Babin

Jedną z bardziej znaczących zmian społeczno-ekonomicznych i naukowych w ciągu ostatnich kilku lat było uznanie zbiorów danych za wartościowe aktywa stanowiące dla gospodarki cenny „surowiec” i mogące generować, dzięki rozwojowi powiązanych z nimi serwisów i usług, znaczące zyski. Głównym napędem tej ewolucji stała się Web of Data (Sieć Danych), której szacunkowe rozmiary przekraczają obecnie ponad 100 miliardów semantycznie powiązanych jednostek. Konceptualną realizacją sieci danych jest model Linked Open Data (LOD), który poprzez wykorzystanie sieciowych technologii, takich jak RDF (Resource Description Format), umożliwia otwarcie publicznych danych w czytelnych maszynowo formatach na ponowne używanie i rozpowszechnianie.

Biblioteka Brytyjska zaczęła wydawać brytyjską bibliografię narodową (BNB) jako Linked Open Data (LOD) w lipcu 2011 r. W artykule opisano prace związane z tworzeniem BNB w tej formie, ze szczególnym uwzględnieniem wizualizacji rekordów w modelu RDF (Resource Description Network) oraz przebiegu technicznego procesu konwersji danych bibliograficznych w formacie MARC 21 na Linked Data, z wykorzystaniem istniejących zasobów. Przedstawiono również założenia i cele tego projektu, wyzwania i korzyści związane z jego realizacją, dotychczas osiągnięte rezultaty oraz plany na przyszłość.

Inicjatywy na rzecz budowy OpenCourseWare (OCW), czyli otwartych zasobów edukacyjnych to coraz bardziej popularny fenomen w środowisku akademickim, a liczba cyfrowych treści i kursów online oferowanych w wolnym dostępie przez uczelnie na całym świecie stale wzrasta; nie wypracowano jednak jak dotąd znormalizowanych zasad implementacji tego typu projektów, poszczególne platformy edukacyjne różnią się więc między sobą sposobem wewnętrznej organizacji, strukturą i infrastrukturą technologiczną. Materiały deponowane w repozytoriach OCW nie są też opisywanie w ujednolicony sposób, a jednym z największym wyzwań, przed jakimi stoi ruch Open Access jest heterogeniczność istniejących repozytoriów OCW i problemy związane ze współpracą międzyuczelnianą oraz możliwością wyszukiwania i ponownego wykorzystywania oferowanych zasobów. W artykule zaproponowano wykorzystanie modelu Linked Open Data jako ram dla stworzenia bardziej zintegrowanego i współoperatywnego systemu wymiany, odkrywania i współdzielenia danych i metadanych dostępnych w ramach modelu OCW, w tym przez strony OCW-Universia – konsorcjum promującego i upowszechniającego koncepcję otwartych platform edukacyjnych w krajach Ameryki Łacińskiej.

Systemy organizacji wiedzy (KOS), w tym zwłaszcza tezaurusy, pełnią istotną rolę w zarządzaniu informacją i optymalizacji jej wyszukiwania, a ich znaczenie wzrasta wraz z postępami w rozwoju Sieci Semantycznej i Linked Data, brak uniwersalnego programistycznego interfejsu i standardów opisu utrudnia jednak wykorzystanie KOS w środowisku sieciowym i zapewnienie ich semantycznej współoperatywności. W artykule przedstawiono podstawowe wyznaczniki koncepcji tezaurusów w postaci Linked Open Data (LOD) jako dynamicznego systemu informacyjnego, a nie statycznego źródła danych, a następnie przeanalizowano problem opisu, publikacji, linkowania i użytkowania tezaurusów jako zbioru zasobów terminologicznych, proponując nowe, systematyczne podejście do udostępnia tych słowników jako LOD.

Centrum Usług Bibliotecznych Nadrenii Północnej -Westfalii (HBZ) eksperymentuje z technologiami Sieci Semantycznej i Linked Open Data (LOD) od 2009 r., koncentrując się zarówno na aspektach technicznych, jak i prawnych związanych ze zmianą paradygmatu dostarczania i reprezentacji danych. Od 2010 r, jako jedna z pierwszych niemieckich instytucji, biblioteka ta udostępnia dane katalogowe w domenie publicznej. Bazujący na nich nowy serwis LOD pn. lobid.org (Linking Open Bibliographic Data) uruchomiono w tej instytucji w sierpniu tego samego roku i od tej pory jest on stale rozwijany (doskonalone są m.in. procesy konwersji, modele danych i oprogramowanie). W artykule przybliżono cele przyświecające twórcom tego projektu, architekturę techniczną i sposób funkcjonowania nowego systemu oraz plany jego dalszego rozwoju

Wraz z rozwojem inicjatywy Linked Open Data (LOD) czyli skojarzonych / powiązanych danych udostępnianych w otwartej formie, coraz bardziej istotnymi elementami nowego, otwartego, globalnego środowiska informacyjnego stają się różnego typu słowniki, stanowiące podstawę funkcjonalności LOD i mogące potencjalnie odgrywać rolę semantycznych punktów odniesienia ułatwiających wzajemne powiązania między heterogenicznymi zbiorami danych i wspierających integrację informacji oraz tworzenie nowych ścieżek ich wyszukiwania. Wdrażanie LOD w słownikach kontrolowanych postulowane jest również w środowisku bibliotecznym, a wśród instytucji, które zajęły się konwersją danych bibliotecznych na ten model wymienić można m.in. biblioteki narodowe Norwegii, Szwecji, Węgier i Bibliotekę Kongresu, jednak implementacja technologii otwartych, powiązanych danych w sektorze związanym z ochroną dziedzictwa kulturowego znajduje się nadal na etapie eksperymentalnym. Autorka omawia jeden z takich pilotażowych projektów, związany z rozwojem słownika nazw osobowych amerykańskich artystów jazzowych dla aplikacji LOD.