Babin

Międzynarodowa konferencja Elpub organizowana jest od 1997 r. i ma na celu prezentację wyników badań nad różnymi aspektami elektronicznego publikowania oraz wymianę idei i doświadczeń między bibliotekarzami, wydawcami, projektantami i naukowcami. Jej 16 edycja – Elpub2012, pn.”Social Shaping of Digital Publishing: Exploring the interplay between Culture and Technology” (Społeczne kształtowanie cyfrowego publikowania: badanie wzajemnych oddziaływań kultury i technologii) miała miejsce w dniach 14-15 czerwca 2012 r. na Uniwersytecie Minho w Guimarães (Portugalia). Na jej program złożyły się dyskusje panelowe, dwa wystąpienia główne oraz prowadzone równolegle sesje poświęcone innowacjom i przyszłym rozwiązaniom technologicznym, cyfrowemu tekstowi i czytaniu, cyfrowej nauce i publikowaniu, repozytoriom i bibliotekom oraz specjalnym archiwom.

Georeferencja zdigitalizowanych kolekcji historycznych map polega na dodawaniu do ich plików określonych danych geoprzestrzennych. Proces ten zakłada zazwyczaj nanoszenie na mapę odpowiednich punktów kontrolnych, odpowiadających konkretnej, rzeczywistej lokalizacji geograficznej, a na jego efekty ma wpływ wybór układu współrzędnych, typ transformacji i metody zmiany liczby pikseli w obrazie. Może on dać bibliotekom wymierne korzyści, m.in. w postaci poprawy efektywności wyszukiwania i wizualizacji cyfrowych zasobów kartograficznych, lepszej czytelności i rozumienia treści dawnych map, możliwości ich porównywania z innymi mapami i łatwej integracji z Google Maps, Google Earth czy powiązanymi interfejsami API, jednak ze względu na wysokie koszty i czasochłonność prac związanych z wykorzystywaniem konwencjonalnych systemów informacji geograficznej, niewielu bibliotekarzy decyduje się na ich implementację. W artykule przedstawiono dostępne na rynku, komercyjne i otwarte oprogramowanie do definiowania lokalizacji przestrzennej (QGIS, GRASS, GDAL, MapRectifier, MapWinGIS Image Georeferencer) oraz historię georeferencji online i bibliotecznych aplikacji tego typu (MapWarper i in.), a następnie zaprezentowano alternatywne rozwiązanie – bazujący na współpracy projekt online pozwalający na georeferencję obrazów map w ramach crowdsourcingu.

Współczesna młodzież (tzw. pokolenie milenijne czyli osoby w wieku 13-20 lat) w coraz większym stopniu wykorzystuje serwisy społecznościowe (SNS) jako główne kanały komunikacyjne i „przestrzenie społeczne”, w których tworzą swój własny wizerunek, budują towarzyskie relacje i i doświadczają społecznej rzeczywistości. Identyfikacja wpływu czynników psychologicznych, socjologicznych i technologicznych na życie tej grupy i jej zachowania informacyjne wymaga holistycznych badań pozwalających m.in. na ustalenie ich wzajemnych powiązań. Autorzy przedstawili wyniki najnowszych prac badawczych z różnych dyscyplin nauki (m.in. psychologii rozwojowej (klinicznej i socjologicznej), behawiorystyki informacyjnej, informacji naukowej, badań nad mediami) poświęconych sposobom funkcjonowania i komunikowania się młodych ludzi w SNS i używania przez nich mediów w kontekstach prywatnych, społecznych i edukacyjnych, a następnie zaprezentowali wyniki opracowanego przez siebie badania etnograficznego analizującego wzory wykorzystania serwisu Facebook wśród amerykańskich nastolatków, w ramach ich relacji z przyjaciółmi i rówieśnikami.

Biblioteka Memorial (BM) Uniwersytetu Stanu Minnesota przedłużyła godziny pracy do 2.00 w nocy (ograniczając po 23.45 dostęp do tylko jednego z 3 bibliotecznych pięter) w marcu 2007 r. Początkowo, zmiana ta obowiązywała jedynie w czasie sesji, od niedzieli do czwartku, jednak po dobrym przyjęciu nowego regulaminu przez studentów zdecydowano o utrzymaniu go na stałe w ww. dniach i wyasygnowano na ten cel odpowiednie środki. W artykule, na podstawie przeglądu literatury przedmiotu, przedstawiono doświadczenia bibliotek akademickich i publicznych związane z udostępnianiem swoich pomieszczeń w godzinach nocnych, sposoby organizacji w tym czasie obsługi użytkowników i dostępu do zasobów, zalety takiego rozwiązania i związane z przedłużaniem godzin pracy biblioteki ryzyko. Zaprezentowano też wyniki ewaluacji wykorzystania BM między północą a drugą nad ranem i odbioru wydłużenia godzin jej pracy przez użytkowników.

