Babin

W 2015 roku w Stawropolskiej Krajowej Bibliotece dla Niewidomych i Słabowidzących (SKBSS) im. W. Majakowskiego, w ramach realizowanego przez tę bibliotekę programu Wektory innowacyjnego rozwoju – turystyka dostępna dla wszystkich i biblioteka specjalna – perspektywy integracji, utworzono Centrum Informacyjno-Konsultacyjne Wspierania Turystyki Dostępnej dla Wszystkich – Invaturinfo. Rosja ratyfikowała konwencję ONZ dotyczącą praw osób niepełnosprawnych, co m.in. wpłynęło na zwiększone zainteresowanie środowiska bibliotecznego tą grupą użytkowników. Biblioteki w różnych miastach we współpracy z biurami podróży i innymi organizacjami coraz częściej organizują dla tej grupy ludzi wycieczki i różne imprezy kulturalne. W artykule przedstawiono cele i zadania realizowane przez Invaturinfo.

Design Thinking (Myślenie Projektowe) to metodologia tworzenia innowacyjnych produktów i usług bazująca na akcentowaniu problemów, motywacji i potrzeb użytkowników, opracowana pod koniec XX w. przez Dawida M. Kelly’ego na Uniwersytecie Stanforda w Kalifornii. Zgodnie z jej założeniami, aby opracować innowacyjne rozwiązania, należy powołać interdyscyplinarny zespół ekspertów reprezentujących różne dziedziny naukowe i praktyczne oraz różne podejścia do zagadnienia. Zadaniem takiego zespołu projektowego ma być realizacja w sposób usystematyzowany działań takich jak: 1) obserwacja zachowań użytkowników i rozmowy z nimi oraz ich otoczeniem, zrozumienie ich sytuacji i problemów, współpraca z użytkownikiem na każdym etapie prac; 2) ustalenie celów, zdefiniowanie problemów, szukanie rozwiązań i ich selekcja; 3) tworzenie prototypu produktu, jego testowanie i udoskonalanie; 4) produkcja próbna; 5) upowszechnienie i ocena wyników. W artykule omówiono jak, zgodnie z tą metodologią, zaprojektowano zestaw edukacyjny dla dzieci w wieku 8-12 lat, pełniący rolę narzędzia mającego służyć integracji społecznej dzieci niepełnosprawnych i ubogich przez zainteresowanie ich książką i biblioteką.

Coraz więcej małych i średnich wydawców i drukarni wprowadza system Web-To-Print, czyli zdalne drukowanie publikacji. Edytor dysponuje oprogramowaniem określającym kształt graficzny dokumentu, klient po zapoznaniu się z szablonami, wzorami i przykładami ich zastosowań ustala swoje wymagania i przesyła tekst, po czym gotowy wydruk uzyskuje się niemal natychmiast. Obecnie publikowane są w ten sposób głównie druki okolicznościowe: reklamy, afisze, wizytówki, programy imprez i konferencji, zawiadomienia o wydarzeniach itp.

Zawód dokumentalisty audiowizualnego jeszcze na początku XXI w. związany był z zarządzaniem zbiorami ikonograficznymi, np. ilustracjami w książkach i prasie, zbiorami fotografii, filmami itp. Łączono go też z zachowaniem i udostępnianiem komercyjnych kolekcji audiowizualnych tworzonych w celu promocji firm. Zmiany w technologii informacyjnej ostatniej dekady, zwłaszcza rozwój sieci społecznościowych, zmieniły nieco oblicze zawodu – upowszechnienie się informacji wizualnej doprowadziło bowiem do spadku jej wartości komercyjnej. Natomiast w zakresie zachowania dziedzictwa narodowego, dla dokumentalistów audiowizualnych ujawniły się nowe możliwości związane z tworzeniem przez bibliotekę i archiwum narodowe archiwów pamięci cyfrowej oraz budowaniem multimedialnych kolekcji na zlecenie muzeów, organizacji, czy stowarzyszeń regionalnych.

Książka elektroniczna staje się w obecnych czasach coraz silniejsza konkurencją dla tradycyjnych wydawnictw. W artykule omówiono zalety ebooków (m.in. prostsza procedura zakupu, całodobowy dostęp do księgarni, możliwość powiększenia czcionki czy zaznaczenia fragmentów tekstu, niekiedy możliwość skanowania fragmentów lub przerzucenia tekstu na tryb audio) i ich wady (konieczność kupienia czytnika, ograniczenia licencyjne, konieczność dodatkowego oprogramowania) oraz ich dostępnośc i wykorzystanie w Słowackiej Bibliotece Narodowej (SBN). Instytucja ta wypożycza za kaucją czytniki e-papieru, ale użytkownicy na ogół wolą korzystać z własnych urządzeń. Za pośrednictwem EBSCO IS kupiła także m.in. dwie kolekcje naukowych publikacji czeskich: 250 tytułów książek wydawnictwa Karolinum i 71 wydawnictwa Uniwersytetu Masaryka w Brnie (głównie slovacika) oraz pozycje innych renomowanych wydawców. Książki kupione od EBSCO IS są dostępne online w formacie PDF na platformie EBSCOhost. Po ostatnich zakupach SBN posiada 3456 tytułów e-książek udostępnianych za pośrednictwem Katalogu Biblioteki Cyfrowej (dikda).

