiednich relacji z personelem. W artykule, na podstawie przeglądu literatury przedmiotu omówiono kompetencje przywódcze niezbędne do skutecznego zarządzania zmianami oraz najważniejsze czynniki warunkujące sukces projektów transformacji. Przedstawiono również wnioski z dwóch badań jakościowych przeprowadzonych w Hochschule für Angewandte Wissenschaften Hamburg (HAW) – Wyższej Szkole Nauk Stosowanych w Hamburgu, poświęconych przywództwu w bibliotekach akademickich i publicznych w okresie zmian oraz z ilościowego badania analizującego wpływ przyjętych przez dyrekcje bibliotek szkół wyższych stylów zarządzania oraz kultury organizacyjnej instytucji na kierownictwo średniego szczebla i szeregowych pracowników.

W wyniku przeprowadzonej w Danii w 2007 r. reformy municypalnej i dokonywanemu na szeroką skalę łączeniu instytucji badawczych i edukacyjnych (por. BABIN 2010/3/183), zmniejszono znacznie liczbę bibliotek naukowych i publicznych, a funkcjonujące nadal  instytucje zwiększyły znacznie swoje rozmiary; jednocześnie, w związku z koniecznością transformacji serwisów fizycznych na cyfrowe i spadkiem roli bibliotek na rynku wyszukiwania i dostarczania informacji, władze zaczęły podkreślać potrzebę stworzenia nowych koncepcji bibliotek i usług bibliotecznych. Powołany w 2009 r. przez duńskie Ministerstwo Kultury Komitet ds. Bibliotek Publicznych w Społeczeństwie Wiedzy, opublikował rok później raport, koncentrujący się na zmianie roli i zadań tych placówek, podkreślając w nim też powiązaną z tym potrzebę dopasowania do tych zmian kompetencji zawodowych personelu i kierownictwa bibliotek.

Bibliotekoznawstwo i informacja naukowa (BIN) to stale ewoluujące i poszerzające swój zakres dziedziny, co obliguje specjalistów bibliotecznych do szukania możliwości ciągłego dokształcania się i zdobywania nowych kompetencji zawodowych, by móc dotrzymać kroku nie tylko szybko rozwijającej się technologii ale też coraz bardziej złożonym potrzebom informacyjnym swoich użytkowników – dyplom BIN staje się w obecnych czasach nie końcem nauki, lecz dopiero początkiem edukacji bibliotekarza. W artykule podjęto próbę opisania zmieniającego się charakteru BIN i zmian dotyczących roli nauczania tej dyscypliny, przedstawiono również możliwości poszerzania wiedzy i podnoszenia specjalistycznych kwalifikacji przy pomocy narzędzi i technologii sieci 2.0.

Bibliotekarze i pracownicy sektora informacyjnego mają w swej pracy do czynienia z wieloma problemami natury prawnej, do których zaliczają się nie tylko kwestie przestrzegania praw autorskich, ale także ochrony prywatności, swobody dostępu do informacji, wolności słowa, cenzury, prawa pracy, statutowych podstaw działalności bibliotek i archiwów, czy prawnych wymogów przechowywania rekordów. Rozumienie przepisów prawa jest im niezbędne zarówno do odpowiedniego zarządzania zasobami jak i właściwej obsługi użytkowników Celem omawianego w artykule badania było sprawdzenie, czy i jakim zakresie problematyka ta jest uwzględniana w programach zajęć kanadyjskich szkół bibliotekoznawstwa i archiwistyki.

Debaty na temat zasadności odchodzenia od typowo zawodowej, bibliotecznej orientacji studiów z zakresu bibliotekoznawstwa i informacji naukowej (BIN) na rzecz bardziej teoretycznego, bazującego na badaniach ukierunkowania tzw. „szkół informacji” bądź podejścia wielodyscyplinarnego, skoncentrowanego na konkretnych aspektach bibliotekoznawstwa lub informacji naukowej, toczone są od ponad 20 lat. Wspólnym mianownikiem tych dyskusji jest akcentowanie potrzeby zmian programów nauczania BIN, pociągających za sobą konieczność reorganizacji, integracji bądź łączenia wydziałów BIN z innymi jednostkami oraz dostosowywanie ich do potrzeb współczesnego rynku pracy. W artykule przedstawiono wyniki badania dotyczącego sposobów udoskonalania kierunku BIN na jednej z amerykańskich uczelni, w celu umożliwienia studentom nabycia wiedzy i kwalifikacji niezbędnych w zawodach związanych z tą szybko ewoluującą dziedziną.

Nauczanie prowadzone z wykorzystaniem sieci komputerowych i Internetu staje się obecnie częścią oferty coraz większej części uczelni wyższych na całym świecie. Celem omawianego w artykule badania było określenie zakresu wykorzystania e-learningu (EL) na wydziałach bibliotekoznawstwa i informacji naukowej (BIN) i zidentyfikowanie globalnych tendencji związanych z implementacją EL w programach studiów bibliotekoznawczych. Autorzy przeanalizowali w tym celu zawartość dostępnych w języku angielskim stron domowych 370 programów BIN z Afryki, Azji, Europy, Ameryki i Oceanii.