Babin

Różnice indywidualne, takie jak płeć, wiek, wykształcenie i doświadczenie w wykorzystywaniu zasobów w różnych formatach są kluczem do zrozumienia specyficznych form ludzkich reakcji i zachowań oraz mechanizmów akceptacji nowych technologii. Przyjmując za punkt wyjścia demograficzne aspekty podziału cyfrowego, w artykule omówiono, na podstawie przeglądu literatury przedmiotu oraz sondaży online, sposób podejścia użytkowników chińskich bibliotek do materiałów w formie drukowanej i elektronicznej w kontekście cech indywidualnych. Celem badania było stworzenie nowej perspektywy dla badań nad kształtowaniem zbiorów bibliotecznych i opracowywaniem najlepszych praktyk w tym zakresie oraz pomoc bibliotekom akademickim z Chin w lepszym dostosowywaniu swojej oferty do zróżnicowanych potrzeb informacyjnych odbiorców i zmniejszeniu barier w dostępności zasobów i usług tych placówek.

Budynki bibliotek oraz sposób aranżacji ich wnętrz mają duży wpływ na kształtowanie zachowań czytelniczych i kreowanie pozytywnych doświadczeń odwiedzających je osób, przeprowadzono jednak jak dotąd niewiele badań empirycznych poświęconych analizie tych procesów w bibliotekach publicznych. Autorka postanowiła sprawdzić, korzystając z metodologii badań etnograficznych, jak wyglądają interakcje użytkowników tych instytucji z przestrzenią, technologiami internetowymi i oferowanymi zasobami, oraz jak oddziaływania te wpływają na wizerunek i odbiór biblioteki. Jako przedmiot obserwacji wybrała Biblioteca Municipal Almeida Garrett (BMAG) w Porto (Portugalia), ze względu na jej nowoczesną, innowacyjnie zaprojektowaną i cieszącą się uznaniem ekspertów siedzibę, dużą liczbę odwiedzających i wypożyczeń oraz dobry dostęp do sieci www. Jednym z etapów projektu było też stworzenie profili użytkowników BMAG, odzwierciedlających typowe sposoby wykorzystywania i anektowania przestrzeni oraz posługiwania się dostępną infrastrukturą i źródłami bibliograficznymi.

Biblioteki publiczne w Ameryce Północnej angażują się od lat w programy promocji czytelnictwa wśród małych dzieci, próbując zapewniać ich opiekunom pomoc i szkolenia w tym zakresie, oraz przydatne materiały bazujące na wynikach najnowszych badań, dowodzących roli, jaką odgrywa wczesne dzieciństwo w rozwoju człowieka i kształtowaniu jego nawyków czytelniczych. Mimo pomocy takich jak pakiet edukacyjny ALA / PLA (Public Libraries Association) pn. Every Child Ready to Read, wraz ze wzrostem jezykowego, kulturowego i ekonomicznego zróżnicowania kanadyjskiej populacji, zadanie zapewnienia wszystkim grupom użytkowników usług dostosowanych do specyficznych potrzeb dzieci w wieku od urodzenia do 5 roku życia staje się coraz bardziej skomplikowane. Strony biblioteczne to bogate źródło łatwo dostępnych informacji na temat tego, jak biblioteki radzą sobie z tym wyzwaniem i jakie jest ich podejście do kwestii związanych z wczesną nauką czytania. W artykule przedstawiono wynika badania analizującego kanadyjskie źródła tego typu pod kątem przekazu, jaki kierują do rodzin oraz rodzaju reklamowanych przez nie zasobów i usług dla najmłodszych odbiorców.

W Stanach Zjednoczonych szacuje się, że jedno na 88 dzieci ma zespół ASD (Autism Spectrum Disorder), czyli autyzm – neurobiologiczne schorzenie objawiające się zaburzeniami w zakresie interakcji społecznych, komunikacji i umiejętności behawioralnych. Co ważne, w niektórych sytuacjach dzieci autystyczne szybciej oswajają się z komputerami, w szczególności z dostępnymi coraz powszechniej tabletami, niż z obiektami realnymi. W przezwyciężaniu trudności życiowych i szkolnych, na jakie napotykają dzieci autystyczne, pomocne okazały się odpowiednio dobrane aplikacje na tablety, których zawartość jest dostosowana do możliwości poznawczych i psychiki tych dzieci. Takie urządzenia, z odpowiednio dobranym oprogramowaniem, zaczynają być wykorzystywane w niektórych amerykańskich bibliotekach publicznych.

W artykule przedstawiono doświadczenia bibliotek River Campus Uniwersytetu w Rochester (UR) (USA) związane z ich dostosowywaniem się do potrzeb użytkowników. Omówiono metodę badawczą (Rochester method), która pozwoliła na lepsze dopasowanie usług, zbiorów, wyposażenia oraz formy prezentacji i funkcjonowania biblioteki w przestrzeni cyfrowej do potrzeb studentów i wykładowców uczelni. W „metodzie Rochester” wykorzystano elementy stosowane w badaniach antropologicznych i etnograficznych. Pomysł opracowania techniki badania potrzeb użytkowników pojawił się w 2001 r. Autorka artykułu, Susan Gibbons, uczestniczy w tym projekcie od ośmiu lat. W zespole badawczym pracuje także antropolog, dr Nancy Fried Foster.