W 1999 r. Międzynarodowe Stowarzyszenie Bibliotekarstwa Szkolnego mianowało październik Międzynarodowym Miesiącem Bibliotek Szkolnych, przy czym dodatkowo dzień 24 października – Międzynarodowym Dniem Bibliotek Szkolnych. W artykule omówiono trzy programy zrealizowane na Słowacji w 2016 r. z tej okazji, oraz w ramach działań zaplanowanych na rok rozwijania kompetencji czytelniczych i upowszechniania czytelnictwa wśród uczniów.

W znanej książce na temat sposobów skutecznego zarządzania firmą – Best service is no service, autorstwa Billa Price’a i Davida Jaffe sformułowano szereg zasad sprzyjających poprawieniu efektywności pracy instytucji. Autorka artykułu, dyrektor ds. badań naukowych Publicznej Biblioteki Naukowo-Technicznej Syberyjskiego Oddziału Rosyjskiej Akademii Nauk (GPNTB SO RAN), omawia w jaki sposób zasady te znajdują zastosowanie przy zarządzaniu biblioteką naukową. Oczywiście pozornie paradoksalne stwierdzenie sugerujące, że brak usług bibliotecznych poprawi jakość pracy nie traktuje się w książce i artykule dosłownie. Chodzi o usprawnienie pracy przez uproszczenie procedur.

W Rosyjskiej Federacji żyją reprezentanci 193 narodów, a po upadku ZSRR, kraj ten odnotował dużą falę migracji, głównie z krajów poradzieckich. W ostatnich latach, rosyjskie władze zdecydowały się pragmatycznie na zmianę stosunku do imigrantów i większe otwarcie Rosji na cudzoziemców, kładąc nacisk na proces ich społecznej integracji, przy zachowaniu poszanowania odrębności kulturowej. Zgodnie z najważniejszymi dokumentami nowej koncepcji polityki migracyjnej, zatwierdzonymi przez prezydenta, zasadniczą rolę w tym procesie powinny odegrać szkoły i biblioteki. W artykule krótko scharakteryzowano projekty realizowane przez główne biblioteki regionalne oraz narodowe krajów WNP, omówiono tematykę konferencji poświęconych pracy bibliotek w wielokulturowym społeczeństwie oraz inne działania w kierunku utworzenia podstaw naukowych działalności metodycznej.

Na podstawie przeglądu rosyjskiej literatury przedmiotu, autorka charakteryzuje nową dyscyplinę naukową funkcjonującą pod nazwą biblioetnologia lub etnobibliotekarstwo. Od lat 90. XX w. można obserwować w Rosji wzmożony ruch migracyjny i tworzenie się wielokulturowego społeczeństwa, co zmusiło biblioteki do pracy w odmiennych warunkach społecznych. Biblioteki we wszystkich krajach WNP stanęły przed nowymi wyzwaniami, a wnioski i uogólnienia ze zdobytych doświadczeń omawiano na licznych konferencjach narodowych i międzynarodowych, powstawały poradniki metodyczne i zalecenia, zaczęła się tworzyć nowa dyscyplina naukowa badająca tendencje i zasady rozwoju bibliotek jako ośrodków wielu kultur. Odwołując się do dokumentów IFLA, UNESCO oraz doświadczeń krajów WNP, zaczęto tworzyć własne koncepcje naukowo-metodyczne, prezentowane w coraz liczniejszych artykułach naukowych. Na ich podstawie, autorka podjęła próbę określenia specyfiki nowego działu badań bibliotekoznawczych.

W połowie maja 2017 roku, w Bibliotece Narodowej Francji (BNF) prezentowano zaprojektowaną przez Roberta Lepage wystawę w wirtualnej technologii 3D pt. Biblioteki w nocy, która umożliwiała poznanie 10 najsłynniejszych bibliotek na świecie. Wprowadzeniem do niej była funkcjonująca paralelnie wystawa dzieł plastycznych pochodzących ze zbiorów BNF oraz wypożyczonych z innych galerii, pt. Wyimaginowane biblioteki. W artykule krótko scharakteryzowano sylwetki autorów i tematykę ośmiu wybranych eksponatów, prezentujących różne postrzeganie bibliotek, oraz zaprezentowano ich fotografie.