W artykule przedstawiono opracowaną przez autorów w 2010 r., na zlecenie powołanej przez duńskie władze Komisji ds. Bibliotek Publicznych w Społeczeństwie Wiedzy, nową koncepcję biblioteki publicznej (BP) i jej społecznej roli; omówiono też, w jaki sposób wykorzystuje się ją w państwach skandynawskich do rozwoju nowoczesnych usług bibliotecznych. W modelu tym za punkt wyjścia przyjęto 4 różne cele działalności BP, a jego elementami są 4 różne przestrzenie odnoszące się do zasobów biblioteki.

Już w latach 70. XX w., w literaturze fachowej zaczęto analizować problem obaw i negatywnych emocji studentów dotyczących korzystania z biblioteki i związanej z tym możliwości ujawnienia ich braku wiedzy i kompetencji informacyjnych (ang. library anxiety), a rozwój technologii przyczynił się do nasilenia tego zjawiska (zob. BABIN 1999/4/244, BABIN 1999/4/245, BABIN 2004/3/4/209, BABIN 2009/2/145). Autorka – członkini kadry zarządzającej Biblioteki Prawniczej Uniwersytetu Nowego Meksyku (Albuquerque) i wykładowczyni Katedry Studiów Bibliotekarskich i Technologii Informacyjnej na tej uczelni, na podstawie własnych doświadczeń i literatury przedmiotu, omawia zagadnienia związane ze stresem spowodowanym korzystaniem z biblioteki akademickiej.

W roku 2011 w  Czechach, mimo spowolnienia gospodarczego, odnotowano rekordową liczbę wydanych książek. W artykule omówiono: niektóre z obserwowalnych tendencji wydawniczych (1), trendy dotyczące przekładów i ich udziału w rynku książek (2) oraz zmiany w zakresie VAT na książki i ich konsekwencje (3).

Wielka Brytania jest jednym z liderów globalnego ruchu Open Access od początku jego powstania, a niedawno jej władze podjęły decyzję o udostępnieniu w tym modelu, w ciągu kolejnych 2 lat całej produkcji badawczej tego kraju. Wg autora, realizacja tego planu i utrzymanie wiodącej pozycji w środowisku OA będzie możliwa jedynie pod warunkiem wprowadzenia zmian do zaproponowanej w lipcu tego roku, przez brytyjski Komitet Badań Naukowych (RCUK) polityki otwartego dostępu. W tekście omawia krytycznie założenia tej strategii oraz uzasadnia, które jej elementy wymagają jego zdaniem niezbędnej modyfikacji.

Proces reprezentacji wiedzy jest złożoną kwestią i równolegle funkcjonuje wiele różnych, typów, teorii, modeli i metodologii jej organizacji, a ich znajomość (i znajomość ich charakterystyk) jest niezbędna przy odpowiedzialnym projektowaniu systemów porządkowania i przeszukiwania informacji, zwłaszcza w środowisku cyfrowym i w kontekście Sieci Semantycznej. Na podstawie przeglądu literatury przedmiotu, w artykule zreferowano stan badań nad klasyfikacją systemów organizacji wiedzy (SOW), przedyskutowano zalety i wady dotychczasowych prób ich systematyki i zaproponowano nowe, integrujące poprzednie podejścia ramy taksonomiczne.

Społeczne katalogi online (SOPAC), czyli OPAC wyposażone w funkcje i elementy sieci 2.0, umożliwiające użytkownikom samodzielne tworzenie i dodawanie danych do rekordów bibliograficznych (tagów, recenzji, rekomendacji, ocen czy komentarzy) i interakcje z bibliotekarzami i innymi użytkownikami (tworzenie wirtualnych społeczności, dyskusje i wymianę informacji na temat lektur, zainteresowań itp.), postrzegane są jako rozwiązania mogące pomóc bibliotekom w prowadzeniu rywalizacji z komercyjnymi wyszukiwarkami i serwisami internetowymi, jednak ze względu na duże koszty i nakłady pracy związane z implementacją narzędzi do tworzenia SOPAC, niewiele bibliotek publicznych zdecydowało się jak dotąd na wprowadzenie tego typu technologii. Aby ułatwić bibliotecznym decydentom podjęcie właściwych decyzji dotyczących wyboru efektywnych i najlepiej dostosowanych do potrzeb użytkowników funkcji społecznych systemów wyszukiwawczych (SSW), porównano sposoby wykorzystywania dwóch różnych interfejsów tego typu: AguaBrowser firmy Serial Solutions (zob. BABIN 2008/2/138) i systemu BiblioCommons, w dwóch sieciach kanadyjskich bibliotek publicznych.