Babin

Internet stał się nieodłączną częścią życia współczesnych studentów, z prowadzonych od lat badań wynika jednak, że łatwość w posługiwaniu się tym medium i znajomość jego mechanizmów nie zawsze idą w parze z wysokim poziomem kompetencji informacyjnych i umiejętnością krytycznej oceny źródeł elektronicznych oraz wyboru wartościowych informacji w zalewie dostępnych w sieci www treści. Bibliotekarze i kadra naukowa zdają sobie sprawę z tego problemu, próbując zapewniać użytkownikom informacji różnego typu pomoce w postaci list kontrolnych i przewodników dotyczących cyfrowych zasobów. Autorka omawia w artykule instrumenty tego typu oraz ich wady i ograniczenia, a następnie prezentuje własne podejście do nauki selekcji i weryfikacji internetowych źródeł, proponując wykorzystywanie w celach edukacyjnych stworzonej przez siebie metody: RADAR.

National Digital Newspaper Program (NDNP) – długofalowy projekt budowy otwartego, cyfrowego archiwum gazet o dużym znaczeniu historycznym, publikowanych w Stanach Zjednoczonych w latach 1836-1922, został uruchomiony w 2004 r. w ramach współpracy między federalną agencją National Endowment for the Humanities, zapewniającą programowi wsparcie finansowe i Biblioteką Kongresu (BK). Główne cele tej inicjatywy to zapewnienie powszechnego, publicznego dostępu online do amerykańskich gazet jako materiałów źródłowych do badań nad historia i kulturą tego kraju oraz do rekordów bibliograficznych i informacji o lokalizacji ponad 14 tys. tytułów prasowych wydawanych w tym kraju od XVII w. do chwili obecnej. Zdigitalizowane publikacje są archiwizowane przez BK i udostępniane na stronie Chronicling America: Historic American Newspapers. Stan Vermont dołączył do NDNP w 2010 r., po otrzymaniu przez Biblioteki Uniwersytetu Vermont 2-letniego grantu, mającego pomóc w budowie lokalnego zasobu cyfrowych gazet – Vermont National Digital Newspaper Program (VNDNP).

Misją bibliotek szkół wyższych we współczesnym, cyfrowym świecie jest, podobnie jak w ubiegłych dekadach, wspieranie działań naukowych i edukacyjnych swoich macierzystych uczelni, swoje usługi muszą one jednak świadczyć w nowym i szybko z mieniającym się środowisku informacyjnym i szukać nowych sposobów komunikacji ze społecznością akademicką w czasach gospodarczej recesji, oraz serwisowych innowacji w dziedzinach takich jak bibliometria i zarządzanie danymi badawczymi (ZDB). W artykule przedstawiono wyniki sondażu badającego aktywność w tym zakresie bibliotek z Australii, Nowej Zelandii, Irlandii i Wielkiej Brytanii, w tym – oferowane przez nie obecnie i planowane usługi, ich docelowych odbiorców, napotykane trudności i bariery oraz potrzeby związane ze kształceniem i szkoleniem personelu i zapewnianiem pracownikom wsparcia przy wykonywaniu zadań związanych ze wspomaganiem badań naukowych.

Autorka, bibliotekarka zasobów elektronicznych na Uniwersytecie Wyoming, na podstawie własnego doświadczenia, analizy ofert promocyjnych największych dostawców z okresu 03.2012 – 02.2013 i przeglądu literatury przedmiotu, przedstawiła problemy związane z nabywaniem przez biblioteki akademickie licencji na duże pakiety książek elektronicznych (KE) z tzw. backlist. Pakiety tego typu zawierają wiele starszych pozycji, wydanych kilka lub kilkanaście (a nawet kilkadziesiąt) lat wcześniej w formie papierowej i są oferowane zazwyczaj z dużymi upustami, taki model subskrypcji nie pozwala jednak na swobodny dobór tytułów, zgodnie z potrzebami danej instytucji. Przypomina on tzw. wielkie kontrakty (ang. big deals) (por. BABIN [1], [2], [3], [4]), czyli konsorcyjne umowy, w ramach których biblioteki płacą za dostęp do całych baz czasopism.

W artykule przedstawiono krótko międzynarodowe inicjatywy związane z archiwizacją danych i ich upublicznianiem w otwartym dostępie, umożliwiającym równoczesne, ponowne wykorzystywanie tych zasobów wielu użytkownikom (ang. data curation). Omówiono 3 raporty z projektów europejskich, które zdaniem autora, dobrze wprowadzają w tematykę archiwizacji, przetwarzania i ekstrakcji danych oraz główne referaty dotyczące tej tematyki wygłoszone w 2012 roku na konferencji w Bielefeld i na Generalnej Konferencji IFLA w Helsinkach.

W artykule przedstawiono doświadczenia bibliotek River Campus Uniwersytetu w Rochester (UR) (USA) związane z ich dostosowywaniem się do potrzeb użytkowników. Omówiono metodę badawczą (Rochester method), która pozwoliła na lepsze dopasowanie usług, zbiorów, wyposażenia oraz formy prezentacji i funkcjonowania biblioteki w przestrzeni cyfrowej do potrzeb studentów i wykładowców uczelni. W „metodzie Rochester” wykorzystano elementy stosowane w badaniach antropologicznych i etnograficznych. Pomysł opracowania techniki badania potrzeb użytkowników pojawił się w 2001 r. Autorka artykułu, Susan Gibbons, uczestniczy w tym projekcie od ośmiu lat. W zespole badawczym pracuje także antropolog, dr Nancy Fried Foster.

Autor omawia w artykule różnice między tworzeniem i funkcjonowaniem katalogów bibliotecznych w Rosji i Stanach Zjednoczonych, przedstawia również swoje prognozy i argumenty dotyczące przyszłości tych systemów informacyjnych na świecie.

W Stanach Zjednoczonych, coraz więcej bibliotek dziecięcych przechodzi transformację, przyjmując nowy styl pracy, w którym kładzie się nacisk na zabawę, poznawanie przyrody i działanie jako drogi do innowacyjności i kreatywności. Placówki uznające te założenia jako priorytetowe i przyjmujące jako wyznacznik działania ideę zrównoważonego rozwoju, stworzyły w dawnym okręgu bibliotecznym Rangeview (stan Colorado) sieć Anythink (gra słów mająca oznaczać początek każdej myśli). W artykule przedstawiono ten nowy, innowacyjny sposób świadczenia usług na podstawie doświadczeń biblioteki Anythink Wright Farms w Thornton.

Celem badania ankietowego przeprowadzonego wśród studentów Uniwersytetu w Ankarze (UA) było poznanie ich opinii i zwyczajów związanych z korzystaniem z biblioteki cyfrowej. Objęto nim grupę wybranych losowo 280 studentów z trzech wydziałów. Badanie osadzono w szerszym kontekście – szukano zależności pomiędzy zachowaniami i nawykami związanymi z posługiwaniem się Internetem oraz sposobami i źródłami pozyskiwania informacji, a korzystaniem z biblioteki cyfrowej.

W ramach projektu „Rynek książki 2010-2015” czasopismo „Knižnaâ Industria” systematycznie zbiera i opracowuje informacje statystyczne dotyczące sprzedaży książek, tworząc unikalną bazę informacji, uzupełnianą przez takie dane jak wyniki badań sondażowych i analiz eksperckich. Cząstkowe rezultaty są publikowane drukiem. W artykule omówiono dane statystyczne z pierwszego półrocza 2012 r. zestawiając je z wynikami z przedniego roku oraz przewidywanymi na drugie półrocze 2012 r. i rok 2013.