Babin

Popularność portali społecznościowych na całym świecie stale rośnie, podobnie jak ich wpływ na wiele aspektów życia codziennego. Badaniem tego fenomenu w najróżniejszych kontekstach (m.in. z punktu widzenia zarządzania własnym wizerunkiem, relacji społecznych, struktur sieci, zastosowań edukacyjnych, zachowań użytkowników, czy kwestii prywatności) zajmuje się też coraz więcej naukowców z różnych dyscyplin, w tym tych związanych z bibliotekoznawstwem. Autorzy postanowili dokonać systematycznego przeglądu anglojęzycznego piśmiennictwa z lat 2006 (daty pojawienia się pierwszej publikacji na ten temat) – 2012, poświęconego sposobom adaptacji serwisu Facebook przez biblioteki i bibliotekarzy, identyfikując tematy najczęściej poruszane w literaturze i przedstawiając własne rekomendacje dotyczące dalszych kierunków badań.

Sposób postrzegania przez bibliotekarzy własnych kompetencji może warunkować sposób, w jaki będą wstanie ich użyć, konsekwencję w dążeniu do sukcesu oraz wysiłek wkładany w wykonanie zadania, a tym samym wyniki podejmowanych działań – często osoby z podobnym poziomem kwalifikacji (lub ta sama osoba w różnych sytuacjach) mogą wypadać bardzo dobrze lub bardzo źle, w zależności od własnej samooceny. Również skuteczność wyszukiwania informacji zależy nie tylko od opanowania technik wyszukiwawczych oraz znajomości dostępnych źródeł, lecz także od emocji, nastawienia i różnego typu czynników środowiskowych i personalnych, które mogą wpływać na powodzenie podejmowanych wyszukiwań. Autorki postanowiły sprawdzić przekonania izraelskich bibliotekarzy i specjalistów informacji naukowej dotyczące ich własnej skuteczności w tym zakresie, analizując opinie na ten temat wypowiadane przez badanych.

W szwedzkiej gminie Nacka, położonej w pobliżu Sztokholmu, działa 6 bibliotek publicznych. Trzy z nich podlegają lokalnym władzom samorządowym, 3 kolejne – przeszły pod zarząd założonej przez miejscowych bibliotekarzy spółki o nazwie Dieselverkstaden AB. W artykule przedstawiono jej historię, cele i misję, przyjęty model zarządzania oraz usługi oferowane w prowadzonych przez nią bibliotekach.

Reforma szkolnictwa w Stanach Zjednoczonych umożliwiła rodzicom uczniów, organizacjom non profit i, w niektórych przypadkach, organizacjom komercyjnym tworzenie szkół stanowiących alternatywę wobec tradycyjnych szkół publicznych. Są one określane mianem charter schools i mają charakter zbliżony do europejskich szkół społecznych. Do placówek tego typu w roku 2012/13 uczęszczało ok. 2,3 mln uczniów. Już w raporcie ministerialnym z roku 2007/08 zauważono, że tylko 51% szkół społecznych posiada bibliotekę (wobec 92% szkół publicznych).

Zmniejszające się fundusze na edukację w Stanach Zjednoczonych wymusiły redukcję zatrudnienia szkolnictwie, wpłynęły też na decyzje władz oświatowych o likwidacji części etatów bibliotekarzy szkolnych – w 19 stanach, w latach 2006/2007 – 2010/2011, liczba pracowników pełniących funkcję nauczycieli bibliotekarzy (teacher librarians) spadła ponad 10%. Najwięcej, bo 42% etatów, skasowano w stanie Michigan, w Idaho – 40%, a w opisywanym w artykule stanie Waszyngton zlikwidowano 11% etatów. Efektem tych cięć było też zamknięcie części szkolnych bibliotek. Aby zahamować lub odwrócić ten trend, niezbędny okazał się społeczny lobbing w organach ustawodawczych.