Celem badania ankietowego przeprowadzonego wśród studentów Uniwersytetu w Ankarze (UA) było poznanie ich opinii i zwyczajów związanych z korzystaniem z biblioteki cyfrowej. Objęto nim grupę wybranych losowo 280 studentów z trzech wydziałów. Badanie osadzono w szerszym kontekście – szukano zależności pomiędzy zachowaniami i nawykami związanymi z posługiwaniem się Internetem oraz sposobami i źródłami pozyskiwania informacji, a korzystaniem z biblioteki cyfrowej.

W artykule przedstawiono częściowe wyniki badań ankietowych Pew Research Center (PRC) – prestiżowego, niezależnego ośrodka badawczego ze Stanów Zjednoczonych, poświęconych roli bibliotek publicznych w życiu Amerykanów oraz wykorzystaniu i ocenie usług bibliotecznych w erze cyfrowej. Raport pn. “Library Services in the Digital Age” opublikowany na początku 2013 r., został opracowany przez Pew Internet and American Life Project – jedną z jednostek badawczych think tanku PRC, zajmującą się społecznymi aspektami używania nowoczesnych urządzeń i mediów elektronicznych. Zawiera dane z telefonicznych sondaży przeprowadzonych w październiku i listopadzie 2012 r. na reprezentatywnej grupie 2252 osób.

Z badań sondażowych prowadzonych wśród studentów wynika, że poświęcają oni obecnie znacznie mniej czasu na naukę niż ich poprzednicy w ubiegłych dekadach (od lat 60. ubiegłego wieku, liczba godzin spędzanych tygodniowo na uczeniu się przez studiujących w trybie dziennym zmniejszyła się o połowę), trudno jednak jednoznacznie określić wpływu tego spadku na osiągnięcia i poziom umiejętności informacyjnych badanych. Niejasne jest również to, czy samodzielna ocena przez respondentów własnych zachowań faktycznie odzwierciedla to, co naprawdę robią w czasie przeznaczonym na naukę, i jaką część z wielogodzinnego pobytu w bibliotece, w celach edukacyjnych, poświęcają np. na zakupy online, aktualizację statusu na Facebooku czy czatowanie ze znajomymi. Aby zebrać wiarygodne dane na ten temat, autorzy przeprowadzili jesienią 2011 r. kilkutygodniowe obserwacje na próbie 730 studentów z dwóch uczelni wyższych położonych na Long Island (Stany Zjednoczone); porównali też uzyskane przez siebie wyniki z rezultatami wcześniejszych badań, realizowanych z wykorzystaniem innych metodologii.

Aby zwiększyć dostępność swoich zasobów dla osób z różnego rodzaju niepełnosprawnością, biblioteki gromadzą materiały w różnych, przeznaczonych dla nich formatach, a wraz z rozwojem technologii rośnie też liczba alternatywnych form zapisu dokumentów. Choć wiele standardów katalogowania zawiera wytyczne przeznaczone dla określania dokładnej charakterystyki takich typów materiałów, większość z nich koncentruje się na opisie książek w systemie Braille’a. Ze względu na brak ustalonych, szczegółowych zasad katalogowania dla innych formatów, wiele bibliotek nie jest w stanie opisać odpowiednio takich pozycji, a część z nich dostosowuje standardy do własnych potrzeb, co skutkuje powstawaniem różnych, niespójnych rekordów dla tych samych pozycji i może utrudniać dostęp do informacji niepełnosprawnym użytkownikom. W artykule zaproponowano więc przegląd, modyfikację i rozszerzenie 4 wydania bazujących na AACR2R Koreańskich Zasad Katalogowania (KZR4) i pól koreańskiego formatu MARC (KORMARC), by umożliwić pełny opis dokumentów w różnych formach zapisu. Zmiany te przeznaczono dla społeczności bibliotecznej w Południowej Korei, jednak wg autorów sugerowane rozwiązania mogą się okazać przydatne także dla bibliotekarzy z innych krajów.

Z powstałego w 2010 roku raportu OCLC „The Digital Information Seeker” wynika, że 84% użytkowników rozpoczyna poszukiwanie informacji od wyszukiwarek internetowych, a tylko 1% korzysta z witryn bibliotecznych. Podobne rezultaty uzyskano w innych badaniach użytkowników. Autorzy tych prac podkreślają znaczenie projektowania przyjaznych stron internetowych „ukierunkowanych na użytkownika”. Narzędziem pomocnym w ich tworzeniu są powtarzane okresowo badania użyteczności przeprowadzane na różnych etapach projektowania czy przebudowy witryn. Podobną strategię przyjęły władze Hunter College Libraries (HCL) (Nowy Jork) przy realizacji projektu przebudowy strony biblioteki z powodu jej przestarzałego wyglądu i braku możliwości szybkiego i prostego uzupełniania jej zawartości. Zaplanowane na dwa lata prace podjęto w 2008 roku. Nową stronę postanowiono zbudować, wykorzystując system zarządzania treścią i łącząc proces jej projektowania z badaniami użyteczności prowadzonymi na grupie użytkowników.