Efektywne podejście do globalnych wyzwań i problemów badawczych wymaga w coraz większym stopniu współpracy zespołów specjalistów z różnych dziedzin i instytucji, potrafiących wspólnie wypracowywać innowacyjne rozwiązania w trakcie prowadzonych prac, minimalizować niepowodzenia i  w optymalny sposób wykorzystywać sukcesy oraz rozpowszechniać zdobytą wiedzę. Kooperacja w ramach takich grup wymagana jest zarówno na poziomie procesu badawczego, jak i implementacji przyjętych koncepcji i modeli. W ostatnich latach członkami interdyscyplinarnych, wielodyscyplinarnych zespołów badawczych coraz częściej zostają bibliotekarze. Autorzy postanowili w związku z tym zidentyfikować umiejętności przydatne w celu zapewnienia sprawnej i skutecznej współpracy w obrębie realizowanych na dużą skalę inicjatyw, korzystając z doświadczeń bibliotekarzy zaangażowanych w rozwój i uruchamianie platformy VIVO – semantycznej, sieciowej aplikacji o otwartym kodzie źródłowym, zaprojektowanej, by ułatwiać wyszukiwanie informacji o realizowanych badaniach, stypendiach i naukowcach, i wspierać tworzenie sieci badawczych.

W Stanach Zjednoczonych, coraz więcej bibliotek dziecięcych przechodzi transformację, przyjmując nowy styl pracy, w którym kładzie się nacisk na zabawę, poznawanie przyrody i działanie jako drogi do innowacyjności i kreatywności. Placówki uznające te założenia jako priorytetowe i przyjmujące jako wyznacznik działania ideę zrównoważonego rozwoju, stworzyły w dawnym okręgu bibliotecznym Rangeview (stan Colorado) sieć Anythink (gra słów mająca oznaczać początek każdej myśli). W artykule przedstawiono ten nowy, innowacyjny sposób świadczenia usług na podstawie doświadczeń biblioteki Anythink Wright Farms w Thornton.

W artykule przedstawiono wyniki eksperymentalnego badania sprawdzającego możliwość przewidywania popytu na specjalistów informacyjnych obsługujących pracowników wiedzy w branżach opartych na dystrybucji i przetwarzaniu informacji, w skali kraju, na podstawie analizy zatrudnienia w bibliotece uniwersyteckiej, świadczącej usługi kadrze naukowej i studentom uczelni, z wykorzystaniem ilościowych metod stosowanych w bibliotekoznawstwie i informacji naukowej (model planowania w bibliotece – Library Planning Model (LPM) R.M. Hayesa z 2001 r.) i ekonomii (analiza wkładów i produktów, analiza zawodów). Za punkt wyjścia przyjęto analizę funkcji i procesów związanych z zarządzaniem informacją (jej ewaluacją, gromadzeniem, ochroną i tworzeniem metadanych), w przeciętnej austriackiej bibliotece akademickiej.

Zgodnie z wytycznymi dotyczącymi pożądanych zachowań pracowników służb informacyjnych, opracowanymi przez sekcję ALA pn. Reference and User Services Association (RUSA), od bibliotekarzy oczekuje się podejścia przyjaznego użytkownikom i wywołującego u nich uczucie komfortu w sytuacjach, które mogą być odbierane jako onieśmielające, ryzykowne, dezorientujące, czy też przytłaczające. Sprawianie, by czytelnik czuł się wygodnie, jako osoba mile widziana, traktowane jest jako część pracowniczych obowiązków, jednak w literaturze bibliotekoznawczej znaleźć można niewiele badań analizujących rolę emocji, specyfikę przyjaznych zachowań i psychologiczne metody nawiązywania odpowiednich relacji z użytkownikiem. Aby zapełnić tę lukę, autorzy przywołują w kontekście bibliotecznym koncepcję pracy emocjonalnej i prezentują wyniki jakościowej analizy związanych z nią doświadczeń amerykańskich bibliotekarzy.

Analiza danych o wykorzystaniu zasobów to standardowe narzędzie pozwalające na uzasadnienie wydatków na gromadzenie, ocenę efektywności procesów zarządzania zbiorami oraz uzasadnienie wartości usług świadczonych przez biblioteki i oferowanych przez nie źródeł. W czasach, w których instytucje te muszą szukać sposobów na legitymizację prowadzonych działań i promocję roli, jaką pełnią, produkcja, gromadzenie i wykorzystywanie takich informacji zaczyna pełnić coraz istotniejszą funkcję. Aby sprawdzić praktyki w tym zakresie, powiązane z kształtowaniem i udostępnianiem zbiorów bibliotecznych, w sierpniu 2011 r. przeprowadzono sondaż online skierowany do pracowników bibliotek akademickich ze Stanów Zjednoczonych. Artykuł zawiera prezentację wyników i wniosków z tego badania.